Morgunblaðið - 22.08.2008, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 22. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
NORSKA olíufélagið StatoilHydro
og nokkur bresk fyrirtæki eru í hópi
fyrirtækja í olíuiðnaðinum sem hafa
til skoðunar að taka þátt í útboði ís-
lenskra stjórnvalda á sérleyfum til
olíuleitar við Ísland. Þetta kemur
fram í frétt dagblaðsins The Times í
Bretlandi í gær.
Í frétt The Times er fjallað um
fyrirhugað útboð Íslendinga í janúar
næstkomandi en þá verða boðin út
um 100 sérleyfi til leitar, rannsókna
og vinnslu á olíu og gasi á umræddu
svæði, sem er á norðanverðu Dreka-
svæðinu. Segir í fréttinni að Íslend-
ingar geri sér vonir um að laða megi
að fjárfesta m.a. úr hópi stærstu ol-
íufyrirtækja heims til að taka þátt í
útboðinu.
Dagana 4. og 5. september fer
fram hér á landi stór alþjóðleg ráð-
stefna um olíuleit við Ísland. Að
sögn Kristins Einarssonar, yfirverk-
efnisstjóra hjá Orkustofnun, var
fréttatilkynningu komið á framfæri
erlendis vegna ráðstefnunnar og
hafa The Times og fleiri fjölmiðlar
fjallað um þessi mál af því tilefni.
Kristinn hafði ekki heyrt af áhuga
StatoilHydro, sem greint er frá í
The Times en segir að allt útlit sé
fyrir að erlendir aðilar muni sýna út-
boðinu áhuga.
Sjónir munu beinast að olíu-
leitarmöguleikum við Ísland á ráð-
stefnunni þar sem kynntar verða
nýjustu niðurstöður rannsókna en í
seinasta mánuði lauk leiðangri rann-
sóknarskips Hafrannsóknastofn-
unar um Drekasvæðið til kortlagn-
ingar og upplýsingaöflunar.
Búist er við um 100 fulltrúum á
ráðstefnuna, þ. á m. fulltrúum stórra
ráðgjafarfyrirtækja í olíuiðnaði og
olíuleitarfyrirtækja, m.a. frá Statoil-
Hydro.
Ríkisstjórnin samþykkti í desem-
ber í fyrra að tillögu iðnaðarráð-
herra að stefna að útboði sérleyf-
anna og er miðað við að hægt verði
að bjóða leyfin út 15. janúar. Þykja
jarðeðlisfræðilegar rannsóknir á
Drekasvæðinu benda til að þar geti
verið að finna olíu og gas í vinn-
anlegu magni.
Kristinn segir undirbúning út-
boðsins ganga vel og í samræmi við
þær áætlanir sem gerðar voru þegar
ríkisstjórnin kynnti ákvörðun sína í
desember sl. Áður en útboðið fer
fram þarf að endurskoða löggjöf og
ákveða fyrirkomulag skattlagningar
á þessa starfsemi en fram kom hjá
ráðherrum í fyrra að ef olía og gas
finnst í vinnanlegu magni komi
sterklega til greina að lagður verði á
sérstakur auðlindaskattur til við-
bótar almennum tekjuskatti á félög.
Gera má ráð fyrir að þessi mál komi
til kasta Alþingis í haust.
Ekkert liggur enn fyrir um hvaða
fjárhæðir kunna að fást við útboð
sérleyfanna. „Þetta er opið útboð og
það er alveg óvíst hvað við fáum upp
í hendurnar. Það þarf ekki að vera í
formi ákveðinna greiðslna heldur
getur verið loforð um að bora tiltek-
inn fjölda holna en hver hola felur í
sér fjárskuldbindingu upp á um 100
milljónir dollara (rúml. 8 milljarða
ísl. kr.) á þessu svæði,“ segir hann.
Olíurisar sýna Drekanum áhuga
 Bresk og norsk olíufyrirtæki íhuga að bjóða í sérleyfi til olíuleitar  Óvíst hvað fæst fyrir sölu leyfa
 Hver hola 100 milljón dala fjárfesting  Nýjustu niðurstöður rannsókna kynntar á næstunni
BJÓÐA á út um 100 sérleyfi til leit-
ar, rannsókna og vinnslu á olíu og
gasi á Drekasvæðinu í janúar
næstkomandi skv. frétt The Times.
Svæðið, um 42.700 km² að flat-
armáli, er í norðausturhluta ís-
lensku landhelginnar.
Leyfin verða til allt að 16 ára og
ef olía og gas finnst í vinnanlegu
magni veita þau rétt til vinnslu í
allt að 30 ár.
Í erlendum fjölmiðlum segir að
kapp sé hafið milli þjóða um leit að
olíulindum á norðurslóðum og
áætlar Bandaríska jarðfræðistofn-
unin að allt Norður-Íshafssvæðið
hafi að geyma um 90 milljarða ol-
íutunna.
Möguleikar við olíuleit hafa auk-
ist með hraðfara þróun í bor- og
vinnslutækni auk vaxandi reynslu
af olíuvinnslu á miklu hafdýpi.
Eitt hundrað sérleyfi til allt að 30 ára
Eftir Skúla Á. Sigurðsson
skulias@mbl.is
LANDSVIRKJUN og Jarðboranir
hafa undirritað verksamning um
djúpholuboranir á Kröflusvæðinu.
Verður þetta fyrsta borhola á há-
hitasvæði í heiminum og er verk-
efnið það fyrsta sinnar tegundar. Í
frétt frá Jarðborunum segir að vís-
indamenn um heim allan muni
fylgjast með verkefninu og að
fjöldi innlendra og útlendra sér-
fræðinga komi að verkefninu.
Verksamningurinn hljóðar upp á
rúmar 970 milljónir króna en heild-
arkostnaður við verkefnið verður á
þriðja milljarð. Landsvirkjun og
Alcoa munu kosta boranir niður á
um 3500 metra dýpi en Íslenska
djúpborunarverkefnið (IDDP)
greiðir borun síðasta kílómetrann.
Áætlað er að framkvæmdum ljúki
á næsta ári.
Krefjandi brautryðjendastarf
Um er að ræða brautryðjenda-
verk á sínu sviði og mjög vanda-
samt en yfirstíga þarf mörg tækni-
leg úrlausnarefni áður en hægt
verður að nýta gufu af svo miklu
dýpi. Þetta er haft eftir Agnari Ol-
sen, staðgengli forstjóra Lands-
virkjunar, í tilkynningunni. Hann
segir þetta einnig vera „eitt mest
krefjandi borverkefni sem unnið er
að í heiminum um þessar mundir.“
Telur Agnar að reynslan sem afl-
að verður við borunina geti gagn-
ast mikið við nýtingu háhitasvæða
um víða veröld. Haft er eftir Bent
S. Einarssyni, forstjóra Jarðbor-
ana, að verkið marki tímamót í
sögu orkuvísindanna. Þá muni
reynslan og þekkingin sem aflað
verður auka forskot Íslendinga á
þessu sviði.
Fjórði fasinn tífalt orkumeiri
Eitt helsta markmið borunarinn-
ar er að komast niður á vatn í svo-
kölluðu yfirmarksástandi. Er það
talið vera að finna við þann þrýst-
ing sem er á 3500 metra dýpi. Þessi
fjórða birtingarmynd vatns er um
tíu sinnum auðugri af orku en
venjuleg jarðgufa. Aðrar birting-
armyndir vatns eru ís, vökvi og
gufa.
Gufa í yfirmarksástandi er meðal
annars notuð til að auka orku úr
streymi hverfla í kola- og kjarn-
orkuverum.
Bora niður á 4,5
kílómetra dýpi
á Kröflusvæðinu
SAMEIGINLEG björgunaræfing
strandgæslu Bandaríkjanna og
Landhelgisgæslunnar suður af
Hvarfi sem fram fór í vikunni gekk
vel, en á æfingunni lagði bandaríska
strandgæslan til Hercules-flugvél
auk þess sem Gæslan notaði sinn
tækjakost.
Æfð voru viðbrögð við neyðarkalli
frá skemmtiferðaskipi, með á annað
þúsund farþega sem rekst á ísjaka
100 sjómílur suður af Hvarfi. Þegar
„neyðarkallið“ barst gerði Land-
helgisgæslan ráðstafanir með sínum
eigin skipum og flugvélum og óskaði
eftir aðstoð frá samstarfsstofnunum
sínum við norðanvert Atlantshafið
og nærliggjandi skipum. Herkúles-
flugvélin var samkvæmt æf-
ingaáætluninni í ískönnunarleið-
angri milli Labrador og Grænlands
og bauð fram aðstoð.
„Æfingin gekk vel og vakti jafn-
framt þær spurningar sem henni
var ætlað að gera,“ segir Ásgrímur
Ásgrímsson yfirmaður vaktstöðvar
siglinga hjá Gæslunni. Íslenska
leitar- og björgunarsvæðið nær
upp að austurströnd Grænlands og
suður undir Hvarf og ber Gæslan
ábyrgð á stjórnun björgunar-
aðgerða þegar skip lenda í áföllum
á hafsvæðinu en óskar aðstoðar
annarra ríkja þegar þörf krefur.
„Það er alveg ljóst að slys af þess-
ari stærðargráðu afgreiðir engin
þjóð upp á eigin spýtur. Þess vegna
er ljóst að samvinna við nágranna-
þjóðir okkar er nauðsynleg,“ segir
Ásgrímur.
Björn Bjarnason dóms-
málaráðherra skoðaði Hercules-
vélina í gær ásamt því að ávarpa
áhöfnina og sérfræðinga Gæsl-
unnar. „Þetta samstarf er í anda
þess sem ritað var undir í Wash-
ington í október árið 2006 þar sem
lögð voru á ráðin með aukið land-
helgisgæslu- og lögreglusamstarf,
við brotthvarf varnarliðsins,“ sagði
Björn. orsi@mbl.is
Morgunblaðið/G.Rúnar
Stórslys í hafinu krefj-
ast samvinnu þjóða
Hercules-vél frá strandgæslu Bandaríkjanna sinnir „neyð-
arkalli“ frá skemmtiferðaskipi með Landhelgisgæslunni
Í HNOTSKURN
»Áhöfn Hercules-vél-arinnar er staðsett í
Norður-Karólínu í Bandaríkj-
unum og er flugtími til Ís-
lands sex klukkustundir.
»Stofnaður hefur veriðsamstarfsvettvangur 18
ríkja í strand- og landhelg-
isgæslu við Norður-Atlants-
haf
Björgun Björn Bjarnason dómsmálaráðherra skoðar flugstjórnarklefa Hercules-flugvélar strandgæslu Bandaríkj-
anna að lokinni vel heppnaðri björgunaræfingu milli Grænlands og Íslands í vikunni.
Hvað er IDDP?
Að Íslenska djúpborunarverkefninu
(IDDP) standa Landsvirkjun, Hita-
veita Suðurnesja, Orkuveita Reykja-
víkur, Orkustofnun, Alcoa, og Statoil-
Hydro ASA. Þá hafa styrkir borist
víða að. Meginmarkmið þess er að
uppgötva hagkvæmar leiðir til að
nýta orku og efni á miklu dýpi há-
hitasvæða.
Hve heitt er á svo miklu dýpi á há-
hitasvæðinu við Kröflu?
Á svæðinu er óvenju stutt niður á
kvikuhólk, aðeins um þrír til fimm
kílómetrar. Kröflueldar geisuðu á ár-
unum 1975 til 1984 og er eldvirkni
enn mikil. Talið er að borholan verði
heitasta háhitahola í heimi en búist
er við að berghiti á 4500 metra dýpi
sé á milli 450 og 600°C.
S&S