Morgunblaðið - 27.08.2008, Blaðsíða 15

VINSTRI grænir í Skagafirði mót-
mæla harðlega þeirri ákvörðun
meirihluta Sjálfstæðisflokks og
Framsóknaflokks í borgarstjórn
Reykjavíkur að reka innanlands-
flugvöllinn burt úr Vatnsmýrinni.
Innanlandsflugvöllurinn í Vatns-
mýri gegnir meginhlutverki í sam-
skiptum landsbyggðar og höfuð-
borgar. Staðsetning flugvallarins
hefur ítrekað sannað gildi sitt í
þeim efnum.
Völlurinn fari ekki
lagi við verktaka og segir að sú lausn
hafi hentað sér vel. Nánast allt fóðr-
ið fyrir kýrnar komi úr stæðunum en
áfram þurfi að þurrka og binda hey
fyrir geldneyti og hross.
Runólfur Sigursveinsson, ráðu-
nautur hjá Búnaðarsambandi Suð-
urlands, býst við að þróunin haldi
áfram í þessa átt, bæði með aukinni
votheysverkun og verktöku, eins og
algengast er í nágrannalöndunum.
Votheysverkunin er talin henta
stærri kúabúum, ekki síst hjá bænd-
um sem vilja fara út í heilfóðurgerð
með því að blanda fóðrið áður en það
er gefið.
Sigurður í Birtingaholti segir að
bændur verði að hagræða til að
mæta þeim miklu hækkunum sem
orðið hafi á aðföngum til búreksturs.
Heyskapurinn sé liður í því. Hag-
kvæmara sé að fá verktaka heldur
en að binda fjármagn í tækjum.
Hann telur að árangurinn í sumar og
áhugi bænda verði til þess að ein-
hverjir hugsi sér til hreyfings fyrir
næsta sumar.
Flestir leggja í lítinn kostnað við
Ljúka heyskap á sólarhring
 Votheysverkun í útistæður færist í vöxt hjá kúabændum  Tilgangurinn er að draga úr kostnaði
við heyskap og bæta fóðrun gripanna  Sífellt fleiri kaupa heyskaparþjónustu af verktökum
Stórvirk tæki á ferðinni Starfsmenn Túnfangs fara eins og engisprettufaraldur um túnin og rusla heyskapnum af á mettíma.
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. ÁGÚST 2008 15
FRÉTTIR
Í DAG, miðviku-
dag, boðar Félag
sauðfjárbænda í
Dalasýslu til opins
fundar í Félags-
heimilinu Dalabúð
í Búðardal kl.
20.30. Efni fund-
arins er hækkun
aðfanga til sauð-
fjárbænda og verðskrá fyrir
dilkakjöt.
Framsögumenn verða: Einar K.
Guðfinnsson landbúnaðarráð-
herra, Haraldur Benediktsson,
formaður Bændasamtaka Íslands,
Jóhannes Sigfússon, formaður
Landsamtaka sauðfjárbænda, og
Sigurður Jóhannesson, formaður
Landsamtaka sláturleyfishafa.
Fundur sauð-
fjárbænda
Einar K.
Guðfinnsson
VERKEFNI um skráningu merkra
trjáa í Reykjavík er farið í gang.
„Tilgangur verkefnisins er að
vekja athygli á merkum trjám í
borginni og auka þannig vernd-
argildi þeirra,“ segir í tilkynningu.
Leitast verði við að skrá alls kyns
tré, en ekki bara þau elstu.
Ábendingar um tré eru þegnar á
netfangið einar@fuglavernd.is.
Merk tré í
Reykjavík
Túnfang hófst handa á síðasta ári við að heyja fyrir bændur í úti-
stæður og bætti tækjakostinn í vor. Þeir eru með sjálfkeyrandi múg-
saxara sem blæs heyinu upp á stóra vagna með þjöppunarbúnaði.
Þar fyrir utan eru þeir með sláttuvél sem tekur tæplega níu metra
breiðan geira og getur skilað heyinu í einn garða.
Þeir slá grasið að kvöldi eða nóttu og ef góður þurrkur er geta
þeir byrjað að hirða strax að morgni. Heyinu er þjappað á vagnana
og keyrt heim að bæ og losað í útistæðu. Þar fer votheysverkunin
fram og heyinu þjappað undir plasthlíf. Allt þarf þetta að ganga
hratt og vel fyrir sig til þess að hægt sé að loka stæðunni á sem
allra stystum tíma. Tveir vagnar eru því í stöðugri keyrslu heim af
túninu. Vagnarnir taka 40 rúmmetra af heyi og þegar búið er að
þjappa á vagninum samsvarar það heyi í 20 til 30 hefðbundnum
heyrúllum. Allt byggist þetta auðvitað á því að aðstæður séu góðar
til að koma heyinu heim.
Að kvöldi er fyrra slætti lokið hjá þessum bónda og ekki neinar
rúllur úti á túnum sem eftir er að keyra heim.
Öflugur tækjabúnaður
Túnfang heyjar á níu jörðum
í sumar, fyrir heldur færri
bændur. Stórbú annars eig-
andans, Sigurðar Ágústs-
sonar í Birtingaholti II, og
konu hans Fjólu Kjart-
ansdóttur, er stærsti við-
skiptavinurinn.
Fjóla annast dagleg störf í
fjósinu og lætur vel af fóðr-
inu úr útistæðunum, auk þess
sem hún segir þægilegt að
gefa úr stæðunum.
„Ég er ekki mikið fyrir vél-
ar, finnst gott að sleppa við
þær,“ segir Fjóla. Sigurður
rekur verktakafyrirtækið Fögrusteina, auk Túnfangs, og er því mikið á
þönum. „Ég sakna þess oft að geta ekki verið meira heima að dunda mér
við búskapinn. En ég hef valið mér þetta hlutskipti,“ segir hann.
Útistæða Sigurður Ágústsson og Fjóla
Kjartansdóttir standa á plastþakinni úti-
stæðu í Birtingaholti. Þau láta vel af heyinu.
Ekki mikið fyrir vélar
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
útistæðurnar. Setja þær á malar-
plön. Dæmi eru þó um að menn
steypi plötu og stuðningsveggi til að
geta haft stæðurnar hærri og
tryggja öruggari verkun, og sumir
hyggjast ganga alla leið og byggja
þak yfir. Þá eru til flatgryfjur sem
geta nýst.
Hentar ekki öllum
Þessi heyskaparaðferð hentar þó
ekki nærri öllum búum og sumir
vilja hafa rúllubagga með, þannig að
ekki eru líkur á að rúllurnar hverfi
af túnum sveitanna í fyrirsjáanlegri
framtíð. Þá er ljóst að erfitt er að
selja heyfyrningar úr þessum stæð-
um.
Þótt mikil reynsla sé af votheys-
verkun hér á landi, á enn eftir að
koma betri reynsla á þessa nýju
verkun í útistæður. Benda má á að
stæðurnar eru stórar og ef eitthvað
kemur upp á í einni stæðu er mikið
heymagn í hættu. Þá getur verið erf-
iðara að sækja hey í útistæðu í hörð-
um vetrum en í rúllubaggastæðu. Á
það hefur þó enn ekki reynt.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
VERKTAKAR í heyskap á Suður-
landi eru með afkastamikil tæki.
Þeir geta slegið og hirt allt hey af 60-
70 hektara túnum og keyrt í vot-
heysstæður heima á bæ á innan við
sólarhring. Þá er heyskap lokið á
þessum bæ, engar rúllur eftir úti á
túni til að keyra heim.
Margir kúabændur hafa verið að
huga að votheysverkun í útistæðum,
eins og algengast er í nágrannalönd-
unum. Tilgangurinn er að draga úr
kostnaði við heyskap og bæta fóðrun
gripanna. Meðal annars hafa verð-
hækkanir á rúllubakkaplasti stuðlað
að þessari þróun. Í fyrrasumar heyj-
uðu nokkrir bændur í útistæður og
láta þeir vel af. Á sama tíma hefur
það aukist að bændur hafa keypt
vinnu við heyskapinn af verktökum
sem hafa yfir að ráða öflugum tækj-
um. Þannig hefur fyrirtækið Tún-
fang ehf. á Suðurlandi komið sér upp
mjög afkastamiklum tækjum til að
slá og hirða gras og keyra í útistæð-
ur til votheysverkunar. Fyrirtækið
er í eigu Sigurður Ágústssonar,
bónda og verktaka í Birtingaholti,
og Davíðs Arnar Ingvasonar verk-
taka á Brjánsstöðum.
Hagræðing í heyskap
Talið er að heyskapur í útistæður
sé almennt hagkvæmari en rúllu-
baggaheyskapur, ekki síst vegna
hækkana á plasti. Er þá miðað við að
ekki sé lagt í kostnað við byggingar.
Kostnaður við plast samsvaraði 2
krónum á lítra á síðasta ári hjá
kúabúi með 200 þúsund lítra fram-
leiðslu. Síðan hefur plastið hækkað
um 25-30%. Vagnar með múgsaxara
eru dýrir, kosta margar milljónir,
eins og endurnýjun véla til rúllu-
baggaheyskapar. Því hefur hluti
bænda farið þá leið að kaupa þessa
þjónustu af verktökum. Einnig eru
nokkrir bændur með eigin tæki, ein-
ir eða í félagi við aðra, og ýmist
vagna með viðfesta múgsaxara eða
saxara sem notaðir eru með öðrum
tækjum.
Sigurgeir Hreinsson, bóndi á
Hríshóli í Eyjafirði, prófaði verkun í
útistæður í fyrra og segir að það hafi
reynst vel. Hann segir að bindivélin
hafi verið orðin slitin og tímabært að
endurnýja eða stíga það skref að láta
verktaka annast heyskapinn. Hann
hélt áfram í sumar eftir að hafa
keypt notaðan múgsaxaravagn í fé-
STUTT
ÁRVISSAR æfingar í næturflugi hjá þyrluáhöfnum Gæslunnar eru hafnar
og er gæsluþyrlan TF-LÍF, sem hér sést með nætursjónauka, sveipuð fram-
andi grænum blæ sem er þó hversdagslegur fyrir björgunarmenn.
Næturflugið æft á þyrlunum