Morgunblaðið - 31.08.2008, Blaðsíða 17

OLPC. Í maí í fyrra ákvað Intel
að slíðra sverðið og ganga til liðs
við OLPC. Fyrirtækið fékk stjórn-
armann og lagði fram 6 milljónir
dollara. Hálfu ári síðar var stjórn-
armaðurinn farinn og samstarfinu
slitið, m.a. vegna þess að Intel
vildi ekki hætta við Classmate-
tölvu sína.
Í janúar 2006 gengu Sameinuðu
þjóðirnar til liðs við Negroponte
þegar því var lýst yfir að Þróun-
aráætlun Sameinuðu þjóðanna
myndi starfa þétt með OLPC við
dreifingu tölvanna í þróun-
arlöndum. Þróunaráætlunin er
auðvitað með skrifstofur og starfs-
menn víða, svo þetta samstarf ætti
að auðvelda OLPC eftirleikinn.
Þróun tölvunnar gekk hratt og
vel. Árið 2006 leið ekki svo mán-
uður að ekki væri tilkynnt um
nýja samstarfsaðila eða end-
urbætur á vélbúnaði og hugbún-
aði. Þetta var allt saman að
smella. Og fór á fljúgandi ferð í
fyrra.
Enn þeyttist Negroponte um
allan heim að afla sambanda. Í
október tilkynnti Líbýustjórn að
hún ætlaði að kaupa 1,2 milljónir
tölva, eina fyrir hvert einasta
skólabarn í landinu.
Mánuði síðar runnu fyrstu XO-
tölvurnar eftir færibandi verk-
smiðju í Sjanghæ. Enn átti þó eft-
ir að laga framleiðsluna töluvert.
Þegar fjöldaframleiðslan hófst
loksins, í nóvember í fyrra, höfðu
Uruguay, Rúanda og Perú bæst
í hóp landa sem ákváðu að bæta
menntun barna sinna með kaupum
á XO. Fyrstu börnin fengu tölvuna
í hendur í desember á síðasta ári.
Ágætis tölvur
Tölvan þykir í flesta staði mjög
vel heppnuð. Vélbúnaðurinn fær
bestu einkunn þeirra sem gerst til
þekkja, en frjálsi hugbúnaðurinn
(open source) hefur ekki vakið
jafn mikla lukku. Breska dag-
blaðið The Economist fann honum
flest til foráttu í grein í janúar sl.
Sú gagnrýni þótti ekki alveg sann-
gjörn. Hugbúnaðinn varð að vinna
frá grunni til að ná verði tölv-
unnar niður. Það kom niður á við-
mótinu, sem alla jafna tekur mörg
ár að þróa. Ekki kom til greina að
kaupa Windows hugbúnað til að
stytta leiðina og bæta viðmótið,
enda hefði verð tölvunnar þá tvö-
faldast. Og fyrst börnin eru snögg
að læra á tölvuna, hvaða máli
skiptir þá hvað alvönum tölvuskrí-
bentum Economist þykir best?
Microsoft hefur núna grafið
stríðsöxina. XO-tölvan getur keyrt
Windows XP-forritið ef mönnum
sýnist svo. Þrátt fyrir að það orð
færi af Microsoft að fyrirtækið
seldi aldrei nokkurn tímann nokk-
uð ódýrt, þá fengu Negroponte og
OLPC XP-pakkann á aðeins 3
dollara á tölvu, eða um 250 krón-
ur.
Þótt enn sé langt í land að öll
börn heims hafi aðgang að tölvu
stefnir í að fljótlega hafi milljón
börn í 16 löndum XO-tölvu til af-
nota. Þótt fyrstu viðbrögð og
pantanir hafi bent til enn meiri
dreifingar eru menn ágætlega
sáttir. Tölva Intels hefur ekki náð
viðlíka dreifingu, hún hefur ekki
náð 100 þúsund eintaka markinu,
að því er næst verður komist.
Fyrir ári blés OLPC til her-
ferðar og bauð kaupendum í
Bandaríkjunum og Kanada að
eignast þessar ódýru tölvur. Þá
var verðið að vísu komið upp í 399
dollara, eða rúmar 33 þúsund
krónur. Fyrir þetta verð fékk
kaupandinn eina tölvu senda, en
önnur var send til barns í þróun-
arríki.
Þessi herferð þótti gefast vel. Í
júlí sl. tilkynnti Nicholas Negro-
ponte að bráðum hæfist önnur
sambærileg söluherferð. En að
þessu sinni stæði fólki um allan
heim til boða að kaupa tvær tölv-
ur, aðra fyrir sig og hina fyrir
barn í þróunarríki.
rsv @mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. ÁGÚST 2008 17
Áður en fyrsta
XO-tölvan var
smíðuð gaf Nicho-
las Negroponte
20 börnum í litlu,
afskekktu þorpi í
Kambódíu „hefð-
bundnar“ fartölv-
ur. Ári síðar
bætti hann öðrum
20 tölvum við. Hann tryggði netsamband
og innan skamms tíma höfðu börnin og
fjölskyldur þeirra lært að nýta sér netið á
ýmsan hátt, bæði til fróðleiks og skemmt-
unar.
Og hvert ætli hafi verið fyrsta enska
orðið sem var á allra vörum í þorpinu?
„Google“ að sjálfsögðu. Kambódísku börn-
in „gúgla“ nú allt sem þau þurfa að vita.
Gúglaðu nýja
grjónauppskrift!
XO-tölvan hefur verið
kynnt víða um heim.
Ráðamenn hafa marg-
ir tekið henni opnum
örmum og séð kjörið
tækifæri til að koma
börnum þjóðar sinnar
í einu stökki inn í upp-
lýsingaöld.
Árið 2003 ákvað
forseti Brasilíu, Lula
da Silva, að fá XO tölvur fyrir börn landsins.
Hann skipaði embættismönnum sínum að
setja saman áætlun um framkvæmdina. En
þeir höfðu aðeins 29 daga til stefnu. Alls ekki
fleiri.
Embættismönnunum þótti þetta naumt, en
forsetanum varð ekki haggað: „Allt sem tekur
30 daga eða meira er óáhugavert!“
Langt er
leiðinlegt
Hönnun á tölvu er ekki einfaldasti hlutur í heimi. Fyr-
ir utan vélbúnað og hugbúnað þarf auðvitað að huga
að umgjörð tölvunnar.
Í nóvember 2005 var haldin ráðstefna um upplýs-
ingasamfélagið í Túnis. Kofi Annan, aðalfram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, hampaði þar
einni af fyrstu frumgerðum XO-tölvunnar.
Og braut handfangið á henni af.
Hönnuðir voru sendir aftur að teikniborðinu.
Úps! Luiz Inacio
Lula da Silva