Morgunblaðið - 31.08.2008, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. ÁGÚST 2008 21
 
 
   


  
       
 !    "##$$
% "##$$ &' (
 ) ! ***   + ,  &  !  -! , . !    '' / !  ! !! ! 0 ,.& 1. ''2   .     
 !   -0    ,    ,  





 !"## $  %
 &  ' 
(
  

 


  
 
 


 
   
  
 
  


     

   

   
  
       !"  #  $ %
&' #  

  (  
    

# ) $  (
   

   
     * #(  #  +   ,
-

#
#     
    #

 (     (


 . ( 
  ( #  

 
   
/ #    

(       ( 
 (   (#  0       ) #      )

  #  1 #
  
#  (   #(   $2     30*

4056 738319  !  (


 
 
  
  
    (
 738319
8:133;90 4

#     )  $  ( (
!  ( 
$  #
# 

     )   !
  $
2 

    << =0    

 
  !   >    
! 
   $
   )




) # )  

  !  9! 
  (  
 "    (
 

  #
   ! 
 (
 ! 
 !( 


 9! 
  (

 
 # 
$    (

0   :   #
 #   (
 ! 
 !

( 
 9!
 $%    (

8     #
 
( $ ) 
   
!#
 =!  !(  
 9!
 
     (

!  5 #  

$   =!  !( =
  9!
  %   

# ( "      !

)  1(     

 1 )     

 %&
 % ;
 ) #     #  
 '
+
#  $ 
   

 $(( ?# 
$ #  
 
$! =

  #  $2      #   
 ! ) ) !
 
  )   ) !

      

  
 %
  


@    

      A )     *)
)

      @) B%'

&%''A 
 
   %%     
) !
!
 #   

) =050=>31   !  

  
" %%      (
 =0  !  

  
  


  
 
**
* 


















  )**&  
 
 
 





      
 

 !""#$$
% !""#$$ & ' 
 (




 ***

  #
  + ,
 & 
 - ,
 .   
 '' /
 
 
  ,.&  1.
 '' 2    . 



  
 
 -0 
  
  ,
 , 

Innritun hefst á morgun, mánudaginn 1. sept. og fer fram daglega, virka daga frá 14:00 til 17:00
í skólanum, Síðumúla 17, símar 588 3730 og 588 3630, tölvupóstur: ol-gaukur@islandia.is,
heimasíða: www.gitarskoli-olgauks.is. Á þessari önn verða í boði þau námskeið sem talin eru
upp hér að neðan, miðað við næga þátttöku. Nánari upplýsingar í símum á innritunartíma.
ATH.: FRÍSTUNDAKORT REYKJAVÍKURBORGAR Í GILDI.
L
istaháskólinn vill byggja
og þykir litlu skipta þó
nokkur gömul hús víki
fyrir svo verðugu verk-
efni. En hvað er í húfi?
Í þessum hluta Laugavegar er
fólgið mjög verðmætt tækifæri fyrir
Reykjavík, sem margar borgir
Norður-Evrópu hafa kosið að nýta
sér á undanförnum árum. Þar hafa
borgaryfirvöld lagt mikið í að gera
upp heilar götur og styrkt þannig
ásýnd og ímynd borganna (bætt
samkeppnisstaða við aðrar borgir). Í
Reykjavík hefur ekki náðst meiri
sátt í þessum efnum en að borgin
leggi fagrar hellur og steina. Upp
fyrir öklahæð hefur helst ekki mátt
fara.
Einstök fágæti
Laugavegur allur er um tveir kíló-
metrar að lengd. Efsti hluti hans of-
an við Hlemm einkennist af mörgum
stórum húsum, þar eru stórir vinnu-
staðir en lítið götulíf. Kaflinn frá
Hlemmi að Frakkastíg er hvað slitr-
óttastur í stíl þó þar megi margt gott
finna. Síðustu ríflega 400 metrarnir
er sá kafli Laugavegar sem hefur
hvað heillegasta ásýnd þó á stundum
sé hún falin í forsköluðum og augn-
stungnum húsum en því er ekki að
heilsa með Vínberið og granna þess,
þetta eru einhver ágætustu húsin við
Laugaveg.
Kjarninn í því hvernig menn há-
marka þau gæði sem fá má fram með
uppbyggingu nýrra og gamalla húsa
í eldri hverfum er að menn umgang-
ist söguleg hús og borgarhluta eins
og þeir hafa efni á. Tilfellið er að hús
byggð fyrir 1907 í Reykjavík eru
ekki nema um 0,3% af húsum borg-
arinnar. Í mörgum borgum Evrópu
er þetta hlutfall 30% og hærra, þó
njóta hús þar, götumyndir og
byggðamynstur ríkari verndar en
hér gerist. Íslensk timburhús eru
einstök fágæti og eitt af því sem ger-
ir Reykjavík að stað á heimskortinu.
Menn hafa því ríka skyldu til að
stíga varlega til jarðar og þá alveg
sérstaklega Listaháskólar.
Laugavegur neðan Frakkastígs er
hluti þess sem kalla mætti sögu-
legan kjarna Reykjavíkur. Í Reykja-
vík, rétt eins og öðrum borgum Evr-
ópu, er það í þessum kjörnum sem
mannlífið er hvað öflugast og fjöl-
breyttast og fasteignaverð því hæst.
Sem aftur gerir þessi svæði freist-
andi til þess að rífa og byggja
stærra. Hin sögulega ásýnd er hluti
af þeim gæðum sem fólk sækist eft-
ir. Það eru takmörk fyrir því hversu
langt er hægt að ganga í niðurrifi áð-
ur en sögulegt samhengi borg-
arinnar glatast og þar með viss verð-
mæti sem hverri nútímaborg eru
nauðsynleg.
Nægt byggingarsvæði
Miðborgin og allt svæðið innan
Hringbrautar er innan við 5% af
skipulagssvæði Reykjavíkur. Þar er
þéttleikinn einnig mestur, raunar
heldur meiri en í miðborg Kaup-
mannahafnar. Stór nýbygging-
arsvæði eru norður með Skúlagötu
og Sæbraut, með höfninni og út í Ör-
firisey. Þar er hægt að byggja og
verður á næstu árum húsnæði sem
er margfalt meira en sem nemur öll-
um húsum sem standa í Kvosinni.
Norður af Þjóðleikhúsi og austur af
Klapparstíg er lítið annað en auðar
byggingarlóðir alveg í sjó fram ef frá
er talið núverandi hús Listaháskóla
Íslands. Tækifæri til uppbyggingar
stórra vinnustaða í miðborginni eru
næg. Það er því gott svigrúm fyrir
nútíma arkitektúr þar sem hann fær
notið sín, samanber Tónlistarhúsið
og nágrenni þess. Valið stendur því
ekki um það hvort nýbyggingar eigi
erindi við miðborgina eða ekki, held-
ur hvar og með hvaða hætti.
Er stærð og staðsetning LHÍ við
Laugaveg skynsamleg eða óðagot ?
Vandamálið við LHÍ við Laugaveg
er ekki skólinn sem slíkur, hann ætti
að vera velkominn. Vandinn er of
mikið byggingarmagn sem ber um-
hverfi sitt ofurliði, sama hvað menn
gera. Þetta er of lítil lóð á viðkvæmu
svæði.
Lóð Listaháskóla Íslands við
Laugaveg, Vínberið, er ekki eina
lóðin við neðri hluta Laugavegar þar
sem sóst hefur verið eftir margföldu
byggingarmagni. Það sama er að
segja um Hljómalindarreitinn, reit-
inn í kringum Kling og Bank og
Brynju, Vatnsstígshornið og Safnið.
Fái Listaháskólinn að sprengja alla
skipulagsramma og tvöfalda bygg-
ingarmagn frá núgildandi deiliskipu-
lagi er vandséð hvernig hægt verður
út frá jafnræðisreglu að hindra að
nágrannar geri það sama.
Það verða 5 hús rifin á Vínberslóð-
inni sama hvernig allt fer svo það má
segja að málamiðlun hafi þegar verið
gerð. Hvort þaðan fara tvö góð hús
til viðbótar virðist ekki mikið. Að
fara úr 7.000 m² í tæpa 14.000 m²
skapar þó fordæmi um bygging-
armassa sem mun leita niður eftir
þeim 400 metrum sem eftir eru af
Laugaveginum. Verndun húsa og
götumynda er hluti þess að byggja
upp svæðið þannig að verðmæti þess
aukist en rýrni ekki.
Rangar forsendur skipulags
Núverandi opnun á sameiningu
lóða og stóraukið byggingarmagn í
skipulagi bæjarins hefur breytt elsta
hluta Laugavegar í byggingarlóðir í
bið. Bráðabirgðaástand. Með sam-
einingu lóða var opnað fyrir fjárfest-
ingu stórra fasteignafélaga með
miklar væntingar en lokað á fjárfest-
ingar fyrirtækja í verslun eða öðrum
rekstri. Þá fjárfestingu sem er hvað
verðmætust fyrir jákvæða framþró-
un svæðisins. Þessa jákvæðu hvata
er hægt að virkja með þeim hætti að
ásýnd húsa og sögulegt samhengi í
hjarta borgarinnar fái notið sín með
fjörlegu mannlífi. En til þess þurfa
forsendur í skipulagi að vera réttar,
því hefur ekki verið að heilsa. Það er
sú áskorun sem borgarstjórn
Reykjavíkur stendur frammi fyrir.
Gamli bærinn og verðmæti hans
hefur aldrei fengið skilgreint vægi í
aðalskipulagi Reykjavíkur. Því hefur
umræða um hann ætíð orðið um hús-
ið sem á að rífa þann daginn en ekki
um heild. Umræða dagsins um
Laugaveg og Listaháskóla er því
sorglega lík umræðunni um Torfuna
og stóran vinnustað (stjórnarráðs-
byggingu) árið 1977.
Hafa framfarir í íslenskri sjón-
menningu og menntun ekki orðið
meiri á síðustu 30 árum?
Stórt Byggingarmagn Listaháskólans eitt og sér ber umhverfið ofurliði.
Íslensk timburhús eru ein-
stök fágæti og eitt af því
sem gerir Reykjavík að
stað á heimskortinu. Menn
hafa því ríka skyldu til að
stíga varlega til jarðar og
þá alveg sérstaklega
Listaháskólar.
Heggur sá er hlífa skyldi?
Í þeim hluta Laugavegar
þar sem fyrirhugað er að
reisa hús Listaháskólans
er fólgið verðmætt tæki-
færi fyrir Reykjavík, skrif-
ar Snorri Freyr Hilm-
arsson, formaður
Torfusamtakanna.