Morgunblaðið - 05.09.2008, Page 1

F Ö S T U D A G U R 5. S E P T E M B E R 2 0 0 8
STOFNAÐ 1913
242. tölublað
96. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
DAGLEGTLÍF
SPILAR FÓTBOLTA OG
FINNST ÍSINN GÓÐUR
LISTIR
Ljóðmyndir, leikrit
og Háveruleiki
Fjórar saman
Nýjar
umbúðir
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
Leikhúsin
í landinu >> 37
RÆTIST glæstustu spár gæti íslenska ríkið haft þús-
undir milljarða króna í tekjur af skattlagningu á olíu-
vinnslu á Drekasvæðinu, norðaustur af landinu, á næstu
áratugum. Óvissuþættirnir eru þó margir og munu skatt-
tekjurnar ráðast af sveiflum á heimsmarkaðsverði á olíu.
Þetta kom fram á fjölsóttri ráðstefnu iðnaðarráðuneyt-
isins og Orkustofnunar um fýsileika á olíuvinnslu á
Drekasvæðinu í Reykjavík í gær, þar sem farið var yfir
það sem er efst á baugi í rannsóknum á svæðinu.
Kom þar meðal annars fram að jarðfræðingar í hópi
fyrirlesara töldu góðar líkur á að olíu væri að finna á
svæðinu og lagði Terje Hagevang, sérfræðingur hjá Sag-
ex Petroleum, fram það ef til vill djarfa mat að þar kynni
að leynast ígildi 10 milljarða tunna af olíu.
Þótt óvíst sé að olíulindirnar reynist svo drjúgar má
ljóst vera að afar ólíklegt er að olíuvinnsla fari í fullan
gang á svæðinu fyrir árið 2020. | 6
Olíuvinnsla á Drekasvæðinu gæti aflað ríkinu mikilla tekna
Olíuævintýri í fæðingu?
Óopnuð gullkista? Vinnslan mun krefjast olíuborpalla.
FULLT var í sal Lindaskóla í Kópavogi í gærkvöldi, þegar Íbúasamtök
Lindahverfis voru stofnuð. Á annað hundrað manns sóttu fundinn. Sam-
tökunum er ætlað að verða sameiginlegur vettvangur íbúa í skipulags-
málum til framtíðar en ekki að hverfast um eitt tiltekið mál, að sögn Sig-
urðar Þórs Sigurðssonar, stjórnarmanns. Hins vegar eru íbúar greinilega
uggandi yfir væntanlegum skipulagsbreytingum í Lindahverfi og ná-
grenni þess. Helst var að heyra á fundarmönnum að upplýsingaflæðið frá
bæjaryfirvöldum væri mikið en á köflum óskýrt. Fyrir liggur að gríð-
arlegar breytingar verða gerðar á deiliskipulagi Glaðheimasvæðis við
Reykjanesbraut. Samfara þeim breytingum búast margir við umfangs-
miklum gatnaframkvæmdum. Eins hefur byggingamagn í Skógarlind ver-
ið að aukast mikið. Á nýauglýstu deiliskipulagi er gert ráð fyrir sjö og níu
hæða byggingum þar. Samtökin munu einnig láta sig skipulagsmál í að-
liggjandi hverfum varða. onundur@mbl.is | 11
Morgunblaðið/Ómar
Íbúarnir í Lindahverfi taka höndum saman
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
ÍSLENDINGAR töpuðu 117 millj-
örðum króna á erlendum eignum sín-
um á öðrum ársfjórðungi, að því er
fram kemur í tölum frá Seðlabank-
anum. Ekki er ólíklegt að hér spili inn
í afskriftir erlendra fyrirtækja í eigu
Íslendinga, að sögn Tómasar Arnar
Kristinssonar, framkvæmdastjóra
upplýsingasviðs Seðlabankans.
Viðskiptahalli við útlönd jókst um
128 milljarða króna á fjórðungnum,
að stærstum hluta vegna áðurnefnds
taps á erlendum eignum. Þessi nið-
urstaða gæti vakið erlenda fjárfesta
til alvarlegrar umhugsunar um
ástand efnahagsmála hér á landi, að
mati Ásgeirs Jónssonar, forstöðu-
manns greiningardeildar Kaupþings.
„Ég hef af því áhyggjur hvað gerast
mun [í dag] þegar markaðir bregðast
við tölum sem þessum.“
Erlendar skuldir aukast
Erlendar skuldir hins opinbera
jukust um 53,5% á öðrum ársfjórð-
ungi þessa árs og eru nú um 496 millj-
arðar króna. Þessi aukning ætti ekki
að koma á óvart því ríkið gaf á tíma-
bilinu út skuldabréf, sem keypt voru
að miklu leyti af erlendum fjárfest-
um, auk þess sem tekin hafa verið er-
lend lán til styrkingar gjaldeyris-
forða Seðlabankans. Erlend staða
þjóðarbúsins, þ.e. mismunur er-
lendra eigna og skulda, versnaði um
27 milljarða á öðrum ársfjórðungi.
Erlendar eignir nema nú 8.430 millj-
örðum króna og skuldir 10.520 millj-
örðum. Útlán viðskiptabankanna til
erlendra aðila nema nú um þriðjungi
eigna Íslendinga erlendis.
 Viðskiptahalli | 7
Töpuðu 117 milljörðum
Tap Íslendinga af erlendum eignum
jókst um 473% á öðrum ársfjórðungi
 Til þess að efla
trúverðugleika
fjárlagaramm-
ans ætti að inn-
leiða bindandi út-
gjaldaþak fyrir
hvert ráðuneyti
yfir heilt kjör-
tímabil. Þak af
þessu tagi myndi
draga úr póli-
tískum þrýstingi á aukin útgjöld og
auka framlag fjármálastjórn-
arinnar til sveiflujöfnunar. Þetta
kemur fram í nýútkominni skýrslu
Viðskiptaráðs Íslands um útþenslu
hins opinbera.
Núverandi löggjöf um fjármál
sveitarstjórna og framlag þeirra til
hagstjórnar er tiltölulega áhrifa-
lítil. Þörf er á sérstakri fjármála-
reglu fyrir sveitarfélög. Reglan
yrði ekki lögfest en myndi veita
sveitarfélögum aðhald í rekstri.
Árni Mathiesen fjármálaráðherra
telur lögbindingu slíkrar reglu
óþarfa. Hið pólitíska aðhald sé í
raun nóg í þessu samhengi. » 17
Þörf á hertum útgjalda-
reglum fyrir hið opinbera
Árni Mathiesen
 Danir líkjast
Norðmönnum,
Norður-
Þjóðverjum og
Hollendingum
erfðafræðilega
en eru ekki eins
líkir Svíum, sam-
kvæmt erfða-
rannsókn sem
náði til 2.500 manna á 23 stöðum í
Evrópu.
Rannsóknin bendir til þess að
Svíar séu ólíkir Dönum og Norð-
mönnum erfðafræðilega að því leyti
að þeir líkist aðeins Þjóðverjum, að
sögn fréttavefjar danska rík-
isútvarpsins. Finnar og Ítalir hafa
mesta erfðafræðilega sérstöðu í
Evrópu samkvæmt rannsókninni.
Erfðir Dana og Svía ólíkar
 Vinna við frumvarp til fjárlaga
fyrir árið 2009 er á lokastigi, en það
verður lagt fram á Alþingi 1. októ-
ber nk. Embættismenn í fjármála-
ráðuneytinu eru þögulir sem gröfin
um innihald frumvarps, en ekki
þarf mikinn talnaspeking til að
komast að þeirri niðurstöðu að fjár-
lögin verði með nokkrum tekju-
halla, í fyrsta sinn síðan 2001. » 13
Kreppan kemur fram í
fjárlagafrumvarpinu
117
milljarðar
Tap af erlendum eignum
128
milljarðar
Halli á viðskiptum við útlönd
496
milljarðar
Erlendar skuldir hins opinbera