Morgunblaðið - 05.09.2008, Side 7

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2008 7
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
TÖLUR frá Seðlabanka Íslands um
viðskiptahalla Íslands við útlönd á
öðrum ársfjórðungi gætu vakið er-
lenda fjárfesta til alvarlegrar um-
hugsunar um ástand efnahagsmála
hér á landi, að mati Ásgeirs Jóns-
sonar, forstöðumanns greiningar-
deildar Kaupþings.
„Ég hef af því áhyggjur hvað ger-
ast mun á morgun [í dag] þegar
markaðir bregðast við tölum sem
þessum.“
Viðskiptajöfnuður mældist á öðr-
um fjórðungi þessa árs neikvæður
um 128,1 milljarð króna, en við-
skiptajöfnuður er mismunur útflutn-
ings vöru og þjónustu að viðbættum
svokölluðum þáttatekjum auk ann-
ars. Viðskiptahallinn nú er umtals-
vert meiri en hann var fyrir ári eða á
fyrsta fjórðungi þessa árs og skýrist
munurinn einmitt að mestu af hinum
svokölluðu þáttatekjum. Í einföldu
máli eru þáttatekjur tekjur af eign-
um Íslendinga erlendis og er því
ljóst að umtalsvert tap hefur orðið á
þeim á tímabilinu.
Þáttatekjur voru neikvæðar upp á
um 20,5 milljarða á fyrsta ársfjórð-
ungi, en voru á öðrum fjórðungi nei-
kvæðar upp á 117,7 milljarða, sem er
470% aukning milli fjórðunga.
Afskriftir hafa áhrif
Tveir þættir hafa þar megináhrif
til aukningar hallans, ávöxtun af
eignum erlendis og vaxtagjöld.
Ávöxtun eigna var á fyrsta ársfjórð-
ungi jákvæð upp á um þrjátíu millj-
arða króna og skýrist það m.a. af því
að á því tímabili koma til greiðslu
arðgreiðslur vegna ársins á undan. Á
öðrum ársfjórðungi var þessi liður
hins vegar neikvæður um 61 milljarð
króna og er munurinn á milli fjórð-
unga því ríflega níutíu milljarðar.
„Ekki er ólíklegt að hér spili inn í
afskriftir fyrirtækja í eigu Íslend-
inga erlendis,“ segir Tómas Örn
Kristinsson, framkvæmdastjóri upp-
lýsingasviðs Seðlabanka Íslands.
„Ekki er langt síðan greint var frá
því að Askar Capital, sem flutt hafa
alla sína starfsemi til Svíþjóðar, hafi
neyðst til að afskrifa fjárfestingar
fyrir umtalsverðar fjárhæðir og hafa
slíkir atburðir áhrif á þennan lið.“
Þá hafa fyrirtæki í eigu Íslendinga
eins og Sampo og Storebrand tapað
umtalsverðu fé á lækkunum hluta-
bréfa erlendis og hefur það neikvæð
áhrif á afkomu þeirra og kemur fram
í þáttatekjuliðnum.
Skuldastaðan versnar
Seðlabankinn birti í gær jafnframt
tölur um erlenda stöðu þjóðarbúsins
og kemur þar fram að hrein staða við
útlönd versnaði um 27 milljarða
króna og er nú tæpir 2.100 milljarð-
ar. Skuldir jukust um 6,5% og eru nú
10,5 milljarðar, en það skýrist m.a. af
kaupum erlendra fjárfesta á íslensk-
um skuldabréfum.
Viðskiptahalli við útlönd
eykst um 128 milljarða
Tölurnar ekki sagðar draga upp rétta mynd af fjármagnsstreymi til og frá landinu.
    
   
   
   
!!"
    !!#
    !!$
    !!%
    !!&
    !!'
    
( )*
BORGARRÁÐ fagnar samningi
Reykjavíkurborgar og félagsmála-
ráðuneytisins um þjónustu við geð-
fatlaða, sem lagður var fram í
borgarráði í gær. Að honum stend-
ur einnig Svæðisskrifstofa málefna
fatlaðra í Reykjavík.
Í bókun borgarráðs segir að
samningurinn marki tímamót í
nærþjónustu við geðfatlaða og veiti
þeim nauðsynlegan stuðning. Þá
takist Reykjavíkurborg á hendur
aukna ábyrgð í málaflokknum.
Þjónusta við
geðfatlaða
72 ÁRA karlmaður fannst látinn í
trillu sinni sem hafði strandað við
malarnámurnar á Geldinganesi á
miðvikudagskvöld. Lögreglan fékk
tilkynningu um málið kl. 19.40 og
sendi lögregluþjóna ásamt sjúkra-
liði og björgunarsveitamönnum frá
Slysavarnafélaginu Landsbjörg á
staðinn. Að sögn lögreglu höfðu
veikindi valdið andláti mannsins.
Fannst látinn
í Geldinganesi
LÖGREGLAN tók 250 grömm af
kókaíni í íbúð í miðbæ Reykjavíkur
á miðvikudag og handtók þrjá
menn á staðnum. Kókaínið var ætl-
að til sölu. Þessu til viðbótar var
maður á sextugsaldri stöðvaður á
Laugavegi með 15 grömm af fíkni-
efnum á sér. Þá var álíka magn tek-
ið af manni í Vesturbænum og loks
voru tveir menn teknir með 35
grömm af fíkniefnum í Árbæ.
Teknir með
fíkniefni
„ÉG hef aldrei séð útreikninga sem
þessa áður og draga þeir ekki upp
rétta mynd af fjármagnsstreymi til
og frá landinu, sem þeir eiga jú að
gera,“ segir Ásgeir Jónsson.
„Grundvallaratriði í þjóðarbók-
haldi sem þessu er að viðskiptajöfn-
uður og fjármagnsjöfnuður eigi að
stemma og mismunur komi fram í
hreyfingum á gjaldeyrisforða
Seðlabankans. Það hefur að mínu
viti aldrei gerst áður að í tölum sem
þessum sé bæði viðskipta- og fjár-
magnsjöfnuður neikvæður og það
svo afgreitt með skekkjulið upp á
heila 184 milljarða króna,“ segir
Ásgeir. Hætta sé á að tölurnar
verði rangtúlkaðar erlendis.
Stemmir ekki