Morgunblaðið - 26.10.2008, Síða 2

2 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. OKTÓBER 2008
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Sunna Ósk Logadóttir, sunna@mbl.is Egill Ólafsson, egol@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björgvin Guðmundsson, fréttastjóri, bjorgvin@mbl.is
Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi, gudlaug@mbl.is Minningar mbl.is/sendagrein, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþrótt-
ir sport@mbl.is Sigurður Elvar Þórólfsson, seth@mbl.is Víðir Sigurðsson, vs@mbl.is Sunnudagur Ragnhildur Sverrisdóttir, ritstjórnarfulltrúi, rsv@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
GUNNAR Birgisson, bæjarstjóri í
Kópavogi, ætlar að leggja til í fjár-
hagsáætlun að laun yfirstjórnar og
nefnda hjá bænum verði lækkuð.
Þetta kom fram hjá bæjarstjór-
anum á opnum fundi hjá sjálfstæð-
ismönnum í Kópavogi árla laugar-
dags. Gunnar gerði ráð fyrir að
lækkunin næmi um 5 til 10%. „Þetta
er aðgerð sem sýnir það að við erum
ábyrg,“ sagði Gunnar við Morgun-
blaðið. „Ég vil frekar nota þessa
fjármuni í það að hjálpa fjölskyldum
sem eiga um sárt að binda.“
Góð staða Kópavogs
Í ræðu sinni fór Gunnar yfir stöðu
Kópavogs vítt og breitt og hvernig
yrði brugðist við ríkjandi vanda.
Hann sagði stöðuna góða að öllu
leyti nema hvað varðaði fjármagns-
gjöld og lóðaskil og slá þyrfti lán
upp á um 1,5 milljarða. Það væri
meira en reiknað hefði verið með en
engu að síður væri enn verið að út-
hluta lóðum. Því hefði hann ekki
áhyggjur af þessu þótt þröngt yrði í
bili hjá bænum.
Gjöld bæjarins
hefðu aukist um
400 milljónir
króna umfram
áætlun áður en
kæmi að fjár-
magnsliðum.
Gunnar sagði að
mest munaði um
hækkun kennara-
launa og annað sem tengdist verð-
bólgunni. Hins vegar myndu tekj-
urnar aukast. Gert væri ráð fyrir að
um 1.400 manns flyttu til bæjarins á
árinu og framkvæmdir bæjarins
hefðu verið skornar niður.
Bæjarstjórinn gerði stöðu sveitar-
félaga að umtalsefni sínu. Hann
sagði lykilatriði að framkvæmdir
eins og stækkun álversins í
Straumsvík færu sem fyrst af stað
því hún skapaði um 500 störf. „Menn
lifa ekki á því að prjóna lopavett-
linga og húfur og peysur,“ sagði
Gunnar. „Menn lifa á því að reyna
að nýta auðlindir sínar og þar á
meðal vatnsaflið og gufuorkuna.“
Gunnar sagði að staðan í sam-
bandi við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn
væri hneyksli. Hann kæmi aðeins
með 2 milljarða dollara og síðan
þyrfti að fara með betlistaf til
Rússa, Japana og annarra til að
brúa bilið. Hann benti á að setja
þyrfti nokkur hundruð milljarða
króna í bankana til að halda lífi í
þeim. Taka þyrfti lán til að borga
Icesave-reikninga í Bretlandi og
undir hælinn væri lagt hvað kæmi út
úr eignum bankanna. Einstök fyr-
irtæki skulduðu hundruð milljarða
og hver tæki skellinn ef allt færi á
versta veg? Ljóst væri að stýrivextir
yrðu háir með tilheyrandi gjaldþrot-
um og atvinnuleysi. „Ég óttast að
landið verði rjúkandi rúst,“ sagði
hann og hugsaði með hryllingi til ár-
anna fyrir 1970 þegar síldin hvarf og
afurðaverð hrundi. „Ég óttast að við
förum inn í þá tíma,“ bætti hann við
en sagði hægt að bjarga málum með
því að nýta auðlindirnar í hvelli og
hækka aflamörk.
Stjórnendur lækka launin
 Gunnar Birgisson, bæjarstjóri Kópavogs, óttast hrun eins og þegar síldin brást fyrir 1970 nema strax
verði brugðist við með nýtingu auðlinda og aukningu aflamarks til að afla gjaldeyris og skapa vinnu
Gunnar Birgisson
KIRKJUÞING var sett í Grensás-
kirkju í gærmorgun í skugga efna-
hagskreppunnar. Þess er minnst að
50 ár eru liðin frá því að þingið var
fyrst haldið og 75 ár síðan kirkjuráð
tók fyrst til starfa. Hátíðarhöldum er
stillt í hóf vegna stöðunnar í þjóð-
félaginu en þess í stað veitir kirkju-
ráð Hjálparstarfi kirkjunnar 1,5
milljóna króna styrk sem nýta skal
til hjálparstarfs innanlands fyrir jól-
in.
Karl Sigurbjörnsson biskup setti
þingið og sagði m.a: „Á snöggu auga-
bragði hrundi svo margt sem keikast
stóð í hinni hraustu, nýju veröld
hnattvæðingarinnar. Horfurnar eru
engan veginn bjartar. Margir eru
áhyggjufullir um lífsafkomu sína,
einstaklingar, fjölskyldur, fyrirtæki
og stofnanir samfélagsins. En við
missum ekki móðinn! Nú fá ríki
heims og fjármálastofnanir og ein-
staklingar tækifæri til að endurmeta
og endurskipuleggja með visku, hag-
sýni, hófsemi og umhyggju að leið-
arljósi. Hvar er þeim gildum helst
miðlað? Við teljum okkur vita það. Í
iðkun og uppeldi trúar, vonar og
kærleika.“
Jafnfram lagði biskup áherslu á
það í ræðu sinni að fólk mætti ekki
gleyma systkinum okkar í fjarlæg-
um álfum sem ekki nutu ávaxta góð-
ærisins að neinu marki. „Okkar er að
gleyma þeim aldrei og rétta fram
hjálparhönd líka og ekki síður þegar
við finnum að okkur þrengt í lífskjör-
um,“ sagði biskup.
Hljóðskrár á vefnum
Kirkjuþing kemur saman einu
sinni á ári og stendur í viku. Átján
mál liggja fyrir þinginu að þessu
sinni. Við setninguna í gær fluttu
nokkrir gestir ávörp.
Þingfundirnir verða settir á vefinn
sem hljóðskrár auk þess sem fréttir
af þingstörfum og skjöl þingsins er
hægt að finna á vef kirkjuráðsins,
www.kirkjuthing.is.
sisi@mbl.is
Við missum
ekki móðinn
 Biskup Íslands setti Kirkjuþing
í skugga efnahagskreppunnar
Morgunblaðið/Frikki
Þingbyrjun Húmorinn má ekki gleymast þrátt fyrir alvarlega stöðu. Karl
Sigurbjörnsson biskup slær á létta strengi við séra Kristján Val Ingólfsson.
MALARVINNSLAN HF. á Egils-
stöðum sagði upp 30 starfsmönnum
sínum á föstudag vegna erfiðrar
verkefnastöðu. Þetta kemur fram í
Austurglugganum.
Tíu aðrir starfsmenn munu einnig
hætta störfum, þar er um að ræða
undirverktaka og starfsmenn sem
hætta störfum að eigin ósk. Um
hundrað manns starfa hjá fyrirtæk-
inu. Rúmlega þriðjungur þeirra miss-
ir því vinnuna.
Malarvinnslan rekur steypustöð,
einingaverksmiðju, smíðadeild, vöru-
bifreiðaverkstæði, malbikunarstöð,
vegklæðningarflokk og jarð-
vinnuverktöku. Þá á fyrirtækið stórar
óseldar fasteignir á Egilsstöðum.
30 manns sagt
upp á Egilsstöðum
Utanríkisráðu-
neytið hefur í
samstarfi við fé-
lags- og trygg-
ingamálaráðu-
neytið unnið að
úrræðum til að bregðast við vanda Ís-
lendinga erlendis sem hafa átt í erf-
iðleikum með að nálgast fjármuni
sína af íslenskum reikningum. Munu
sendiskrifstofur Íslands hafa milli-
göngu um ráðgjöf og aðstoð við Ís-
lendinga erlendis vegna aðstæðna á
fjármálamarkaði hérlendis. Upplýs-
ingar um hvar sendiskrifstofu er að
finna eru á heimasíðu utanríkisráðu-
neytisins: www.utanrikisraduneyti.is
Aðstoða Íslendinga
í vanda erlendis
LANDSBANKINN hefur lokað útibúi
sínu í verslunarmiðstöðinni Smára-
lind og sameinað
það útibúi bank-
ans í Hamraborg í
Kópavogi.
Síðasti starfs-
dagur í Smáralind
var á föstudaginn.
Þetta er annað
útibúið sem bankinn flytur í Hamra-
borg á árinu. Áður var búið að flytja
Háaleitisútibúið í Reykjavík þangað.
sisi@mbl.is
Landsbanka lokað
í Smáralindinni
JAPÖNSK túnfiskveiðiskip hafa
verið í Reykjavíkurhöfn undanfarna
daga til að leita skjóls fyrir veðri og
vindum og notað tækifærið til að
taka olíu og vistir. Um 40 skip hafa
verið á túnfiskveiðum suður af land-
helginni að undanförnu.
„Veðrið hefur verið slæmt og þeir
notuðu tækifærið og sóttu sér olíu og
mat,“ segir Sigvaldi Hrafn Jósafats-
son hjá Gáru ehf. skipamiðlun, sem
er með umboð fyrir nokkur skip-
anna, en um 20 manns, einkum frá
Japan og Indónesíu, eru um borð í
hverju skipi.
Sigvaldi segir að skipverjarnir
hafi birgt sig vel upp og sérstaklega
sóst eftir fersku grænmeti.
Túnfiskveiðiskipin eru lengi á mið-
unum, í marga mánuði. Sigvaldi seg-
ir mikla búbót fyrir Íslendinga að fá
viðskipti við skipin, því hver heim-
sókn skili nokkrum milljónum króna
í gjaldeyri. steinthor@mbl.is
Ágætis búbót
Um 40 japönsk túnfiskveiðiskip að
veiðum sunnan við 200 mílurnar
Í vari Japönsk túnfiskveiðiskip setja svip sinn á Reykjavíkurhöfn.
Eftir Ólaf Bernódusson
Skagaströnd | Gjóður eða Pandion
haliaetus, sem er stór evrópskur og
n-amerískur ránfugl, gerði sig
heimakominn um borð í Arnari
HU1 í síðasta túr þar sem skipið
var að veiðum á Melsekk vestur af
landinu. Settist hann á skipið og
var handsamaður þar enda aðfram-
kominn af þreytu.
Hresstist við að fá fisk að éta
Gjóðurinn eða fiskiörninn, eins
og hann er líka kallaður, hresstist
fljótlega við að fá fisk að éta hjá
áhöfninni enda lifir hann nær ein-
göngu á fiski sem hann veiðir sér til
matar. Hann hefur þann háttinn á
að hann svífur yfir vatnsyfirborði
og steypir sér síðan niður ef hann
sér fisk og grípur hann með sterk-
um klónum. Gjóðurinn er allstór
fugl, 50-60 cm á lengd með vænghaf
allt að 170 cm. Hann hefur flug-
beittan, boginn
gogg sem hann
notar til að rífa í
sig bráð sína. Á
fótunum hefur
hann fjórar stóra
klær þar sem
tvær snúa fram
og tvær aftur.
Fiskar sem lenda
í klónum á honum sleppa ekki því
hann lætur ekki laust það sem hann
hefur einu sinni náð í.
Fljótlega eftir að Arnar kom í
land með fuglinn var honum sleppt
að ráði Ævars Petersen fuglafræð-
ings sem telur ekki ólíklegt að hér
sé um sama fugla að ræða og sást í
Hafnarfirði 22. september og greint
var frá í Morgunblaðinu. Gjóðurinn
varð frelsinu feginn og tók strax
flugið en virtist nokkuð stirður
fyrstu vængjatökin enda búinn að
vera í búri um borð í Arnari í tvær
vikur.
Sjaldgæfur fugl um
borð í Arnari HU
Náði sér á strik eftir veruna um borð