Morgunblaðið - 26.10.2008, Qupperneq 35

unum ná kjöri næst í öryggisráðið.“
– Hefðu Íslendingar átt að draga
framboð sitt til baka?
„Nei, alls ekki. Það er komin upp
alvarleg staða á Íslandi, sem mun
reyna á þjóðina. En Ísland er Ísland
eftir sem áður, með sínar hefðir og
gildi, og hefði verið góður fulltrúi í ör-
yggisráðinu.“
Þurfið að axla ábyrgð
– Geta Íslendingar dregið einhvern
lærdóm af því hvernig norsk stjórn-
völd brugðust við bankakreppunni?
„Ef svo er, þá ætti sendinefndin
sem fór til Íslands að geta miðlað
þeirri reynslu. Það eru til dæmi um
hvernig ríkisstjórnir geta gripið inn í
og skapað með því öryggi, en að-
stæður eru breytilegar. Auðvitað
reynum við að miðla af okkar reynslu,
ef þess er óskað.“
– Hvaða áhrif hefur það á stöðu
Noregs innan EES ef Ísland gengur í
Evrópusambandið?
„Þetta eru aðeins vangaveltur. Ég
veit að deilt er um aðild á Íslandi og
Íslendingar verða sjálfir að leysa úr
því. Sjálfur er ég fylgjandi aðild Nor-
egs að ESB, en ég virði það að þjóðin
hefur tvisvar fellt það í kosningum.
Við gerum okkar besta úr því, tökum
ábyrga afstöðu, og ef Ísland ákvæði
að fara í Evrópusambandið, þá breyt-
ir það ekki sjálfkrafa viðhorfum
Norðmanna. Það er of snemmt að
segja til um það. En Íslendingar
verða að taka afstöðu, ef þeir svo
kjósa, með þeirri ábyrgð og tækifær-
um sem því fylgja.“
– Það leynir sér ekki að Íslend-
ingar mæta hlýhug hjá Norð-
mönnum.
„Ég held að samstaðan end-
urspegli norrænan skyldleika, og í
öðru lagi eiga Norðmenn og Íslend-
ingar sameiginlegar rætur sem
standa á gömlum meiði og vekja sam-
stöðu. Svo finna margir Norðmenn til
skyldleika, einkum meðfram strand-
lengjunni, og einnig hér í Ósló, sem
hafa komið til Íslands sem ferða-
menn, eða átt viðskipti við þá. Þannig
að þetta er samstaða tveggja nor-
rænna þjóða, lítilla ríkja sem deila
sömu gildum. En þetta felur líka í sér
að Ísland verður að axla ábyrgð.
Þetta voru ekki náttúruhamfarir, og
Íslendingar þurfa að ræða það, hvort
stefnan var rétt, hvort reglurnar
stóðust. En þegar Íslendingar verða
fyrir alvarlegu áfalli, þá virkjar það
samstöðuna.“
Saga hlutanna 35
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. OKTÓBER 2008
M
ér finnst ríkisstjórnin
sýna meiri vilja til að-
gerða núna,“ sagði
Erna Solberg, formaður Hægri-
flokksins í Noregi, eftir ræðu
utanríkisráðherrans í norska
stórþinginu á fimmtudag.
„Ég skrifaði bréf til forsætis-
ráðherra fyrir tæpum tveimur
vikum, þar sem ég fór fram á
virkari umræðu um aðstoð til Ís-
lendinga. Nú er hún hafin. Það
er mikilvægt að íslensk stjórn-
völd skilgreini hvar aðstoðar er
þörf, tæknilegrar eða fjárhags-
legrar. Og það er greinilegt að
það er þverpólitísk sátt um það
í norska þinginu.“
– Af hverju þessi stuðningur?
„Ég held að það sé vegna
þess að Ísland stendur okkur
nær en aðrar þjóðir. Og þó að
það hafi kannski ekki mikil áhrif
á norskt efnahagslíf, þá hefur
það áhrif á efnahagslegt sam-
starf Norðurlanda. Svo held ég
að það sé almenn skoðun í Nor-
egi, að Íslendingar eigi að sækja
aðstoð til Noregs, frekar en
Rússlands.“
Formaðurinn Erna Solberg.
ÍSLAND
STENDUR
OKKUR NÆR
í vinnuna. Þeir hafa ekki hugmynd
um hver staða þeirra er, en fengu þó
laun um síðustu mánaðamót.“
Á norskri sjónvarpsstöð segir einn
viðmælandinn: „Allt er á leið til hel-
vítis á Íslandi.“ Og bætir við: „Drífið
ykkur þangað – þar er allt á spott-
prís!“
Sjálfir sitja Norðmenn á olíu-
sjóðnum og eru öruggir með sig. Og
þeir þykjast reynslunni ríkari. Þegar
bankakreppan gekk yfir í Noregi
lentu margir illa í því. Fasteignaverð
hafði hækkað mikið, en snarlækkaði
á skömmum tíma og atvinnuleysi fór
upp úr öllu valdi. Hljómar kunn-
uglega, enda systurþjóð Íslendinga,
eins og utanríkisráðherra orðaði það
í þinginu.
Og Norðmenn hafa oft séð það
svart, ekkert síður en Íslendingar.
Gestapo hreiðraði um sig þar sem ut-
anríkisráðuneytið er nú til húsa,
pyntaði og myrti Norðmenn í kjall-
aranum. Þetta er glæsileg bygging,
sem sagt er að hafi verið reist vegna
þess að kóngurinn vildi útsýni yfir
falleg hús, ekki síðra en í Kaup-
mannahöfn.
Á skrifstofu ráðherra vinnur kona,
sem vann áður í norska sendiráðinu
á Íslandi, og hún kemur áhyggjufull
til blaðamanns: „Hvernig er hljóðið í
Íslendingum?“ spyr hún nærgætin.
Svo færir hún blaðamanni kaffi.
„Viltu mjólk eða sykur?“
Sú var tíðin að nánast hvert ein-asta fermingarbarn á Íslandifékk bakpoka í fermingargjöf.
Sumir þeirra voru aldrei notaðir og
komnir jafnvel á söfn. Skáta-
hugsjónin átti talsverðan þátt í þess-
ari fermingargjafahugmynd, sem og
einnig vaxandi áhugi á ferðalögum.
En þótt bakpokinn hafi heldur látið
undan síga sem fermingargjöf held-
ur hann þó sannarlega velli og vel
það. Nú ganga til dæmis allflest ís-
lensk börn með skóladótið sitt í bak-
poka og ungbörn eru gjarnan borin
um af móður eða föður í bakpoka.
Eru þá ótaldir allir þeir ferðalangar
sem við rekumst á hér og þar á veg-
ferðinni með þumalfingurinn upp í
loftið og bakpokann sinn á þreyttum
öxlum.
En bakpokinn á sér sína sögu eins
og önnur mannanna verk.
Í sinni einföldustu mynd er hann
úr skinni eða klæði með tveimur
böndum sem hengd eru á hvora öxl.
Bakpokar eru afskaplega þægilegir
til þess að bera misþungar byrðar
án þess að hendur okkar séu bundn-
ar. Talið er að bakpokinn eigi rætur
að rekja til þeirrar venju veiði-
manna forsögulegra tíma að kasta
veiði sinni yfir axlirnar í einhvers-
konar pakkningu sem búin var til úr
skinnum veiðidýra og reimuð
saman með fléttuðum skinn-
ræmum.
Nafnið backpack komst á
flot í Bandaríkjunum um 1910,
áður hét fyrirbærið þar
Knapsack eða packsack
og vissulega á það sér
margvísleg önnur nöfn á
hinum mismunandi
tungumálum.
Bakpokinn hefur átt
sér margar birting-
armyndir, ein sú þekkt-
asta er líklega úr eins-
konar seglefni og var
mikið notuð í bak-
poka hermanna.
Margir þeirra létu lífið
undir slíkri byrði í heims-
styrjöldunum tveimur og
enn deyja menn unn-
vörpum undir bakpokum
sínum í stríði og friði.
Á seinni tímum er bakpokinn orð-
inn miklu algengari og úr hinum
margvíslegustu efnum. Hann er sem
fyrr eitt helsta einkenni ferðalanga,
óhemju vinsæll í skólatöskuformi og
einnig í sportformi og líka sem
kventöskur. Bakpokinn
hefur líka stundum komið
við sögu í stjórnmálum –
minnisstætt er þegar Geir
H. Haarde og Ingibjörg Sól-
rún Gísladóttir hittust á
Þingvöllum til að ræða
stjórnarmyndun – hún
með bakpokann sinn
á öxlinni.
Yndislegastur er
þó bakpokinn þegar
upp úr honum gægist
spurult andlit ungviðis
– barna og jafnvel
gæludýra. Sennilega er
bakpokinn aldrei vin-
sælli en núna, þótt hann
sé ekki lengur skilyrð-
islaus fermingargjöf til
unglinga á Íslandi.
Rætur bakpokans ná
aftur þangað sem engar
sögur eru til um – hann
hefur því fylgt mannkyn-
inu frá ómunatíð á hinu stór-
furðulega ferðalagi þess – og
mun vafalaust fylgja því
langa stund enn.
gudrung@mbl.is
Bakpokinn í styttri
og lengri ferðir
Gæludýr Bakpokar
geta verið nytsam-
legir til að geyma
gæludýr í, rétt
eins og fólk ber í
þeim ungbörn
Skólabakpokinn Börn hafa
bakpokann á öxlum lengi í
sinni skólatíð
www.tskoli.is
Tími
menntunar
Innritun að heast
• Í dagskóla þann 27. okt.
• Í kvöldskóla og arnám þann 3. nóv.
Nánari upplýsingar á www.tskoli.is
@