Skinfaxi - 01.02.1915, Blaðsíða 4

12
SKINFAXI
Blaðaskilvísi.
Oft er það siður útgefenda að gefa skil-
vísum kaupendum að blöðum og tímarit-
um sínum svo kallaðan kaupbæti. Oftast
nær eru valdar til þess skemtilegar og
fróðlegar bækur, og stundum líka skáld-
sagnaþvættingur eða myndir, sem lítið eða
ekkert er varið í. Þetta er gert í því skyni,
að auka útbreiðslu blaðanna, bvetja menn
til að standa í skilum o. s. frv. Gerir út-
gefandinn að jafnaði ráð fyrir að aukin
kaupendatala og skilvísi manna muni borga
kostnaðinn, sem af kaupbætinum Ieiðir.
Kaupbætinn má lika skoða sem svo, að
með honum sé verið að kaupa áskrifend-
ur blaðanna til að standa í skilum með
borgunina = kaupa menn til að verða
ekki óreiðumenn; enda íinst mörgum það
skylda, að láta borga sér fyrir að vera
orðheldinn og skilvís.
Einnig má líta svo á kaupbætinn, að
útgefanda þyki blaðið ekki þess virði að
það sé borgað, nema einhver aukageta
fylgi því.
Skinfaxi hefir nú komist líka út á þessa
kaupbætisbraut, eins og sum hin blöðin,
og sýnir með því að hann tollir í tísk-
unni og vill geðjast öllum kaupendum sín-
um. Hann hefir jafnvel farið svo langt,
að bann getur skilvísum kaupendum
sínum rit, sem liggur við, að sé eins mik-
ils virði og heill árgangur af blaðinu sjálfu.
Hvað sem geta má sér til, í hvaða til-
gangi til þeirra er stofnað, þá er ekki þess
að dylja, að meðal annars er það gert í því
skyni að auðga menn að þekkingu og
mentun; þessvegna otar blaðið ekki að
kaupendum sínum skáldsagnarusli og ein-
hverjum þvættingi eða glingri sem ekkert
gildi hefir, og sem gleyml er þegar gleypt
er, heldur nytsamri fræðibók eftir einn
okkar lærðasta mann. Hún fjallar ekki
einungis um þau mál, sem hvern góðan
ungmennafélaga varðar, heldur hvern ein-
stakling þjóðarinnar, sem kominn er til
vits og ára. En þó að Skinfaxi hafi verið
svona riflegur við kaupendur sína í þetta
sinn, er óvíst að bann hafi ástæðu til
þess framvegis. Þó er undir því komið,
hve kaupendur hans standa vel í skiluni,
og hve duglegir þeir verða að útbreiða
blaðið.
I sambandi við þetta, sem að framan
er sagl, væri engin vanþörf á að drepa
lítið eitt á blaðaútgáfu, eins og hún er
rekin bér á landi, en rúmið í Skinfaxa
Ieyfir það ekki, nema að litlu leyti. Oskil-
vísi blaðakaupenda er yfirleitt svo mikii,
að furðu gegnir. Og það er verst, að ó-
hætt má fullyrða, að þessi óskiisemi eigi
að mestu rót sína að rekja til blaðaútgef-
endanna sjálfra. Þeir hafa — minsta kosti
sumir hverjir — vanið menn á óskilsemi
og kæruleysi í þessum greinum. Oft eru
mönnum út um land send blöð, án þess
að þeir hafi beðið um þau, í þeirri von,
að þau verði keypt. Hefir þetta komið
mönnum á þá skoðun, að þeir fengju
blöðin ókeypis, þangað til einn góðan veð-
urdag, eftir mörg ár, þegar skuldin er
búin að safnast fyrir, og tilfinnanlegt er
að greiða hana í einu, fá menn reikning
fyrir blaðið. Þegar svona er komið, segja
menn stundum blaðinu upp, og vilja ekk-
ert með það hafa, án þess að borga, en
útgefandi situr eftir með sárt ennið.
Stundum er mönnum skrifað um leið
og þeim er sent blaðið, og þeir beðnir að
kaupa það eða útvega kaupendur að því,
en þá vill það eigi ósjaldan til að humm-
að er fram af sér að svara, svo blaðið er
sent i óvissu, þangað til seint og síðar-
meir, að útgefandi fær að vita, að menn
kæra sig ekki um það.
Blaðaóskilsemin kemur fram í ýmsum
myndum, og aðallega eru það „pólitísku“
flokksblöðin, sem bún á rót sína að rekja
til; þeim er fyrir öllu að koma skoðun
sinni inn i íólkið, Iivað sem skilvísinni
líður frá hendi þess.