Skinfaxi - 01.05.1915, Blaðsíða 7

SKINFAXI
55
að meiri mönnum, og gera okkur færa
um að vinna meira og spara meira.
Hve mikið vinna nú ungmennafélögin
úr þessari námu? „Nú getur hver einn
skygnst í sinni sveit“, og hver maður stung-
ið hendinni í sinn eigin barm.
Hver sannur félagsskapur verður að
byggjast á því, að félagsmenn meti hann
meira en frelsi sitt, hag og þægindi. Ef
hann er ekki bygður á því, þá er hann
bygður á sandi. Líklega er í flestum fé-
iögum eitthvað af mönnum, sem gera sér
þetta meira eða minna Ijóst, og vilja leggja
eitthvað í sölurnar fyrir félag sitt, en oft
virðast hinir vera fleiri, sem ganga í fé-
lögin og úr þeim aftur hugsunarlítið, aðeins
eftir því, hvernig þeim finst einhver gola
anda í það og það skiftið. Þessvegna er
svo margt félagið ekkert annað en „dæg-
urfluga, árdegisgeislar upp sem vekja, en
sem næturkyljur buga“.
Þið, sem gangið í ungmennafélag, eruð
þið knúð lil þess af lönguninni til að vinna
félaginu, þjóðinni og sjálfum ykkur gagn?
Hafið þið gert ykkur það ljóst, að félagið
hlýtur að svifta ykkur nokkrum hluta af
ykkar dýrmæta frelsi? Hvernig fer, þegar
þið fáið ekki að dansa, eins og ykkur lyst-
ir fyrir öðrum störfum, sem eru félaginu,
landinu og sjálfum ykkur ennþá nauðsyn-
legri? Hvernig fer, þegar félagið heimtar
af ykkur sjáifsafneitun, og kallar ykkur til
erfiðra, eða að mirista kosti alvarlegra
starfa, einmitt þegar þið ætluðuð að skemta
ykkur best? Hvernig fer, þegar félagið
heimtar af ykkur peningana, sem verja
átti fyrir vindla eða ný slifsi?
Ef þið bregðist, þegar mest á reynir; þá
er ekki Iítið í hættu. Aðalhættan er sú,
að alvörumenn félagsins leggi árar í bát,
trúlausir á sjálfa sig og aðra, trúlausir á
allan félagsskap, trúlausir á sigur hins
góða.
Hvernig fer fyrir þeirri þjóð, þar sem
flestir elska frelsið takmarkalaust eins og
villidýr og þola engin félagsbönd, en sum-
ir örvænta um félagsskap og framtíð þjóð-
arinnar?
Mér finst ástandið vera nokkuð svipað
þessu hér á landi.
Hið eina rétta er að ganga i félag, sem
stefnir að þörfu marki, og vinna því alt
það gagn, sem auðið er, reyna að tak-
marka frelsisþrána og sætta sig og aðra
við félagsböndin, og þreytast aldrei, hve
lítill sem árangurinn verður. Eg trúi því
staðfastlega, að þetta sé skyfda hvers manns.
Sigurgeir Friðriksson.
Heima og erlendis.
Heguingr eða lækning.
Sr. Kjartan Helgason hefir vakið máls
á þvi á því í Kirkjublaðinu, að hegningar-
löggjöfin okkar mundi vera orðin nokkuð
gamaldags. Hann hefir bent á,að miklu
betur ætti við að betra misgerðamenn
heldur en að hegna þeim. Þetta umtal
er svo nýafstaðið, að ekki er von neinna
framkvæmda, enda mun þess langt að bíða.
Lögfræðingarnir íslensku hafa haft annað
með tímann að gera heldur en að kynna
sér og fræða almenning um nýjar stefnur
í löggjöf og landsstjórn erlendis. Samt
hafa orðið nýjungar í þeim efnum, og
þær miklar. Það má segja að þrenskonar
skoðunarháttur hafi ráðið dómum og að-
gerðum siðaðra manna er þeir hafa hegnt
fyrir yfirsjónir. Elsta skoðunin er fólgin
í setningunni alkunnu: Auga fyrir auga
og tönn fyrir tönn. Forníslendingar höfðu
yfirleitt þennan hugsunarhátt, og hann hélst
í Evrópu fram á 18. öld. Alla þá stund
var beitt limlestingum, pyntingum og hvers-
konar misþyrmingum við fanga undir rann-
sókn, og að sama skapi voru dýflissurnar
hræðilegar vistarverur. Mannvinum 18.