Skinfaxi - 01.03.1916, Blaðsíða 1

Brotin lög.
Það er ekki ýkja langt á milli götustrák-
-anna, sem brjóta hluti, er verða á vegi
þeirra og sumra lögbrjóta, sem nú vaða
>uppi i þjóðfélaginn íslenska. Lögin eru
sá skjólveggur, sem skýlir og verndar ein-
staklinginn og alla siðmenningu. Án þeirra
eða ef þau væru flest eða öll brotin, stæðu
mennirnir aftur varnarlausir frammi
fyrir eymd villimenskunnar. Þetta er auð-
vitað einfaldur og alkunnur sannleiki. En
því miður virðast margir íslendingar tæp-
lega þekkja hann. Breytni þeirra ber vott
um það. Til að skýra þetta vil eg minn-
ast lítið eitt á bannlögin.
Allir vita hversvegna þau lög voru gerð.
Drykkjuskapur hafði verið hér afarmikill
öldum saman, svo mikill, að snemma á
einokunartimanum fór eiun hinn merkasti
biskup í Skálholti fram á það, að bannað
yrði að flytja vin til landsins. En þá
strandaði vínbannið á mótstöðu kaupmanna,
því að þeir græddu á engu meir en vín-
inu. Drykkjuskapurinn hélt áfram í land-
inu. Óteljandi menn drukku frá sér heilsu,
vit og virðingu. Óteljandi sinnum höfðu
ölóðir menn hegðað sér eins og viltar
skepnur og misboðið sínum nánustu, sem
máttarminni voru. Fjöldamargar ættir
höfðu úrkynjast og veiklast af vínnautn-
inni, og hér eins og annarstaðar hafði geð-
veiki og margir aðrir sjúkdómar fylgt í
spor vínguðsins. Fátækt, vanheilsa,
úrkynjun, grimd við aumingja og almenn
siðspilling yfirleitt höfðu hvarvetna siglt í
kjölfar vínsins. Loksins kemur meiri
hluta þjóðarinnar og þingmannanna
saman um, að þessi skaðræðisdrykkur skuli
útlægur úr landinu. Hvað gerist þá ? AIl-
mikill flokkur manna rís upp og segir að
þessi lög megi brjóta. Þeir reyndu jafn-
vel að espa fólk til að brjóta þau svo stór-
vægilega, að óframkvæmanlegt yrði að
hegna sökudólgunum. Andi götustrákanna
hafði þó ekki yfirhönd í það sinn. En þess-
ar fortölur, og fjótt eftirdæmi manna, sem
mikið bar á í landinu, hefir stórspilt þjóð-
inni og vilt henni svo sýn, að allmargir menn
stæra sig af lögbrotunum, þykjast meiri
menn, af því að þeir hafi getað náð i vín
með óleyfilegum hætti. Þessa menn skort-
ir jafn tilfinnanlega þegnskap og dreng-
lyndi eins og„syni götunnar“, sem laumastá
nóttum inn i klefana við Sundlaugina og
Iþróttavöllinn — til að stela og eyðileggja.
Slíkir menn hafa það skaplyndi, að þeir
ættu að fá að vita, hvað það er að vera
utangarðs í mannfélaginu. Ef andi þeirra
og „siðmenning“ nær yfirtökum í landinu,
þá er þjóðarhofið meira en gluggabrotið.
Það er eyðilagt með öllu, því að hinn
blindi kraftur lágra og viltra hvata hefir
þá felt stoðirnar, sem voru máttarviðir i
byggingunni. En undir rústunum liggja
saklausir jafnt sem sekir. Fáir skaðræðis-
menn geta valdið ótrúlega miklu böli, ef
þeir eru leystir undan nauðsynlegum aga
og heilbrigðu eftirliti.