Skinfaxi - 01.12.1916, Page 1

12. BLAÐ
REYKJAVÍK, DESEMBER 1916.
Skipulag ungmennafélaganna.
Ein er sú hiið ungmennafélagshreyf-
ingarinnar, sem lítið hefir verið talað um,
en er þó mjög mikilsverð. Það er sú
mikla æfing sem samvinnan veitir ung-
lingunum, æfing í að starfa saman í stór-
um heildum og að hlíta föstu skipulagi.
Þetta er mikilsvert af því, að sundur-
lyndi og sjálfbyrgingshátlur eru erfða-
gallar Islendinga. Forfeður okkar þjáðust
af sama meininu í Noregi. Og einangr-
unin í dreifðu bygðunum hér á landi
gerði þessa vöntun ennþá bagalegri. Vegna
staðhátta var meginhluti þjóðarinnar alls
ókunnur landinu, nema átthögunum. Og
skoðanir manna mótuðust í samræmi við
þetta. Flestir urðu átthagabundnir i hugs-
un og verki, þó ekki væri að lögum.
Alloft leiddi af þessu deyfð og sljóleika.
Hver bjó að sínu. En þar sem dugnaður-
inn var meiri, breyttist heimóttarskapurinn
of oft í átthagagorgeir, sem vilti fólkinu sýn,
ól upp í einstaklingunum ramskakkar
skoðanir um eigin mátt og rétt. Sjálf-
byrgingurinn vildi vera sjálfum sér nógur
og trúa á mátt og megin. En þegar hann
kom að Grettistakinu, sem lá þvert yfir
götuna* þá varð hann ráðþrota. Þrautin
varð óleyst, Bjargið óhreyft eftir á alfara
leiðinni. Einstaklingurinn gat ekki Iyft því.
Ekki heldur fáir menn. Til að ryðja því
úr veginumSjíþurfti samhuga og samæfða
t.íóð.
VII. ÁR.
Grettistokin eru mörg á leið íslensku
þjóðarinnar. Og þau eru miklu fleiri en
þurft hefði að vera, vegna þúsund ára
gamallar sundrungar í þjóðfélaginu. Og
þau halda áfram að liggja þvert yfir götu,
þangað til bitur reynsla hefir kent brendu
börnunum að forðast eldinn.
Það sem unga fólkið þarf að vita er
það, að ekkert heimili er nógu sterkt til
að standa eitt saman. Heldur ekki ein
sókn, hreppur eða sýsla. Þjóðin öll, eða
sama sem það, þarf að geta orðið sam-
taka, þegar mikið liggur við.
Samband ungmennafélaganna er spor í
áttina. Það er einn þráður í hinni miklu
afltaug, sem myndast þarf áður en þjóðin
getur lyfti Grettistaki. Það á nú ítök í
uieira en hálfu landinu, og það er stöð-
ugt að tæra út kvíarnar, eftir þvi sem
framsýnir menn í ýmsum landshlutum
skilja betur, að einstök félög og smásam-
bönd eru ekki nema dægurflugur, bundin
við einstaka dugandismenn sem halda
þeim uppi um stundarsakir. Fyrir þessu
er margföld reynsla.
En það væri undarlegt, og næstum
óeðlilegt, ef sundrunginn hyrfi alt í einu,
og alstaðar, eins og þoka fyrir morgun-
sól. Það væri eins og Englendingar kom-
ast að orði „of gott til að vera satt“.
Sigurinn fæst ekki nema með baráttu og
dýrkeyptri reynslu. Samheldnin meðal
unga fólksins er heldur ekki of mikil ennþá.
Það er margt sem skilur, og margt af
því framúrskarandi smátt, ekki nema af-
brigðij afj átthagastærilælinu. Annarstaðar