Skinfaxi - 01.12.1916, Blaðsíða 8

186
SKIN FAXI
Ijúfsára kend. Hann íinnur og skilur
hversu óendanlega lítill hann er — um-
lukfur hinni víðáttumiklu hátign, sem al-
staðar ríkir. Hann langar til að verða
merkur og nýtur maður og að geta unnið
sjálfum sér og öðrum gagn og sóma og
jafnframt verið í innilegri sátt og sam-
bandi við föður tilverunnar. Óteljandi
fyrirætlanir fæðast í huga hans og hul-
instjald ókomna timans og kapp áhugans
jafnar yfir allar hindranir. Hann sér
brautir liggja í allar áttir og sérhver
þeirra liggur fram og upp á himinfjöll
hamingjunnar svo fremi, sem ekki er vilst
af henni út í ógöngurnar. Svo byrjar
baráttan um hverja leiðina skuli velja;
hverja hann sé hæfastur til að ganga.
Honum er það ljóst, að mikið er komið
undir réttu vali. Með þessar hugsanir
endar hann göngu sina við lágar og hrör-
legar bæjardyr heimilis síns. Hann gengur
inn, heilsar ástvinum sínum sem fagna
honum vel. Aldrei hefir Iionum verið jafn
ljóst sem nú, hversu hús öll eru þar að
hruni komin og hversu margt er til að
starfa, jörðinni til bóta. Á einu vetfangi
ákveður hann lífsstarf sitt, það er: Þetta
heimili — þessa jörð skal hann taka að
sér af gömlum og hrumum foreldrum.
Takist honum að byggja upp vandaðan
og heilnæman bæ og peningshús og að
gera miklar jarðabætur og framíleyta sér
og fjölskyldu sinni sómasamlega, hefir hann
unnið stórvirki, föðurlandinu, eftirkom-
endunum og sjálfum sér til gagns, og þá
verðskuldar hann orðstír sem aldrei deyr.
Valdimar Bénediktsson
frá Syðri-Ey,
Bæ kar.
Það er mikill sannleikur í málshættinum
„Blindur er hóklaus maður“. Að vísu
geta menn haft augun opin fyrir algengri
stritvinnu og kunnað að bjarga sér eins
og maður segir í daglegu tali, án bóka,
en fjarska verður sjóndeildarhringur þeirra
manna þröngur og fáskrúðugur.
Bókvitið verður ekki í askana látið,
sögðu gömlu mennirnir. Fyrir þeim vakti
hvíldarlaust einhliða erfiði. Þó var ekki
óalgengt að kveðnar voru rímur, og það
má segja liðnum tímum til hróss, að ís-
lendingasögur og önnur fornrit okkar voru
meira lesin en nú tíðkast. Enn má nefna
að húslestrar voru lesnir. Að öðru leyti
var bókalestur lítill sem enginn og myrk-
ur þekkiugarleysisins á flestum sviðum,
hvildi eins og mara yfir almenningi. Nú
er þetta mikið breytt, þó sumt eldra fólkið
amist ennþá mjög við lestri og yfirleitt
þeim menningarlindum, sem nú streyma
um þjóðlíf vort. Hafa og nokkuð til síns
máls, að því leyti að sumu fer aftur sem
gjarnan virðist að þroskast mætti og efl-
ast við vaxandi mentun.
Þó hvílir nokkur skuggi yfir lestrarfýsn
margra. Það er val bókanna. Því er mið-
ur, að margir vilja ekki annað lesa en
það sem einskisvert er, svo sem mikið af
þeim útlendu skáldsögum, sem verið er að
þýða og láta fólk kaupa. Mest alt er þetta
glæpamannasögur og jafnframt leynilög-
reglusögur, flest í mesta máta óeðlilegt og
sama tuggan í flestum sögunum. Þetta
er margt fólk sólgið i að lesa. En líti það
í sögur eða Ijóðabækur, sem kjarnmikill
skáldskapur og lífsspeki er í, þá þykir
þeim ekkert til koma og kveða svo upp
þann dóm, að bókin sé ómerkileg og höf-
undurinn glópur einn.
Góðar hækur eru þær menningarlindir
seni öllum geta orðið lil gagns að bergja
af. Gagns segi eg. Enginn getur neitað
því, að þó lestur yfirleitt geíi ekki af sér
peninga, sem þó getur iðulega átt sér stað,
þá er hann í öðrum skilningi mikilsvirði.
Hver góð bók þroskar skilnmginn á lífinu
og tilgangi þess, örvar hæfileika mannsins,
sýna honum nýja heima, gerir huga hans