Skinfaxi - 01.12.1916, Blaðsíða 10

138
SKINFAXI
Liggur það |)ó í augum uppi, a8 mikill
fengur væri að hafa nákvæmar og áreið-
anlegar fyrirsagnir um líf og starf einstakra
manna og pjóðarheildarinnar. Ef eg er
bóndi, ríður mér á að vita, hvað gefst best
í búskapnum, hvernig eg á að haga jarð-
yrkju og garðrækt, húsabyggingum, girð-
ingum, gripahirðingu o. s. frv. til þess að
fá sem mestan arð af atvinnunni og
framkvæmdirnar komi að sem bestum not-
um yfirleitt. Eins er með hverja aðra at-
vinnu, að það er ómetanlegt hagræði að
fá leiðbeiningar um sem flest atriði henn-
ar, leiðbeiningar sem statt og stöðugt má
reiða sig á. Auðvitað ber manni eins
fyrir því að hafa vakandi auga fyrir öllu
sem leitt getur til nýrra umbóta, láta reynsl-
una og eftirtektina kenna nýjar aðferðir
og sýna nýjar leiðir. Nokkuð eigum við
af ritum um þetta efni, einkum viðvíkj-
andi landbúnaði, og ættu ungir menn að
kynna sér þau nákvæmlega.
5. Tímarit og bókaútgáfufélög. Tíma-
ritin grípa inn í efni flestra annara bóka-
flokka. Þau færa okkur allskonar sögur,
kvæði, fræðigreinar o. s. frv. Af þeim
höfum við mörg, t. d. Skírni, Andvara,
Eimreiðira, Tímarit kaupfél., Búnaðarritið,
Iðunni og hið nýja eigulega rit „Rétt“.
Öll þessi rit geyma kynstrin öll af þörf-
um fróðleik ásamt ýmsu skemtiefni. Þess-
ar bækur þaif að lesa á hverju heimili
og ættu nokkrir menn að kaupa öll bestu
tímaritin í félagi og þarf það enginn skaði
að verða fyrir útgefendur.
Hið íslenska bókmentafélag og Þjóðvina-
félagið gefa árlega út úrvalsbækur. Verst
er hvað útgáfu stórra rita miðar seint, má
vera að nokkuð standi á samningu bók-
anna, en mikið mun það stafa af féleysi.
Væri brýn þörf að félögin fengi ríflegan
styrk af landsfé, ekki einungis til þess að
útgáfa hvers rits gengi fljótar, heldur líka
til þess að miklu fleiri bækur kæmust á
prent, sem félagsmenn fengju án þess að
ársgjöld þeirra hækkuðu. Við þurfum að
fá bækur frá félögunum með hverri póst-
ferð og félausir menn sem bókhneigðir og
fróðleiksfúsir eru, þurfa að fá bækurnar
gefins. Menningin er aflgjafi þjóðfélag-
anna, og bækurnar undirstaða menningar-
innar, en öllum er ljóst hvílík efling það
gæti orðið bókmentum okkar, félög þessi
hefðu nægilegt fé til framkvæmda.
Efni i bækur sem tilhlýðilegt væri að
félögin gæfu út, liggur alstaðar fyrir. Um
menning og atvinnuvegi eru ótal atriði
órædd enn, og fjölmargt viðvikjandi sögu
landsins á ýmsum tímum, um Iandið sjálft,
haf þess og himinn, um málið, um hag
fræði o. m. fl. Þá er og óumflýanleg
nauðsyn að eignast allar þær kenslubæk-
ur sem vér þurfum með, á okkar eigin
máli. Er það mesta furða að nokkur
kennari eða nemandi og yfirleitt nokkur
skuli una því að margar kenslubækurnar
skuli vera á útlendum málum. Það er
hrein og bein svívirðing og þjóðarsynd að
slíkt skuli enn eiga sér stað.
Hér er aðeins fátt talið af öllu því efni
sem þörf er á að rita um mörg og stór
bindi og auðvitað skapast ætíð ný efni
sem fræðimennirnir þurfa að taka til með-
ferðar. Vér eigum nokkra góða fræði-
menn og iíkindi eru til að þeim fjölgi og
að við eignumst sérfræðinga í sem flest-
um fræði og menningaratriðum. Þá ríður
•á því fyrir þjóðfélagið að gera þeim kleift
að vinna sem mest og best í þess þarfir.
Það getur og haft holl áhrif að fá þýð-
ingar af því besta úr bókmentum erlendra
þjóða. Sjálfsagt ber þá að velja það sem
best getur átt við okkur og okkar stað-
hætti.
Auk þessara tveggja félaga sem að of-
an eru nefnd eru fleiri félög er prýða
bókmentir okkar góðum bókum og eiga
þau skilið hylli og samúð þjóðarinnar.
Enn mætti nefna fjölda bókaflokka og
sérstakra bóka sem við ættum að lesa og