Skinfaxi - 01.01.1924, Blaðsíða 3

SKINFAXI
3
En þó að hreyfing þessi hafi verið fá-
tæk af fjármunum, á hún þó annað
verðmæti, sem er mikið meir,a um vert.
Hún er ávöxtur af hugsjónum víðsýn-
ustu vorliugans manna, sem uppi voru
meðal islensku þjóðarinnar, í byrjun
þessarar aldar, og slóðu þá i blóma lífs-
iiis. Frá þessum mönnum er runnið f jör-
cgg ungmennafélaga og það veldur því,
að þau eru til lífs lagin.
En engin stefna lifir á hugsjónum ein-
um saman, hversu þörf og þjóðnýt sem
hún kann áð vera. Lifið heimtar starf
og því lögmáli hljóta allir að lúta. Yinn-
an er aflgjafi allrar sannrar menning-
ar. Og þó það verði aldrci markmið ung-
mennafélaganna, að safna auði, þá er
það nauðsynlegt að fjármál þeirra séu i
góðu iagi, því annars geta þau fátt unn-
ið af skyldustörfum sínum, og fá því
litlu til leiðar komið. ]?etta hafa félögin
fundið. ]?að er auðséð af skýrslum
þeirra, að þó eignir séu viða litl.ar, eru
skuldir (>víða og má því fjárhagurinn
tcljast sæmilegur.
Félögin hafa notað ýms ráð til að
afla sér fjár. Tillög félagsmanna eru
nokkuð mismunandi, en víðast eru þau
mjög lág, og ekki mun það sigurvænlegt
að hækka þau að miklum mun.
En í'Ieiri hragða geta félögin ne}rtt
sem fjárvon er að. Oft hafa þau efnt til
hlutaveltu og dansleika og stundum
unnið nokkurt fé á því. ]?cssi viðleitni
er oft n.auðsynleg og stundum sjálfsögð.
Hún eflir gleðina og hefir margt fleira
lil síns ágætis. En ekki mun það félög-
unum holt að nota þcssi gróðabrögð
mjög oft. Komið hefir það fyrir, að ung-
mennafélög hal'a dansað sig i hel, og cr
það slæmur d.auðdagi.
En gallar hlutaveltanna eru meðal
annars fólgnir i því, að þær stýðja enga
framleiðslu. þær láta aur,ana hafa vista-
skifti, án þess að auka gildi nokkurs
hlutar.
Til eru þeir menn, sem láta sig það
litlu skifta, hvernig krónan er fengin,
en telja það höfuðatriðið, að ná henni.
Aðrir kalla þessa menn blóðsugur eða
rándýr i viðskiftaheiminum, og telja öll-
um skylt að vinna fyrir því fé, sem þeim
hlotnast. ]?eir menn mundu óska þess,
að allir ungmennafélagar legðu nokkra
vinnu fram til að styðja félög sín fjár-
hagslega. petta gætu allir gert, án þess
að leggja mikið á sig, og mundi enginn
óríkari eftir en áður. Stúlkur gætu
prjónað eða saumað ýmsa smámuni.
Og piltum ætti að vera það innan hand-
ar ,að slá t. d. hestajárn, flétta reipi,
smíða amboð, cða í stuttu máli sagt áð
vinna einhvern grip, sem að gagni mætti
verða, og gefa hann til félagsheilla. ]?að
væri fagur siður ef hver félagsmaður
gæl'i árlega einhvern grip, sem hann
hefði sjálfur unnið.
Muniim þessum ætti að safna á einn
stað og greiða verðlaun úr félagssjóði
fyrir þá, sem hcst væru gerðir. Að því
húnu ælti að selja þá og nota andvirðið
til félagsþarfa.
þessi aðferð hlyti að hafa marga góða
kosti. Hún mundi veita félögunum
drjúgar tekjur og styðja innlendan
heimilisiðnað að miklum mun. En lang-
mesta þýðingu Iiefir þetta fyrir mann-
gildi þeirra, sem verkin vinna. þeir
njóta ánægjunnar af því að sjá félag
sitl þroskast af þeirra eigin verkum.
péir findu að heildarhagurinn væri orð-
inn að þætti af þeim sjálfum, því það
er órjúfandi samband milli persónunn-
ar og verkanna. — Yinnugleðin fell-
ur verkamanninum í skaut og sú gleði
er hæði heilbrigð og sönn.