Skinfaxi - 01.02.1924, Qupperneq 1

2. BLAÐ
REYKJAVÍK, FEBItUAIÍ 1924.
XV. ÁR
Æfisaga Guðmundar Hjaltasonar.
Æfisaga Guðm. Hjalta-
sonar og þrír fyrirlestrar.
Gefin út af Sambandi U.
M. F. 1.
Lengi hafa margir ungmennafélagar,
vinir og aðdáendur Guðmundar Hjalta-
sonar beðið þess með óþreyju, að æfi-
saga hans yrði gefin út. Og loksins kom
hún, nú rétt fyrir jólin.
Slcinfaxi treystir því, að henni auðn-
isl að auka yl og ljós á fjölmörgum
heimilum, líkt og höfunduúinn gerði
sjálfur um margra ára skeið. pó skal
geta þess, sem búast má við að verði
fundið að bókinni. Ef til vill þykir
mörgum htin of löng, telj,a liana of
margorða um það, scm sumir kalla smá-
muni.
Ekki verður því neitað, að noldcra
málgalla sé að finna hér og þar. En
bókin er öll svo látlaus og eðlileg, að
þ,nð má lieita unun að lesa hana. Hún
er og merkileg heimild um líf og hætti
íslenskrar alþýðu, eins og það var á
æskuárum Guðmundar. Er því fróðlegt
að bera hana saman við sveitamenning
nútimans. Ekki er hætt við að Guð-
jnundur halli þar réttu máli. Sannleiks-
ástin og réttlætistilfinningin er ríkjaandi
kraftur í skapgerð hans og hlýtur að
ráða öllum hans verkum. Ilann er ó-
skiftur og sannur í guðstrú sinni og
ættjarðarást, í samkendinni og hlýleik-
anum til smælingjanua og umbóta-
þránni, sem liann lifir fyrir. Hann ann
listum og Ijóði, en um fram alt fjöl-
breytni og fegurð náttúrunnar. Hann
trúir á réttlætiskraftinn eða sigur hins
góða- Er hann mjög andlega skyldur
norska skáldinu Wergeland, sem bar
jafnan lifandi frækorn í vasanum og
sáði þeim hvar sem liann fór, í þeirri
von, að sumstaðar félli þau í góða jörð
og bæri hundraðfaldan ávöxt.
Með æfisögunni eru gefnir út þrír fyr-
irlestrar. peir gcfa glöggar hugmyndir
um hvernig það var, sem Guðmundur
bar á borð fyrir islensku þjóðina. par
birtist þjóðrækni lians og frelsisþrá,
ástin og virðingin, sem hann bar til
fórnfúsra afburðamanna, einkum þeirra
sem aldrei livikuðu frá hugsjón sinni,
en börðust liðfáir gegn ofurefli and-
stæðinganna.
pað mun hafa verið allmikið vanda-
verk að búa æfisöguna undir prentun
og velja fyrirlestrana. En allir þeir, sem
þekkja, vita að Guðm. kennari Daviðs-
son og Aðalbjörn prentari Stefánsson,
lögðu hina mestu alúð við það starf,
enda er það vel af hendi leyst.
Fáir liafa unnið meira né þjóðnýt-
ara verk fyrir landa sina en Guðmund-
ur Hjaltason. En launin, sem liann
hl,aut, voru sorglega lítil. Nú gefst þjóð-
inni færi á því að sýna þessum velgerða-
manni sínum nokkurn þakkar vott, með