Skinfaxi

Ukioqatigiit

Skinfaxi - 01.03.1924, Qupperneq 1

Skinfaxi - 01.03.1924, Qupperneq 1
:5. BLAÐ REYKJAYÍK, MARZ 1924. XV. ÁR Askov lýðháskóli. Saga skólans og tilgangur. Andlegur þroski og efnalegt sjálfstæði liverrar þjóðar er fyrst og fremst komið undir mentun alþýðunnar. Öflugastalyfti stöng lýðmentunarinnar eru lýðháskól- arnir. I þeim löndum, sem þeir eru flest- ir og bestir er alþýðan best mentuð. Yið Islendingar eigum fáa og smáa lýðbáskóla og eigum mikið ólært á því sviði. Ýmsir meðal binna lítt mentuðu, vita varla bvað lýðháskóli er. í eftirfar- andi línum vil eg leitast við að bregða upp fyrir áugum lesendanna myndum af clsta og fullkomnasta lýðháskóla Dana, Askov á Jótlandi. 1. Saga skólans. ]?að eru að eins tæp 80 ár síð,an liinn fyrsti lýðháskóli bins nýja tíma var stofnaður. ]?ó hafa þcir þegar náð all- mikilli útbreiðslu og eru nú þektir, að minsta kosti af afspurn um allan binn mentaða heim. Móðurland lýðbáskólanna er Dan- mörk. par varð hugmyndin fyrst til og þar var hinn fyrsti lýðháskóli stofnaður. þaðan breiddust þeir svo út,ekki einung- is til flestra landa i Norður-Evrópu,held- 11 r einnig til Mið-Evrópu og Vesturheims og jafnvcl til Austurálfunnar. — Fyrir nokkrum árum var stofnaður lýðbá- skóli i Japan. Hann starfar þar með góð- um árangri. Faðir lýðliáskólanna er mentafröm- uðurinn og skáldið Grundtvig, f. 8. sept. 1783. A hinum erfiðu árum Danmerkur, (1813—14, lióf Grundtvig sitt lieillarika starf — endurreisn alþýðunnar. Hann tók ástfóstri við goðafræði Norðurlanda og skrifaði liana. par næst þýddi hann, árin 1815—’22 sögur Noregskonunga eftir Snorra Sturluson og „Saxa Ivro- nike“. pessar tvær þýðingar voru scm inngangur að hinu mikla lýðmentunar- starfi hans. )?ó voru þessar bækur ekki — frem- ur en aðrar bækur —■ aðallyftistöng lýð- mentunarinnar, eftir Grundtvigs skoð- un. Nei, aðalstarfið átti að gerast með „orðinu“. Orðið álli að vera lifvaki lýð- mentunarinnar, þungamiðjan í starfinu, hornsteinar lýðháskólanna. pað átti að vera „ordets frisko!e“ .... „en skolc for livet“. pess skal getið, að Grundtvig ætlaðist til að skóli þessi yrði aðallega fyrir þá úr embættismannastéttihni, cr skorti dugnað lil embættisnáms og einn- ig fyrir þá, er vildu teljast til hinna æðri stétta. Kristján konungur 8. var hug- mynd Grundtvigs mjög hlyntur og hugs- aði sér að framkvæma hana. En hann lést skömmu seiniia. Grundtvig hafði einkum augastað á Sórö sem skólasetri. Við þann stað voru margar dýrmætustu minningar þjóðar-

x

Skinfaxi

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skinfaxi
https://timarit.is/publication/334

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.