Skinfaxi

Árgangur

Skinfaxi - 01.04.1924, Blaðsíða 1

Skinfaxi - 01.04.1924, Blaðsíða 1
4. BLAÐ REYKJAVÍIi, APRÍL 1924. XV. ÁR Norsk félög. Norðmenn greinir á um ]>að, hvort ungmennafélagshreyfingin liafi fæðst austanfjalls eða vestan. Sumir ætla, að hún hafi komið fyrst lil sögunnar norð- ur i prándheimi. Enginn getur dæmt um þetta eftir óhrekjanlegum rökum. ]>að er eitt af því einkennilega, en um leið eðlilega, að ungmcnnafélögin norsku hafa mörg verið stofnuð sam- tímis og án þess að vita nokkuð hvort til annars. J?au lifnuðu sem nýgræðing- urinn á vorin. Enginn veit hvar fyrsta plantan fæðist, en allir sjá hið gróandi líf, sem boðar komu sumarsins. Noregur hafði lengi legið í dvala, en nú voru þýðviðri þjóðarvorsins nýja tekin að leika um landið. Æskuhugirnir brunnu af eldmóði og þeir, sem þjóð- málunum stýrðu, urðu að meta það, sem vaxandi kynslóðin vikli. „Sann- mentuð þjóð í frjálsu landi, tali sitt norska mál og klæði fjöllin að nýju.“ þelta voru kjörorð ungmennafélaganna. Og' stjórnfrelsið er fengið. Ættland ung- mannafélaganna hefir brolið af sér hlekkina- pó var við ofjarl að etja, svenska veldið. En þjóðin stóð einlmga um það, sem vaxandi kynslóðin vildi. það er markmið ungmennafélaga, að græða öll þau sár, sem norska þjóðern- ið hlaut, meðan það var háð erlendu oki. Danskur prestur sagði eitt sinn: „Norðmenn eru óeirðar þjóð. peir geta ekki lifað án þess að berjast. Nú mega þeir ekki ræna og brenna, eins og feð- ur þeirra gerðu, en i stað þess ætla þeir að flæma dönskuna okkar úr landi, þó að þeim takist það liklega aldrei.“ Tíminn mun ósanna þessi ummæli Danans. Eldmóður Vergelands vakti Norðmennina. Og þegar Ivar Aasen kyntist íslenskunni, fann hann að ætt- armótið var glögt með henni og dala- málinu norska. Hann ferðaðist um land- ið, leitaði, fann og bjargaði flestum leif- um fornmálsins, sem enn þá lifðu á vör- um sveitafólksins. Og Vinje skrifaði þetta mál á slcjöld sinnar þjóðar með hjartablóði sínu. Skáldið óskaði þess, að sál sin mætti sitja á Fálkatindi um endalausa eilífð, og horfa yfir allan Noreg. ]?að litur út fyrir, að því ætli að verða að ósk sinni. púsundir ungra manna berjast undir merkjum hans fyr- ir því, að útbreiða norska málið og meg- inhluti þessara þjóðernissinna eru innan ungmennafélaganna. En það má lika segja, að norska þingið liafi gert mikið til þess að þarlend menning geti vaxið „i lundum nýrra skóga“. Árlega cr varið offjár til lýðmentun- ar og ungmcnnafélögin vinna kappsam- lega að nýyrkju, enda eru þau studd að þvi með ráðum og dáð margra hinna eldri og bestu manna. Félögin hafa fengið ríflegri styrk af almannafje, en þau gat nokkru sinni

x

Skinfaxi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skinfaxi
https://timarit.is/publication/334

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.