Skinfaxi - 01.09.1924, Blaðsíða 1

9. BLAÐ
BEYKJAYÍK, SEPT. 1924.
XV. ÁK
Hvaða framtíð á þetta land?
Frh.
Útkjálkaþorp. J?rjá síðustu áratug-
ina liafa þorp verið að myndast hér við
strendur landsins. Menn hafa kepst við
að flytja sem næst góðum fiskimiðum,
og er það síst að undra. Árabátarnir og
litlu vélbátarnir, hafa þar verið aðal-
tækin. En nú er hætt við, að þetta þurfi
að breytast. Litlu bátarnir bera ekki
allar þær slcyldur, skatta og kröfur, sem
gerðar eru til útgerðarinnar. Svo geta
komið mörg ár í röð, að fiskur gangi
ekki heim að bæjardyrum hvers þorps,
en þá er enginn kostur að leita burtu
fyrir þá, sem léleg hafa tæki. Verður
þá oft þröng í búi. Menn saka stærri
skipin um það, að veiði bregst á grunn-
miðum hér og þar, en eigi virðist það
nægilega rökstudd ásökun. Má benda
á, að áður, þegar fiskleysiár komu, þá
kendu menn það Frökkum og Hollend-
ingum, að þeir lokkuðu fiskinn frá
landinu. Hitt virðist aftur augljóst, að
eitt árið er aflasæld fyrir Vestfjörðum,
annað árið fyrir Austfjörðum og þriðja
fyrir Norðurlandi. Skipin verða þvi að
vera svo stór, og vel út húin, að þau
geti sótt veiði hvar sem er, kringum
Iandið. Slóru skipin verða að eiga heima
við góðar liafnir, og best væri, að önn-
ur náttúruskilyrði væru þar til staðar,
svo sem fallvötn, eða grasnytjar. þorp,
sem eiga að stríða við hafnleysi, verða
fyrr eða síðar að leggjast niður. Fólkið
flytur þaðan smám saman, ef unt verð-
ur að bæta við þann skipastól, sem er
tryggari fyrir líf manna og afkomu, en
það fer eftir þvi hvort stærri skipin
geta borið sig fjárhagslega.
Mesta bölið. Atvinnuleysið verður
altaf mesta bölið. pað dregur margt ilt
á eftir sér, og úr því verður að hæta, ef
nokkur kostur er. Fyrir fáum árum
gátu menn unnið sér svo mikla pen-
inga á sumri, að nægði yfir alt árið, en
það er hvorki holt né eðlilegt, nema
menn séu svo þroskaðir, að með það
kunni að fara, en því miður hefir það
eigi reynst svo. Hollast er að hafa vinnu
alt árið um kring, og að hún sé svo
borguð, að menn geti lifað sæmilega, og
tekið sér hvíld frá störfum ef þurfa
þykir. Iðjuleysi i sjóþorpunum, þegar
ekki gefur á sjó, er ekki gott, því að þá
leiðast menn helst út i allskonar drabb,
svo sem spil og vinnautn.
Bráðabirgðaúrræði. Öllum er það
Ijóst, að eigi dugir að henda frá sér
þeim tækjum, sem nú eru fyrir hendi.
Heldur verður að nota þau, slita þeim
út. Síldveiðin er líkleg til að geta gefið
fé, og verið örug'gur atvinnuvegur. En
þá má ekki hugsa eingöngu um að salta
síldina til útflutnings, heldur miklu
fremur að vinna úr henni lýsi og mjöl.
Verður þá vænlegast að reisa verksmiðj-
ur við góðar liafnir nálægt síldveiði-
síöðvunum, og safna þangað fiskiskip-