Skinfaxi - 01.02.1992, Blaðsíða 19

L Y F O G í Þ R Ó T T I R
af braut misnotkunar og hefur verið talað
um ávana í því sambandi. Vert er að
benda á, að mikil, líkamleg þjálfun getur
einnig verið ávanabindandi, þannig að á-
reynsluþörfin stjómi lffi fólks meira en
góðu hófi gegnir. Geðræn sjúkdómsein-
kenni ganga nær alltaf til baka, þegar
notkun stera er hætt. Hafa ber í huga, að
út í misnotkun leiðast oft þeir, sem em
ósjálfstæðir og með brothætta sjálfsí-
mynd eða hafa tilhneigingu til þess að
lenda í andstöðu við umhverfi sitt.
Önnur skaðsemi
Það myndi æra óstöðugan að telja
upp alla sjúkdóma og sjúkdómseinkenni,
sem tengd em ofnotkun karlhormóna.
Truflun á lifrarstarfsemi hefur lengi ver-
ið þekkt. Lifrarfrumumar taka að leka
lífefnahvötum út í blóðið og sinna verr
hreinsunarhlutverki sínu. Lýst hefur ver-
ið nokkrum tilfellum lifrarkrabba og
nýmakrabba, sem veruleg ástæða þykir
til að kenna steranotkun um. Karlhorm-
ónin eru forsenda þess, að krabbamein
myndist í blöðruhálskirtli. Hjá ungum
misnotendum eru dæmi þekkt um ill-
kynja æxli í blöðruhálskirtli, sem trúlega
em tengd steranotkun. Margt er ennþá ó-
ljóst í þessum efnum, því það tekur
krabbamein mörg ár að þróast, og lækn-
isfræðilegar rannsóknir á ólöglegri og
leyndri steramisnotkun eru að sjálfsögðu
ýmsum annmörkum háðar.
Þar sem steramisnotkun er þekkt að
því að brengla saltajafnvægi líkamans,
skerða sykurþol og hafa óholl áhrif á
blóðfitu, liggur beinast við að ætla að
hún geti valdið hjarta- og æðasjúkdóm-
um. Þekkt eru nokkur tilfelli heilablæð-
inga, hjartadreps og hjartabilunar hjá
ungum mönnum sem rakin hafa verið til
stera. Ýmsum öðrum sjúkdómseinkenn-
um hefur verið lýst, sem tengd hafa ver-
ið steranotkun. Nefna má höfuðverk,
sviða í þvagrás, sinadrátt og bælingu á
ónæmiskerfinu. Einnig blæðingar í
vöðva vegna tognana og sinaslit, en
steramisnotkun eykur greinilega hættu á
meiðslum.
Misnotandinn getur sjaldnast verið
viss um að vera með hreint efni í hönd-
unum og sterarnir kunna að hafa verið
framleiddir við ófullkomnar aðstæður.
Eiturefni geta því verið í lyfinu, því
misnotendur eru að pukra með óhreinar
nálar og sprautur og viðhafa kannski
ekki fyllsta hreinlæti sjálfir. Sýkingar á
stungustað eru því algengar og dæmi
eru um eyðnismit við þessar aðstæður.
Þess má geta, að karlhormónin eru bæði
tekin inn í töfluformi og sprautað í
vöðva.
Fyrirmyndir unglinganna
Af framansögðu má ljóst vera, að
steraætur eru heldur vondar fyrirmyndir,
og getur stundarfrægð og brothætt yfir-
borð verið hafa dýru verði keypt. Vand-
inn er sá, að fæstir vita hverjir stunda hið
mannskemmandi og sjálfseyðandi svindl
og hverjir ekki. Því er brýnt að sannfæra
unglinga um að lyfjanotkun í íþróttum sé
ekki eftirsóknarverð og misnotendumir
séu hvomtveggja í senn aumkunarverðir
og hlægilegir. Hræðsluáróður einn dugir
skammt. Mikilvægasta er að fyrirmyndir
unglinganna taki einarða afstöðu gegn
lyfjamisnotkun og láti það í ljós.
Það er hlutverk íþróttahreyfingarinn-
ar að stemma stigu við lyfjamisnotkun
og fþróttasvi ndli þeirra, sem þegar
stunda það. Á þá bíta engin rök, eins og
dæmin sanna. Fjármagn til fyrirvara-
lausra lyfjaprófana á æfingatíma má alls
ekki skera svo við nögl sem gert hefur
verið. Hins vegar vinnst þessi barátta
ekki með lyfjaprófum, sem allt of marg-
ir standast. Hún mun einungis vinnast
með einarðri þjóðarafstöðu og nýrri
lagasetningu gegn lyfjamisnotkun í í-
þróttum, sem er nánast jafn brýn heilsu-
vemdaraðgerð og baráttan gegn vímu-
efnunum.
Rit sem stuðst hefur verið við:
Wilson, J.D.: Androgen abuse by athletes.
Endocrine Review 1988. Vol. 9, No. 2; 181-199.
Pope, H.G. et al.: Affective and psychotic
symptoms associated with anabolic steroid use.
Am. J. psychiatry 1988; 145:487-490.
Lindström, M. et al.: Use of anabolic - androgen-
ic steroids among body-builders - frequency and
attitudes. J. Intem Med. 1990; 227(6):407-411.
Yates, W.R. et al.: lllicit anabolic steroid use: a
controlled personality study. Acta Psychiatr.
Scand. 1990; 81(6):548-550.
Strauss, R. et al.: Anabolic steroids in the athlete.
Ann. Rew. Med. 1991; 42:449-457.
Bardin, C.W. et al.: Androgens: Risks and
benefits. J. Clin. Endocr. & Metabolism 1991;
73(l):4-7.
Kennedy, M.: Athletes, dmgs and adverse react-
ions. Adverse dmgs reaction bulletin 1990; No.
143:536-539.
Kaupfélag Eyfirðinga
VÍSA ísland
Almenna
tollvörugeymslan
Akureyrí
Útgerðarfélag
Dalvíkinga
Bæjarskrifstofur
Hafnarfjarðar
Sparisjóður
Mývetninga
íþrótta- og
tómstundaráð
Reykjavíkur
Sandgerðisbær
Landsvirkjun
Njarðvíkurbær
Ögurvík hf. Rvk.
Háaleitisapótek Rvk.
Skinfaxi
19