Skinfaxi - 01.10.1997, Blaðsíða 13

við hreyfinguna, ekki bara vegna íþrótta- og æskulýðsstarfsemi
sem hreyfingin hefur annast, heldur ekki síður vegna þess
hugmyndalega uppeldis og félagsþjálfunar sem mikilvæg
forystusveit okkar þjóðar á þessari öld hlaut innan vébanda
ungmennafélaganna."
- Nú einbeitir ungmennafélagshreyfingin sér að mörgum
mismunandi málefnum,
s.s. skógrækt,
umhverfisvernd,
félagsmái, leiklist og
íþróttir. Hvernig finnst
þér hreyfingunni hafa
tekist að blanda þessum
ólíku máiefnum saman?
„Mér finnst það að mörgu
leiti hafa tekist mjög vel og
sífellt betur. Ef við lítum til
baka, 10-20 ár, þá voru
margir sem höfðu
efasemdir um að þetta ætti
heima innan vébanda
hreyfingarinnar. Ég tel að
þær efasemdir hafi byggst á
þröngri lífssýn. Á síðari ári
hefur lífssýnin breikkað og
okkur hefur skilist að
mikilvægt samhengi er í
íþróttum, mannrækt,
náttúruvernd og gróðurstarfi. Alhliða samspil
manns og náttúru og ræktun lýðs og lands eru
spunnin úr mörgum þráðum þar sem maðurinn
og umhverfi hans mynda eina heild.
Ungmennafélögin hafa verið á undan
samtímanum hvað þetta snertir, haft breiðari
lífssýn og raunhæfari heldur en e.t.v. aðrar
félagshreyfingar sem meira hafa einblínt á
íþróttastarfið út frá þröngri
keppnisskilgreiningu. Ég er sannfærður um að
á nýrri öld á þessi samtvinnun eftir að verða
ungmennafélögunum mjög gott veganesti."
- Eru einhver ákveðin máiefni innan
hreyfingarinnar sem eru þér frekar að skapi
en önnur?
„Nei, í rauninni tel ég ekki mitt verkefni að
vega það og meta. Mér finnst þetta samspil
gefast vel. Mér fannst gaman að sjá á Lands-
mótinu hve öflug ungmennafélagshreyfingin er víða um land,
hvað það eru kraftmiklar sveitir sem koma til mótsins. Það sýnir
hve traustar ræturnar eru. Hér á höfuðborgarsvæðinu eru einnig
íþróttafélög sem eiga uppruna sinn og aðild innan
ungmennafélaganna og eru sífellt að verða tilþrifameiri í íþróttalífi
höfuðborgarsvæðisins."
■ Hefur hreyfingin, eins og hún er starfrækt í dag, mikið
uppeldislegt gildi í íslensku þjóðfélagi?
..Ég held hún hafi alltaf haft það. Rætur hennar eru, eins og ég
Ungmennafélögin hafa veniö á undan
samtímanum hvað þetta snertin, haft
bneiðari lífssýn og naunhæfani heldun en
e.t.v. aðnan félagshreyfingar
nefndi áðan, að verulegu leiti í þeirri uppeldishugsjón sem
mótaði hana á fyrstu áratugunum. Síðan kom tímabil þar sem
þessi þáttur vék aðeins til hliðar en eftilvill er komið að því nú að
nýta að nýju þennan þátt hreyfingarinnar. Samtíminn kallar á
heildarnálgun; á það sem nefnt hefur verið „ræktun lýðs og
lands“. Það áreiti sem birtist ungu fólki frá umhverfinu vegna
vímuefna, fíkniefna og
óhollra lífshátta af
margvíslegu tagi, knýr á um
að félagshreyfingar sýni
samhengi í félagsstarfi,
íþróttum, náttúruvernd,
heilbrigðu líferni og almennri
vellíðan hvers og eins
einstaklings. Ég held að
ungmennafélögin séu betur í
stakk búin vegna uppruna
síns og hefða heldur en hin
hefðbundnu íþróttafélög að
sinna þessari samvinnu."
- Svo sameining UMFÍ og
ÍSÍ á ekki inn á pallborðið
hjá þér?
„Það er málefni sem ég tek
enga afsstöðu til í raun og
veru. Ég held að það hljóti
að vera mat aðildarfélaga og
forystusveita og þar koma
mörg sjónarmið til greina eins og
rekstrarsjónarmið, fjármálasjónarmið og
hagkvæmnissjónarmið.“
Nú er ungmennafélagshreyfingin 90 ára
og það er nánast ómögulegt að líta
langt fram í tímann, en telur þú
hreyfinguna eiga framtíð fyrir sér næstu
90 árin?
„Lærdómurinn af breytingarskeiði síðustu
10-20 ára er að sá maður sem ætlaði sér
að setja fram spásögn um næstu 20-30 ár,
hvað þá heldur 90, hann er að verja tíma
sínum í fáníta iðju. Á Landsmótinu í
sumar sýndi hreyfingin mikinn þrótt. Margt
í þróun samfélags og hugmynda á næstu
árum rímar vel við þá heildarsýn
manneskjunnar sem
ungmennafélagshreyfingin er byggð á.
Það verður því auðveldara fyrir hreyfinguna að sækja sér
sóknarþrótt á næstu árum heldur en það hefur oft verið oft áður.“
- Nú ert þú aðeins búinn að koma inn á Landsmótið í
svörum þínum hér á undan. En hefur þú fylgst með
Landsmótum UMFÍ í gegnum árum?
„Það er nú svona með ýmsum hætti hvernig það hefur verið.
Eins og ég sagði áðan þá ólst ég upp við það vestur á fjörðum
að félagsmót ungmennafélaganna voru stórviðburður. Þess
vegna hef ég ávallt Ijáð eyru frásögnum ekki aðeins af
Landsmótum heldur einnig héraðsmótum. Víða
um land hafa héraðsmótin ekki verið síðri þáttur í
félagsstarfi og uppeldi nýrra íþróttamanna en
Landsmótin. Var það ekki á héraðsmótunum sem
Vilhjálmur Einarsson sýndi fyrst sína hæfni?
Höfum við ekki á undanförnum árum verið að sjá
íþróttamenn í fremstu röð, á heimsmælikvarða,
rekja feril sinn til fyrstu sigra á héraðsmótum. Það
má ekki gleyma því, þegar verið er að meta
mikilvægi þeirra móta sem ungmennafélögin
13