Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1940, Blaðsíða 24

stórum stíl. Ódýr útgerð á smáskipum mun þó
lengi vel hafa þarna einhverja möguleika.
Norðmenn eru orðnir sannfærðir um það, að
ef selveiðar þeirra eiga ekki að leggjast niður,
þá verði þeir að leita fyrir sér á nýjum stöðum.
Þeir eiga orðið mikinn og vel útbúinn selveiði-
flota, með öllum veiðimöguleikum, — og eftir-
spurn eftir selskinnum og annari grávöru hefir
stöðugt farið vaxandi.
Helzt hafa þeir orðið augastað á hafinu við
strendur New Foundlands, Labrador ströndina
og vesturströnd Grænlands. En einhversstaðar
þar um slóðir gera menn ráð fyrir að selur
kæpi og þar séu góðir veiðimöguleikar. í fyrra
hafði norska ríkið jafnvel gengizt inn á að
styrkja þangað reynslu-leiðangur.
Selskinn eru mjög útgengileg vara á heims-
markaðinum; menn eru farnir að notfæra sér
þau miklu betur en áður' fyr. Svörtu skinnin,
sem áður voru í litlu verði og nær eingöngu not-
uð sem leður, eru nú notuð til að búa til fínasta
gerfi bisam, og verðmæti þeirra hefir meira en
þrefaldast. Selspik er fínna og dýrara en hval-
spik og gott til að blanda í smjörlíki og alveg til-
valið í bræðing.
Fyrir nokkrum árum síðan veiddu Norðmenn
um 250,000 seli að jafnaði á vertíð, en nú upp
á síðkastið hafa þeir þóttzt góðir, ef þeir bara
náðu í 100,000 stykki. Á sama tíma veiða Rúss-
arnir óhemjuósköp á sínum svæðum og nota hina
stóru ísbrjóta sína til veiðanna. Þeir bjóða svo
niður skinnaverðið á heimsmarkaðinum fyrir
Norðmönnum, sem þó hafa getað staðizt sam-
keppnina til þessa, vegna þess, að þeir hafa
kunnað betur að verka skinnin.
Það er kunnugt, hvað Norðmenn hafa mikið
reynt til að fá fótfestu og eignarhald á Aust-
ur-Grænlandi, en þeir eru ekki einir um að girn-
ast eftir norðlægum löndum. Rússinn hefur þar
líka úti allar klær. Fyrir 10 árum síðan slóu þeir
eign sinni á Franz Jósefs land, og ráku Norð-
mennina, sem þar voru fyrir á brott. Rússar
halda því fram, að þeim tilheyri öll lönd og eyjar,
sem liggja beint í norður frá rússnesku megin-
Hvað Svalbarða eða Spitzbergen snertir, telja
Norðmenn sig ennþá vera þar húsbændur, en
enginn veit hve lengi það verður. Norska ríkið
byrjaði á því að leggja 20,000 krónur í hinar
norsku kolanámur þar. Svo keyptu Niðurlend-
ingar kolasvæðin við Green Harbour fyrir 21
miljón króna og bjuggu þar um sig, en þurftu
á tveim miljónum króna að halda til reksturs-
ins og báðu norska ríkið um ábyrgð fyrir pen-
ingunum, gegn 1. veðrétti í eigninni og skuld-
bindingu um að nota eingöngu norska verka-
menn. Halvorsens-stjórnin, sem þá fór með völd,
sagði nei. Tilboðin voru einnig lögð fyrir Horn-
ruds-stjórnina með sama árangri. Þá keypti
rússneska ráðstjórnin allt saman fyrir 10 milj-
ónir króna. Nú hafa Rússarnir nokkrar þúsundir
manna þarna uppi, og grafa þeir þar upp um
500,000 smálestir af kolum árlega, móti þeim
300,000 smálestum, sem Norðmenn grafa sjálf-
Stöðvum Rússa er þannig 1 sveit komið, að
þeir geta hæglega hindrað alla flutninga að og
frá norsku námunum, ef þeir vilja
Það er ekki langt síðan að kola-auðugar nám-
ur við Hjorthavn á Svalbarða voru seldar á
nauðungaruppboði fyrir einar 50,000 krónur.
Þannig er Ishafið. Bak við kuldann og hrímið
leynast ýmsir kostir og gæði, tilbúin handa þeim,
sem vilja hagnýta þau. Er nú ekki kominn tími
til þess, að vér íslendingar förum einnig að líta
í kring um oss eftir einhverjum atvinnumögu-
leikum, þegar atvinnuleysið hér heima fyrir virð-
ist ætla að verða að plágu. Mér hefir verið sagt,
að hérna fyrir handan á Angmagslik-ströndinni
liggi kolin í fjörunni reiðubúin handa þeim, sem
eru svo lítillátir að beygja sig niður til að tína
þau upp. Ég veit ekki, hvort þetta er satt, en ég
trúi því vel. 1 Alaska hefi ég séð eitthvað svip-
að með mínum eigin augum, og verið með í því
að róa í land eftir kolum, sem lágu í fjörunni
eins og blágrýtið hér heima. Það ætti ekki að vera
neinn ógerningur fyrir oss, að skreppa yfir til
að ganga úr skugga um hið rétta.
Loftskeytatæki íslenzku skipanna.
Það ber sérstaklega að þakka ríkisstjórninni
fyrir lausn þessa máls og þó eingum atvinnu-
málaráðherra, sem með afstöðu sinni mótmælti
harðlega þessu gerræði. Þótt ánægjulegt sé að
vita, að aðalsenditækin fái að vera kyr í skip-
unum, þá verður þó að barma þá þröngsýni, að
geta ekki fallist á það a ðleyfa íslenzku sjó-
mönnunum að hafa neyðarsendir í björgunar-
bátunum, eins og var búið að útbúa þá með.
V í KI N G U R
24