Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1944, Síða 42

Gísli Kristjánsson Norðfirði:
Björgunarmál og samábyrgð íslands
á fiskiskipum
Óþolandi skipulagsleysi.
Mikið er rætt og ritað um öryggis- og björg-
unarmál og eflaust er einnig allmikið aðhafst
til styrktar þeim hugsjónum. Eitt meðal ann-
ars eru tryggingar: svo sem tryggingar sjó-
manna, skipa, farms o. fl. öryggi er í þessum
tryggingum er bæta eiga fjárhagslegt tjón, svo
langt sem það nær, en missi verður aldrei að
fullu bættur. Björgun er það æskilegasta. Þá er
girt fyrir sárann missir. Störf björgunarskips-
ins ,,Sæbjargar“, varðskipsins Ægis og Öðins,
eru gleðilegur vottur um árangur hugsjóna til
björgunar á sjó og þakkarvert af allri íslenzku
þjóðinni og einnig hinum erlendu þjóðum, sem
skip eiga hér við land. Samábyrgð íslands á
fiskiskipum, hefur eflaust með lögum sínum og
reglugerðum viljað styðja að fagurri hugsjón
um aðstoð við björgun á sjó og á sennilega eftir
að sjá árangur þess í náinni framtíð. Að end-
urskoða lög Samábyrgðarinnar er þó mikil þörf,
því í ýms horn er að líta, hvað snertir slíka
stofnun og varla við að búast að enn sé fundið
hið hagkvæmasta fyrirkomulag í starfi, sem
slíku. Vil ég leyfa mér að birta hér í blaðinu
stutta frásögn af málum er snerta Samábyrgð
íslands á fiskiskipum og viðskipti við hana, ef
það mætti varpa nokkru ljósi á það, að umbóta
er þörf, sem áhugamenn, er starfa við samá-
byrgðina, einkum forstjóri hennar, hr. alþm.
Sig. Kristjánsson, eflaust bera mjög fyrir brjósti
að takast megi.
Haustið 1941 27. sept var m.s. ,,Narfi“ stadd-
ur ca. 45 sjóm. út af Hornafirði með brotna
skrúfu og bilaðan stýrisútbúnað, leki kominn
að skipinu, segl rifin og talstöð skipsins biluð.
Af þessu má verða ljóst, að Narfi var í bráðri
hættu, þó á rúmsjó mætti telja og ekki bráð
hætta á að skipið bærist á land og brotnaði í
spón, en rok var af suðvestri og bar bátinn að
tundurduflasvæði, sem þá var varað við og lá
við austur- og suðausturlandi. Vélskipið Magnús
NK. 84 lá þennan umr. dag á Norðfirði og beið
eftir ísfiskfarmi. Framkv.stj. Magnúsar, hr. Jó-
hann Magnússon var beðinn að senda skipið
tafarlaust til hjálpar hinu nauðstadda skipi, sem
hann gerði án tafar, sem hans var von og vísa.
194
Magnúsi tókst að bjarga Narfa, en öllum sem til
sjávarháska þekkja hlýtur að vera það ljóst, að
ekki var för þessi hættulaus, þó gæfan væri að
þessu sinni hliðholl.
Nú skyldi margur ætla að þetta hefði vart
orðið til ágreinings, þar eð bæði skipin voru vá-
tryggð hjá Samábyrgð ísl. á fiskiskipum og víst
tel ég, að skipshöfn Narfa hefur verið þakklát
sínum stéttarbræðrum á Magnúsi fyrir hjálp-
ina og sama má án efa segja með eigendur, sem
með kvíða biðu leiksloka, eftir að hafa gert það
sem í þeirra valdi stóð. Þó var karpað um málið
aftur og fram, er kom að þeim þætti að greiða
skyldi fyrir þetta. Björgun á stjórnlausu skipi
vegna skaða á skrúfu, stýri o. fl., en það flýtur
óðum að feigðarósi með hrausta menn, sem nú
fá ekki neitt orkunnar alkunnu, hjá íslenzka
sjómanninum, vel flestum má víst segja, en telja
verða stundirnar þar til síðasta þætti lýkur, í
þeirra ferðasögu, hver sem verður. Hvað er svo
um deilt? Um hvað var svo karpað? Togspotta,
betri eða lakari, eftir að búið var að bjarga á
honum mörgum mannslífum, og skipi, sem á að
færa björg í bú; um olíu meiri eða minni, sem
fór til hins sama. Togspottinn var auðvitað mik-
ið betri, bara vegna þess að hann hélt, hélt þeg-
ar draga átti á honum mannslíf úr greipum
dauðans. Hann mátti þar með hafa lokið hlut-
verki sínu, og vera undanþeginn allri gagnrýni.
Sennilega var hann veikari, þol hans teigt og
togað, en óendanlega mikils virði samt. Já, það
var deilt um launin. Það er gamla sagan. En
þarna eins og oftar má fullyrða: verður er
verkamaðurinn launanna. Og eftir nærri tvö ár
var Magnúsi eða eigendum hans dæmdar af
Hæstarétti kr. 35.000.00, en þar frá dregst
málskostnaður Magnúsar ca. kr. 7000.00 og má
gera ráð fyrir að Bátaábyrgðarfél. Eyjafjarð-
ar hafi einnig haft mikinn málskostnað og fyr-
irhöfn í sambandi við þetta, eða eigendur Narfa.
Hvernig verður við komið dómgreind og dóms-
valdi, þegar líkt stendur á, sem ekki hefur í för
með.sér kostnað, sem slagar hátt í umdeildar
tjónsbætur eða björgunarlaun og lokið fær störf-
um á skemri tíma?
önnur saga gerist við Vestmannaeyjar í
VlKlNGVB