Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1950, Blaðsíða 8

Júlíus Havsteen, sýslumaöur
Hnefana á borðið!
Forspjall um síldina, sem koma skal.
Um vetrarsólhvörf barst sú fregn eins og
eldur í sinu um höfuðborgina og veiðistöðvarn-
ar við Faxaflóa, að við Garðskaga og í Miðnes-
sjó væri stórfelldari síldartorfur heldur en menn
nokkurn tíma hefðu vitað um að til væru áður
á þessum slóðum og væru það bergmálsdýptar-
mælarnir, sem gerðu fiskimönnunum kleift að
fylgjast með göngu síldarinnar og hefðu opin-
berað þessi auðæfi.
Fóru menn nú að gera sér vonir um að síldin
væri ,,á uppsiglingu" til Kollafjarðar og Hval-
fjarðar, en mjög dofnaði yfir þeirri von, er
hið fróðlega samtal ritstjóra Valtýs Stefáns-
sonar við fiskifræðing dr. Hermann Einarsson
birtist í Morgunblaðinu 21. desember s.l.
Tvennt tók doktorinn fram, sem sló óhug á
menn, að Hvalfjarðarsíldin byggist á tilviljun
og að hinum miklu síldartorfum í Flóanum yrði
ekki náð, sökum þess hve djúpt þær eru í sjó
niðri, nema með nýjum veiðitækjum.
Eftir lesturinn gáfu hinir bölsýnu strax upp
vonina um að Hvalfjarðarsíld kæmi aftur fyrr
en eftir svo sem hálfa eða heila öld, en hinir
bjartsýnu, og í þeirra hópi hef ég ætíð verið,
telja líklegra, að von bráðar og heizt í þessum
eða næsta mánuði komi ,,kvísl af hlýjum sjávar-
straumi um Flóann“ og kitli svo kviðinn síld-
anna, að torfurnar fari á kreik og alla leið inn
í Hvalfjörð. Svo trúum við því og að- fundin
verði ný veiðitæki, ef síldin ómögulega vill koma
nær eða ofar í sjóinn.
Hitt sagði svo Hermann Einarsson, og við
þá fregn urðu allii’, sem á síldina vona, harðla
glaðir, en það var, að rannsóknir sínar og at-
huganir á sunnlenzku síldinni, sem veiddist árið
sem leið, hefðu leitt í Ijós, að kominn er fram
í síldarstofninum svo öflugur aldursflokkur, að
síldarstofninn hefur margfaldazt við tilkomu
þessa eina ,,árgangs“ og að síld af þessum eina
aldursflokki er þreföld eða fjórföld að magni
á við alla hina síldina í stofninum. Og enn sagði
hann, er hann var spurður um hvaða áhrif þessi
aldursflokkur frá 1944—1945 gæti haft á síld-
veiði okkar íslendinga og í hversu mörg ár:
BB
„Við höfum ekki íslenzka reynslu að styðjast
við í þessu efni, en norska síldin frá árinu 1904
gaf 60—70% af allri veiðinni árin 1909—1913
og bar uppi feikna veiði öll þessi ár, en gætti
mikið lengur. Eftir því ætti þessi afburða „ár-
gangur“ hér að verða þess valdandi, að mikið
Júlíus Havsteen, syslumaúur.
síldarmagn verði hér fyrir landi næstu 3—4
árin“.
Kemur allt það, sem hér er sagt um norska
, síldarárganginn“ frá 1904, heim við skrif
prófessors Johan Hjort „Vekslingerne i de store
fiskerier", sem út kom 1914.
Virðist nú liggja beint við, að búa sig undir
uppgripin á þessu og næstu árum, bæði með
gömlum og nýjum veiðitækjum.
Landhclgin er mergur þessa máls.
Já — allt er nú þetta gott og blessað, ef við
sitjum einir að uppgripunum, en hvernig er
það með landhelgina, hefur hún rýmkað nokkuð
hjá Alþingi og ríkisstjórn eftir að Island varð
lýðveldi? Þessa hefur ekki orðið vart og ekki
sýndu alþingiskjósendur við kosningar þær,
sem fram fóru í október s.l., nokkurn áhuga
V í K I N □ U R