Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1950, Page 15

Halldór Jónsson
Þýtt og endursagt
Eins og kunnugt er af fréttum hafa Danir
hafizt handa um stórvægilegar framkvæmdir
í Grænlandi í atvinnumálum nú síðustu ár. í
danska blaðinu Börsen var nýlega sagt frá því,
að reist hefði verið bátabyggingastöð í Egedes-
minde, er hún einn þáttur í áætlunum Dana um
skipulagningu atvinnumála í Grænlandi.
Strax eftir að stríðinu lauk, sendi danska
nýlendustjórnin skip með timbur og aðrar nauð-
synjar til byggingar bátastöðvarinnar, en vélar
allar voru keyptar frá Bandaríkjunum. Tveir
Grænlendingar, annar, sem hafði lært skipa-
smíði í Vejle í Danmörku, og hinn vélfræði í
Fredrikshavn, voru, ráðnir til þess að hafa
stjórn byggingarinnar með höndum, og Græn-
lendingur var fenginn til þess að hafa umsjón
með fjárhagshlið framkvæmdanna. Ennfremur
voru ráðnir sex ungir Grænlendingar til þess
að vinna og læra hjá fyrirtækinu, og er svo
ráð fyrir gert, að þeir hafi unnið sér meistara-
réttindi snemma á árinu 1953.
Bátabyggingastöðin í Egedesminde var full-
gerð og tók til starfa 19. desember 1947 og
fékk brátt mikið að vinna í bátaviðgerðum.
Áformað er, að byggðir verði þarna 20 til 22
þeganna í „kojunum" og því vel rúmt í borð-
salnum. Við reyndum að bera okkur mannalega,
vera uppi og stíga ölduna eins og sjómennirnir.
Því miður sáum við landið ekki rísa úr sæ.
Þegar við komum upp næsta morgun var Hekla
í miðri Eyrarbakkabugtinni og „Drottningin“
hjakkaði á eftir. Hekla skaust fyrir Reykjanes
yfir úfna röstina og við blasti Faxaflói á ný.
Er hann alltaf jafn fagur og svipmikill, hvort
sem komið er af landi eða hafi utan. Klukkan
tvö var Hekla í Reykjavíkurhöfn og kastaði
mæðinni eftir sprettinn frá Glasgow. Við vor-
um heima. Og „heima er bezt“, segir máltækið.
Skipaútgerð ríkisins og Ferðaskrifstofan eiga
miklar þakkir skyldar fyrir Skotlandsferðirnar.
Að þeim er bæði gagn og gleði. Vonandi verður
því áframhald á þeim næsta sumar.
Sigur'ður Guðjónsson, kennari.
feta vélbátar, samskonar og notaðir eru við
strendur Grænlands til fisk- og rostungsveiða.
Stöðinni er ætlað að geta afkastað að byggja
40 slíka báta á ári, en vegna mikilla anna við
bátaviðgerðir, er ekki gert ráð fyrir að henni
vinnist tími til þess að nýsmíða nema einn til
tvo báta á mánuði. Níu bátar hafa verið byggð-
ir í stöðinni frá því hún tók til starfa og hefur
verð hvers báts verið um 11.000,00 kr.
Nýlendustjórn Grænlands lagði fram 150.000,
00 kr. til byggingarframkvæmdanna á báta-
byggingastöð þessari.
Fyrir styrjöldina stunduðu 75 vélbátar fisk-
veiðar frá Grænlandi, en eru nú um 275, flestir
þessara báta hafa verið byggðir í Danmörku.
Um fiskveiöi Japana.
Japan mun tvímælalaust vera mesta fiskveiði-
þjóð heims. Árleg fiskframleiðsla í heiminum
mun vera um 12 millj. tonn og af því veiða
Japanir i/$ hluta eða um 4 millj. tonna, næst
þeim eru Bandaríkin með ca. 1,7 millj. tonn,
en af Evrópuþjóðum eru Bretar og Norðmenn
hæstir með nokkru lægra fiskmagn heldur en
Bandaríkin.
Ástæðan fyrir þessari miklu fiskveiðiþróun
Japans mun eiga rætur sínar að rekja til land-
fræðilegrar afstöðu landsins og hins mikla þétt-
býlis. Japan er eitt þéttbyggðasta land í heimi
og hefur tiltölulega lítið landrými til ræktun-
ar, en hins vegar mikla strandlengju, og byggir
þjóðin því afkomu, sína að mestu leyti á af-
rakstri úthafanna. Stórir fiskibæir, eins og í
Evrópu, þekkjast að vísu ekki í Japan, heldur
eru þar óteljandi smáþorp eftir allri strand-
lengjunni, sem nær eingöngu lifa af fiskveiði
og fiskiðnaði.
Fiskiskipafloti Japana er talinn vera um
380.000 skip og bátar af öllum gerðum og stærð-
um, og talið er að um 1,6 millj. manns starfi
beint við fiskveiðar. Megnið af veiðiskipunum
eru ýmis konar smáskip og bátar, en Japanar
eiga einnig samskonar botnvörpuskip eins og
Framh. á bls. 98.
VIKINGUR
95