Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1950, Blaðsíða 21

Jens V. Jensson
HafnargeriHii á Fatreksfírði
Eftirfarandi grein ritaði Jens V. Jensson, 1.
vélstjóri á togaranum Verði, nú um síðastliðin
áramót, og b'irtist hún í blaðinu „Patrekur“, sem
gefið er út fjölritað á Patreksfirði. Þessi sköru-
lega grein um hafnargerðina á Patreksfirði varð
hinzta kveðja Jens V. Jenssonar til sveitarfélags
síns og samborgara, því hann drukknaði er Vörð-
ur fórst í lok janúarmánaðar s.l., eins og kunnugt
er. — Ritstj.
*
Það munu fáir staðir, ef nokkrir eru, sem
eiga eins algjörlega tilveru sína og afkomu-
möguleika þess fólks, sem hann byggir, undir
sjósókn og fiskveiðum, og Patreksfjörður. Þe'g-
ar frá eru talin nokkur lítil og kostarýr sveita-
býli, mun vera hægt að telja þá á fingrum sér,
sem ekki eiga alla afkomu sína undir því, sem
sjórinn gefur.
Auðvitað er það hér’sem annars staðar, þar
sem líkt stendur á, að það eru ekki allir, sem
stunda sjó, — eru sjómenn — en það raskar
ekki þeirri staðreynd, að þeirra tilvera á þess-
um stað byggist einvörðungu á því, að fisk-
veiðar séu stundaðar, því ef svo væri ekki, væru
hér engir átvinnumöguleikar og þar af leiðandi
ekki fjölmenn byggð.
Fyrsta skilyrðið til þess, að hægt sé að stunda
fiskveiðar frá einhverjum ákveðnum stað, með
sæmilegum árangri, eru — nú — nokkurn veg-
inn örugg höfn, — áður lendingarmöguleikar
— og annað, hve langt er að sækja á þá staði,
sem líkur eru til, að eitthvað aflist á, sem sagt
á fiskimiðin. Eins og okkur er kunnugt um, eru
auðug og aflasæl fiskimið hér mjög nálægt, og
þau fiskimið, sem einkum eru sótt af stærri
skipum, — botnvörpungum — og sem óhætt má
telja einhver þau gjöfulustu hér við land, eru
skammt hér úti af Vestfjörðum.
Möguleikar til að nýta það, sem hefur aflazt
á hverjum tíma, hafa líka verið góðir; skilyrði
til fiskverkunar, meðan allur fiskur var salt-
aður og þurrkaður, voru hin beztu, og nú,
þegar farið er að flaka fiskinn og frysta, er
ekki hægt að segja annað, en að vel sé fyrir
því séð að verka hann á þann hátt, þar sem
V í K I N G U R
hér eru starfandi tvö hraðfrystihús. Það mætti
því ætla, að við værum vel á vegi stödd með
þennan eina framleiðsluatvinnuveg okkar, en
svo er þó ekki.
Á meðan fiskveiðar voru einvörðungu stund-
aðar á opnum bátum, sem hægt var að kippa á
land að afloknum hverjum róðri, og af hand-
færaskipum, sem eingöngu voru gerð út að
sumrinu, má segja, að vel hafi verið viðun-
andi, og þó einkum eftir að bryggjan kom til
sögunnar, en með tilkomu togaranna og stærri
vélbáta og er farið var að stunda veiðar jafnt að
vetri sem sumri, má segja að aðstæðurnar hafi
stórum versnað. —
Þegar á það er litið, Iiversu oft hefur hér
oi'ðið stórtjón á báturn, og þá jafnvel rekið á
land og gjöreyðilagzt, og hvei'su oft menn hafa
oi’ðið að hætta lífi og limum til bjai'gai’, þegar
hætta hefur verið á ferðum, er tæplega að
undi'a, þó ekki hafi orðið meiri aukning í vél-
bátaútgerð hér, en raun ber vitni, og rnenn,
sem annai's hefðu haft vilja og getu, hafi hik-
að við að leggja í svo vafasamt fyi'irtæki, —
því tímar hafa heldur ekki vei'ið taldir, eða
það aflatjón metið, sem hlotizt hefur af ei'fið-
leikum við afgreiðslu togai'anna vegna veðurs.
Algengustu hafnai'bætur hér á landi eru
fólgnar í byggingu skjólgarða; það mun líka
hafa komið til athugunar, en vegna óheppilegs
botnlags og annai'ra staðhátta, mun það hafa
þótt illgerlegt eða ómögulegt að byggja slíka
garða hér, sem kæmu að nokkru gagni, og var
því ekki gott í efni.
Þá komu einhverjir auga á þann möguleika,
sem hér var fyrir hendi, en sem mun óvíða
hérlendis — ef þá nokkurs staðar — en það
var vatnið, að breyta því í höfn með því að
grafa það upp og korna því í samband við sjó.
Það er ekki nema eðlilegt, að mai'gir væru van-
trúaðir og skiptar væru skoðanir manna, þegar
um slíkt stóx'vii'ki var að ræða, og ýmsir héldu
slíkt ó’framkvæmanlegt, og að í of mikið væri
ráðizt. Hér var líka um algjöra nýjung að
í'æða, sem ekkei't fordæmi var fyrir hér á landi.
1D1