Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1950, Side 1

UIKIH6UR
ÚTGEFANDI: FARMANNA- 0<S FISKIMANNASAMBAND ISLANDS
XII. árg. 10. tbl.__________________________________________'_________ __________ Reykjavík, október 1950.
ÓSKAR JÓNSSON:
ERFIÐLEIKAR SMÁÚTGERÐARINNAR
Ýmsir horfa með kvíða til komandi tíma.
Verðlag á erlendum varningi fer hækkandi, en
framleiðsluvörur landsmanna lækkandi. Stór-
virkustu atvinnutækin liggja óvirk í höfn mán-
uðum saman, og þegar þetta er ritað, sér eng-
inn fyrir endann á flækjunni, sem snúin hefur
verið um lausn á því máli.
Faxasíldin hefur veiðzt í stórum stíl, fryst
til beitu og söltuð, og má gera ráð fyrir, ef
áframhald verður á veiðinni, að hún skapi gjald-
eyri fyrir 30—40 millj. króna, þó ekki sé gert
ráð fyrir Hvalfjarðarveiði. Það er eini Ijósi
punkturinn í bili.
Þegar samningar, sem gerðir hafa verið um
sölu á Faxasíld, eru uppfylltir, má gera ráð
fyrir, að bátar verði yfirleitt að hætta veiðum.
Eins og kunnugt er, er verð á Faxasíld til
söltunar 80 kr. fyrir 100 kg. vegin frá skipi.
Útvegsmönnum þótti verðið lágt og fóru fram
á við atvinnumálaráðherra í byrjun veiðitím-
ans, að fá að kaupa inn vörur fyrir andvii'ðið,
en var neitað. Var þá stungið upp á að mega
nota gjaldeyrinn til að kaupa frílistavörur að
meira eða minna leyti, og var því líka neitað.
Skilja útvegsmenn ekki slíka neitun, þegar þeim
er meinað að nota hluta af gjaldeyri þeim, er
þeir afla, til að kaupa nauðsynjar til útvegsins.
Hefði þó gjarnan mátt leyfa þeim að kaupa
hessían um fiskbröndur sínar, svo eigi þyrfti
að flytja þessa nauðsynjavöru með flugvélum,
þegar mest liggur á.
Mun hér á bak við liggja, að litið sé svo á,
að ákveðnir menri flytji inn vörurnar, svo þeir
hafi sinn hagnað af, en ekki óverðugir smáút-
vegsmenn.
En hvað svo þegar líður fram yfir áramót?
Smáútvegsmenn horfa með ugg og ótta til
næstu vertíðar, þar sem veiðarfæri eru nú tvö-
falt dýrari en á síðustu vertíð. Olíur nær tvö-
faldaðar og annar kostnaður stórhækkaður.
Frystihúsin telja sig tapa í ár á þorskflök-
um. Þau eru nú seld í Ameríku undir fram-
leiðsluverði. Saltfiskframleiðendur, en þar eru
meðtalin flest frystihúsin, reikna með talsverðu
tapi á saltfiskinum. Sá, sem þetta ritar, full-
yrðir, að eftir þeim söluhorfum, sem nú eru á
frystum fiski, megi búast við meira eða minna
tapi á hraðfrysta fiskinum. Líkur benda til, að
tap verði á saltfiskinum einnig.
Er nú útlit fyrir, að hvergi verði hægt að
selja um 4000 tonn af þorskflökum af fram-
leiðslu ársins.
Þó má geta þess, að nú þessa dagana mun
vera hægt að selja 1000 tonn austur fyrir járn-
tjald í skiptum fyrir hveiti. Ýmis öfl — sum
pólitísk — vinna á móti þessu. Þó er nú ekki
annað, sem skeður við það, að hveiti þetta er
jafngott og svipað að dýrleika og það hveiti,
sem hingað til hefur verið keypt fyrir amerískt
gjafafé. Hins vegar mun vera kostur á ódýr-
ara hveiti fyrir frjálsa dollara, en þeir eru nú
helzt til fáir, nema þá helzt fyrir fisk frá S. H.,
sem seldur er undir framleiðsluverði í U. S. A.
Þeim, sem vinna á móti hagsmunum útvegs-
ins í svona máli af pólitísku ofstæki, er ekki
Ijóst, hvað þeir eru að aðhafast.
Það er vitað, að hægt myndi vera að selja
eitthvað meira af hraðfrysta fiskinum í vöru-
skiptum, en þar er við svo marga drauga að
glíma, að ekki er nú séð, hvað hægt verður að
gera á þessari stundu.
Þá er það saltfiskurinn. Með því að selja til
V I K I N G U R
233