Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1950, Blaðsíða 11

ELlAS MAR:
Siómmjasafnið í Greenwich
Ekki alls fyrir löngu brá ég mér til Green-
wich, sem er ein af útborgum Lundúna, til þess
að fá lauslegt yfirlit yfir hið merka sjóminja-
safn, sem þar er, National Maritime Museum.
Frá miðbiki Lundúna er haldið uppi reglu-
bundnum bátsferðum þangað, lagt af stað frá
Thamesárbakka skammt frá Parliamentsbygg-
ingunum og siglt niður eftir ánni um það bil
klukkustundar leið. Ekki er hægt að segja, að
það sé beinlínis skemmtileg sigling, nema ef
vera kynni út frá sögulegu sjónarmiði, því báð-
um megin við ána rísa dökkir og hálfhrundir
kumbaldar hafnarinnar, vörugeymslur, iðn-
stöðvar og skipakvíar, sumt af þessu stór-
skemmt eftir styrjöldina. Það sem eina helzt
vekur athygli manns, að undanskildum Tower
of London, eru nýbyggingar þær og tilfæring-
ar, sem risið hafa upp á suðurbakkanum
skammt frá Waterloo Bridge, þar sem halda á
geysimikla sýningu og hátíð á vegum gjörvalls
Bretaveldis næsta ár. Verið er að byggja nýja
tónlistarhöll á staðnum, sem áætlað er að verði
sú fullkomnasta í álfunni.
En þegar kemur niður undir Greenwich,
skiptir mjög um svip. Við sjónum manns blasa
hvítar og vel skipulagðar byggingar. Það er
hinn konunglegi sjómannaskóli, sjóminjasafnið
og sjómannaspítalinn. Umhverfis þessar bygg-
ingar er geysistór parkur, en á hæðinni ofan-
nokkur skuli voga sér að minnast á sjómanna-
skólann, án þess að hafa leitað fyrst til yðar —
ég veit ekki hvort heldur eftir fræðslu eða leyfi
til að minnast á stofnunina. Er gott til þess að
vita, að þér skuluð vera fús til að láta í té upp-
lýsirigar um skólann. En það hljótið þér að
skilja, herra skólastjóri, að ekki er sérstök á-
stæða til að biðja yður „upplýsinga" um það,
hvort ástæða sé til að krefjast þess af Alþingi,
að það geri skyldu sína gagnvart skólanum og
hafi hann ekki stöðugt að olbogabarni.
Ég fæ ekki séð, að frekari umræður um þetta
mál hafi að svo stöddu neina þýðingu. Get ég
vel unnt yður þess, ef yður sýnist svo, að hafa
síðasta orðið.
Virðingarfyllst,
Gils Guðmundsson.
vert við þær rís hin fræga stjörnurannsókna-
stöð, sem nú er að vísu komin úr notkun. Bygg-
ingar þessar og umhverfi þeirra stingur mjög
í stúf við flest annað af því tagi í London, því
hvað sem líður ýmsum ágætum mannvirkjum
hér, er umhverfi þeirra jafnan svo þröngt og
vanhugsað, að þau njóta sín miklu síður en
skyldi. London má heita skipulagslaus borg, og
allar horfur eru á því, að hún verði lakast skipu-
lagða heimsborgin eftir nokkra áratugi — að
Shanghai og Reykjavík ekki undanskildum.
Greenwich og ýmsir aðrir nýrri hlutar hennar
eru þó undantekning, enda er allt reynt sem
hægt er til þess að koma viðskiptalífinu og sam-
göngumiðstöðvunum til úthverfanna.
Þegar ég kom til Greenwich, hafði ég ekki
tíma til að skoða annað en sjóminjasafnið og
það mjög lauslega. Safn þetta er í þrem aðal-
byggingum, tengdum með súlnagöngum, og er
miðbyggingin frá 1635, svokallað Queen’s
House. Meginhluti safnsins er þó ekki þar,
heldur í hliðarálmunum, einkum svonefndri
Neptune’s Hall. í Neptune’s Hall er safn af
eftirlíkingum skipa svo meistaralega gerðum
og fjölbreyttum, að annað eins finnst ekki. Þar
eru skipamyndir frá ýmsum tímum og ýmsum
þjóðum, flestar að vísu gerðar undanfarna ára-
tugi með stuðningi við áreiðanlegustu heimildir.
Þó eru til fjölmörg slík líkneski frá sautjándu
öld, því þá tíðkaðist mjög, að skipasmiðir gerðu
eftirlíkingar skipanna um leið og þeir sömdu
uppdrættina, og átti þetta einkum við um þá
sem sáu um smíði herskipa. Nokkur líkneski
frá ennþá eldri tímum eru geymd í Queen’s
House. Þarna eru fjölmörg skip, sem maður
kannast við, skemmtiferðaskip, sem sigldu m.
a. til íslands fyrir stríðið, herskip ýmissa þjóða,
sem fræg urðu í báðum heimsstyrjöldunum,
lystisnekkja Hitlers, „Grille“, stórskipin „Nor-
mandie“ og „Queen Mary“ o. fl. o. fl. Ekki hvað
sízt er fróðlegt að skoða gerðir elztu skipa og
siglingatækja. Þarna er samankomið mikið af
hlutum úr skipum, einkum skipum, er getið hafa
sér einhverja frægð, að ógleymdum þeim leif-
um „Fock“-leiðangursins til Norðurpólsins á
s.l. öld, er fundizt hafa, og eru að mínum dómi
áhrifamestu og sérstæðustu gripir safnsins.
Allt annarrar tegundar eru skilríki eins og
V I K I N □ U R
243