Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1950, Blaðsíða 41

„Dátarnir báru byssur meö áfestum stingjum um öxl, og á byssustingina voru relcin stór styklci
af hvítu brauði eða steik, eöa vínflöskur hengdar
0" bezt gekk. Auk þess var í rauninni allt, sem til
var í landinu, bæði dautt og lifandi, eign konungsins.
Þess vegna gat konungurinn bæði leigt og selt herinn
sinn til annarra landa, sem áttu í stríði og skorti
hermenn. Bæði England, Austurríki og Frakkland tóku
slíka heri á leigu, einkum frá þýzku smáfurstunum,
sem högnuðust vel á því að selja líf og blóð þegna
sir.na. Þegar England reyndi að bæla niður uppreisn-
ina í Norður-Ameríku nýlendunum, notaðist það aðal-
lega við þýzkar herdeildir, sem höfðu verið leigðar af
þýzkum furstum. Fyrir dalina, sem maður fékk hjá
liðsmalaforingjanum, seldi maður því ekki einasta sex,
sjö ár af lífi sínu, heldur einnig oft lífið sjálft.
Það var oft eins erfitt að fá sjóliða í flotana og
dáta í landherina, og við það voru ekki notuð nein
vettlingatök. Menn notuðu hina ilh’æmdu „pressun".
Það var einkum í Englandi, en þó einnig í Frakklandi
og Hollandi, sem „pressunin" tíðkaðist, og hún er al-
kunn úr mörgum enskum sjóferðareyfurum. Þessi
„pressun“ var hreint mannrán. .Þegar skip konungsins
vantaði mannskap, var sendur flokkur vopnaðra sjóliða
undir stjórn liðþjálfa i hafnarhverfin, og sjómenn,
sem á vegi þeirra urðu, voru umsvifalaust teknir,
bundnir og fluttir um borð í herskipið. Væri það úti
á rúmsjó og vantaði menn, til dæmis eftir orustu, gat
skipstjórinn vel fundið upp á því að ráðast á verzl-
unarskip og taka með valdi iiluta af skipshöfn þess
um borð, eða hann gat sent bát i land í einhverri höfn
og rænt eins mörgum og hann taldi sig þurfa. Það
var ekki að furða, þó sjómenn, sem ekki langaði til
að komast á herskip, flýðu og feldu sig, þegar þeir
sáu sjóliðasveit nálgast. Oft kom það fyrir, að menn
hurfu gersamlega á þennan hátt, og féllu þeir í orustu
og væri sökkt í hafið, fékk enginn framar vitneskju
um örlög þeirra. í gamalli bók getur að lesa merkilega
sögu um, hvað slík „pressun" gat leitt af sér.
Ungur maður kom til London, það var um 1810 —
og systir hans og mágur, sem ætluðu að taka á móti
honum, fóru á mis við hann. Ungi maðurinn stóð því
einn síns liðs niður við höfn í þessari ókunnu boi’g,
þegar góðlátlegur sjómaður bauð honum að sofa hjá
scr yfir nóttina. Þeir fylgdust síðan að heim til sjó-
mannsins, sem bjó í iitlu húsi við höfnina. Um nóttina
heyrði sjómaðurinn óp og háreysti úti fyrir, og hann
fór á fætur til að sjá hvað um væri að vera. Það
voru tveir menn í slagsmálum og sjómaðurinn heyrði
skvamp, er annar þeirra féll í sjóinn. Hann ætlaði
að veita morðingjanum eftirför á skyrtunni einni
saman, en í sama bili kom „pressunarflokkur" á vett-
vang. Þeir gripu hann, fleygðu honum niður í bát og
fluttu hann út 1 herskip.
Daginn eftir var sjómannsins saknað í húsinu, og
þegar lik fannst á reki rétt við húsdyrnar, voru menn
sannfærðir um, að það væri af honum. Það var auð-
vitað ókunni maðurinn, sem hafði myrt hann, og grun-
urinn varð að vissu, þegar blóð fannst á fötum hans.
V í K I N G U R
299