Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1951, Blaðsíða 18

Mesta sjóslys sögunnar
Mörg stór sjóslys lifa lengi í hug manna og
lengi er talað um þau manna á meðal, jafnvel
þótt þau hafi skeð fyrir löngu. Svo er t. d. um
Titanic-slysið og um það hafa verið skrifaðar
bækur og gerðar af kvikmyndir.
Það hefur þó ekki ennþá birzt mikið um það
sjóslys, sem líklega er hið stærsta, sem sögur
fara af. Það var þegar mótorskipinu „Wilhelm
Gustloff“ var sökkt í Austursjónum í janúar
1945. Ef til vill hefur það fallið í skugga þeirra
stóru heimsviðburða, sem þá voru að gerast, í
endi seinni heimsstyrjaldarinnar.
í síðustu útgáfu af þýzka sjóferðatímaritinu
„Die Seekiste" er getið um þetta ömurlega sjó-
slys. Stríðið geysaði þá nokkra kílómetra fyrir
austan Gdynia. Mikill fjöldi flóttafólks hafði
flúið þangað í von um að geta komizt vestur á
bóginn. Allar bryggjur og vöruskemmur voru
fullar af flóttafólki. Höfnin var full af allra
handa farartækjum, smáum sem stórum, sem
verið var að reyna að bjarga frá hættusvæðinu.
Þar voru vöruflutningaskip, farþegaskip, stór
hvalbræðslumóðurskip, skipakvíar og fjöldi af
allra handa smærri skipum. Dráttarbátar voru
önnum kafnir við að hjálpa til að koma sem
mestu af þessu drasli undan, og fólkið hrúgað-
ist í þúsundatali um borð í skipin, og sóttist
fyrir alla muni eftir að flýja vestur á bóginn,
áður en Rússar legðu undir sig landsvæðið.
„Wilhelm Gustloff" tók um borð 5000 flótta-
fólks, en var gerður til að flytja aðeins 1900
manns að meðtalinni skipshöfn. Það versta var,
að skipið hafði ekki bjargbáta nema fyrir 750
manns, og nokkra fleka að auki. Aðra bjarg-
báta var búið að taka, og voru þeir notaðir fyrir
þoku-útlagningsmerki.
Seinni hluta dags 30. janúar fékk „Wilhelm
Gustloff" loksins burtfararleyfi. Það fylgdi hon-
um eitt minniháttar herskip, þrátt fyrir það, að
búið var að tilkynna, að heyrzt eða sést hafði
til rússnesks kafbáts þar rétt fyrir utan.
Rétt fyrir miðnætti sama dag heyrði beiti-
snekkjan „Admiral Hippér", sem einnig var á
leið vestur á bóginn með 3000 flóttamenn um
54
borð, neyðarskeyti frá „Wilhelm Gustloff".
Þegar hann kom á staðinn, var „Wilhelm
Gustloff“ kominn með mikla slagsíðu og fjöldi
fólks hafði hent sér í sjóinn og var að velkjast
þar um í ísköldum vetrarsjónum. Nokkrum var
þá straks bjargað af fylgdarskipinu „Admiral
Hippers“. Þegar svo öðru tundurskeyti var skot-
ið á „Wilhelm Gustloff", og um leið tilkynnt, að
rússneskur kafbátur sæist á yfirborðinu, þorði
„Admiral Hipper“ ekki annað en forða sér, til
þess að stofna ekki 3000 mannslífum í hættu
að auki. Það var nú tilkynnt í útvarpi um slysið
og fleiri skip komu á slysstaðinn og björguðu
einhverju af fólki. Samt fórust þarna yfir 4000
manns.
,Wilhelm Gustloff“ var byggður árið 1938
hjá Blohm & Voss í Hamborg, fyrir félagsskap-
inn „Kraft durch Frende“ í Þýzkalandi. Hann
var 184 fet á lengd og 82 á breidd, með 9,500
hestafla vél, gekk 1 5*4 sjómílu á klukkustund.
Var 25.484 rúmlestir brúttó, hafði rúm fyrir
1465 farþega á einu farrými. Fyrir stríð fór
hann nokkrar skemmtiferðir til Madeira og
Noregs. I stríðinu var hann notaður sem spítala-
skip.
Lauslega þýtt. E.
Á lensi.
Fer á lensi lífsins knör,
létt á öldurn skríður.
Fyrir stafni feigöar-vör
fyr eða seinna bíður.
Eins viö Ijúf sem óbliö kjör
alltaf magnast hraðinn.
Dauðinn þraukar þar í vör,
þræðir í stefni vaðinn.
Lítið stoðar lífsins þrá,
léttir skriðinn bara,
enginn skeika sltal eða má
sköpum. ævikjara.
Andrés Gíslason.
V í K I N G U R