Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1951, Page 6

Reykjavíkurteikningum, er þau voru reynd í
Stat. Skeppsprövningsanstalt í Gautaborg 1944,
var samt hiklaust látið byggja eftir þeim, og
er mér þó ekki grunlaust um að Svíarnir, sem
þetta framkvæmdu, hafi gert einhverjar smá-
athugasemdir, sem þó mun alls ekki hafa verið
tekið tillit til.
Hvers vegna voru svo Svíamir beðnir um að
gera tilraun með nýtt skipalag einu ári seinna
en smíði flestra báíanna var hafin eftir þessum
Reykjavíkurteikningum, eða þegar aðeins var
eftir að smíða f jóra báta af þeim 52, sem ákveð-
ið eða samið hafði verið um byggingu á í Sví-
þjóð? Hvers vegna veitti ríkisstjórnin fé til
rannsókna og athugana á lagi fiskibátsins, þeg-
ar aðeins var eftir að smíða fjóra báta? Hefði
hún gert þetta, ef allt hefði verið með felldu?
Nei, þess hefði varla þurft með.
En hér fór eins og fyrri daginn, það var
leitað langt yfir skammt. Hér heima höfðum
við skip og báta, með góðu lagi, sem allir hefðu
unað við.
Það var því algjörlega ónauðsynlegt að leggja
fram fé á nýjan leik til rannsókna á nýju skipa-
lagi. Við gátum fengið þetta hér heima, kostn-
aðarlaust, og lofað Svíunum að eiga sig, í það
skiptið að minnsta kosti.
*
í fjórða tölublaði Ægis 1942 er grein eftir
Davíð Ólafsson fiskimálastjóra með fyrirsögn-
inni:
Fullkomin skipasmíðastöS er þjóöarnauösyn.
í grein þessari, sem er mjög athyglisverð, er
m. a. sagt frá því, að ef allur fiskiflotinn er tek-
inn í heild, frá minnstu þilfarsbátum allt upp í
stærstu togara, verður útkoman sú, að 46,7%
eru 20 ára og meira. Þá segir einnig, að stærsti
aldursflokkurinn sé 25—30 ára og sé það nær
því fimmti hluti alls flotans.
Ennfremur segir: „Yfirlitið leiðir í ljós, að
skipaflotinn er á hnignunarstigi. Hin yngri og
betri skip verða stöðugt færri hlutfallslega, og
hlýtur slíkt að leiða til ófarnaðar, ef áframhald
verður á þeirri þróun“.
í niðurlagsorðum greinarinnar eftir þennan
framsýna mann segir svo:
„Islenzka þjóðin sýndi glögglega hvers hún
er megnug, ef málefnið er gott og forustan ör-
ugg, þegar hún lyfti því Grettistaki, að leggja
grundvöllinn að eigin skipastól með stofnun
Eimskipafélags Islands.
Ég vil hiklaust halda því fram, að nauðsyn
á byggingu fullkominnar skipasmíðastöðvar er
nú engu minni til tryggingar framtíð íslenzks
sjávarútvegs og þar með íslenzku þjóðarinnar,
9D
en nauðsyn á stofnun Eimskipafélagsins var á
sínum tíma“.
Það er dálítið athyglisvert, að bera saman
þær staðreyndir, sem áttu sér stað á árunum
eftir að grein þessi er skrifuð.
I stað þess að fara að ráðum þessa manns,
sem einnig er á margvíslegan hátt að öðru leyti
tengdur sjávarútveginum og framþróun hans
með störfum sínum, þá er þveröfugt farið að.
í stað þess að efla innlenda skipasmíði eftir
því sem mögulegt var og hægt hefði verið, þá
er hún teygð út úr landinu, en innlendum skipa-
smiðum sýnt tómlæti og skilningsleysi á marg-
víslegan hátt. Og eftir að ríkisvaldið sleppti for-
ustu um byggingu fiskibátanna, þá er það látið
afskiptalaust, að efniviður, eik, er flutt héðan
af landi og fengin í hendur finnskum skipa-
smiðum og þeir síðan látnir smíða báta í stór-
um stíl fyrir Islendinga. Ráðsmennska sem þessi
var bæði mér og fleirum harla óskiljanleg.
En tökum nú ennþá svolítinn samanburð. Ár-
ið 1942 eru 46,7% fiskiflotans íslenzka 20 ára
og eldri.
Ef tekin er til samanburðar stærsta verstöð
landsins, Vestmannaeyjar, nú 8 árum seinna,
,eða um síðustu áramót, þá verður útkoman
þessi: Það eru ekki 46,7 % tuttugu ára og eldri
af fiskibátaflota þeirrar verstöðvar, ónei, það
verða 100% — eða meðalaldur 21 ár.
Slík hnignun, sem hér er fyrir dyrum, kemur
sennilega mörgum á óvart, og hér er raunveru-
lega stefnt í voða, ef breyting verður ekki á
þessu ástandi.
Með tilliti til þess, að smálestatala bátanna
er frekar lág, eða um 40 smál., má búast við að
menn reyni að fá sér stærri báta, enda nokkur
skriður kominn á í þeim efnum. Nú eftir ára-
mótin hafa t. d. verið keyptir hingað þrír að-
komubátar, en hver verður meðalaldur þeirra?
Hann er rétt 30 ár!!
Ég efast um, að nokkurn tíma í útgerðarsögu
Eyjanna hafi slík afturför átt sér stað, og ekki
nóg með það, það er útlit fyrir samskonar
áframhald í skipakaupum, að óbreyttum að-
stæðmn.
Það er langt gengið, þegar góðir og gegnir
útgerðar- og sjómenn, eins og segja má um
marga í þessu plássi, vilja fá sér stærri bát,
þá skuli engin leið fær önnur en sú, að fá
það, sem aðrir vilja kasta frá sér fyrir elli, og
ýmislegt miður gott, sem henni fylgir.
Slíkt hefur ekki þekkst hér fyrvað heita má.
Yfirleitt var það talið sjálfsagt, ef breytt var
um bát, að láta byggja nýjan. Annað kom vart
til greina, nema þá ef um sérstaklega góða eða
svo til nýja báta var að ræða. — Framh.
V í K I N □ U R