Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1951, Blaðsíða 2
Því er ekki aS leyna, oð slysahættan eykst viH hið sívaxandi kapp um aflabrög'Sin, sem
stundum verður að hreinu ofurkappi, þegar haldið er áfram veiðum í slíku vefiri, að sjómenn
annarra þjófía á sambœrilegum skipum telja sér hvergi vœrt nema í vari. Hitt er annaö mál, að
skipstjórunum íslenzku kann að vera nokkur vorkunn, þótt þeir haldi til í lengstu lög, meöan
svo er ástatt, að íslenzku togararnir veröa að fiska þrefalt meira en erlend skip til þess að hafa
sambærilega afkomu. En þrátt fyrir þaö er enga frambœrilega vörn hœgt að bera fyrir þá yfir-
menn, sem með gálauslegu ofurkappi stofna liásetum í braóa lífshættu.
Þá er annaö atriöi, sem oft veldur slysum, og hefur ekki veriö um þdS rætt sem skyldi, né
neinar ráSstafanir gerSar til að fá bót þar á raóna. SíSustu árin hafa ráSizt á togarana fjölmargir
ungir menn, og er gott eitt um þdö að segja, oð þangdó skuli koma nýir kraftar, eftir því sem
hinir eldri hverfa í land. En alltof margir þessara ungu manna hafa veriö algerir nýliöar á sjó,
ekki einu sinni kunnað „sjóstööuna“, hvaö þá heldur meir. Sem betur fer eru flestir röskir
strákar fljótir aS sjóast, og eru oft orSnir allvel færir til starfs um borS í togara eftir fáeina
túra. En reynslan sýnir, aS viSvaningum er í fyrstu mjóg hœtt viS slysum, enda má þaS heita
fullkomiS ábyrgSarleysi, aS krefjast þess af pilti, sem ef til vill hefur naumast fyrr á sjó komiS,
aS hann leysi þegar af höndum fullkomiS starf um borS í togara í hvaSa veSri sem er. Hér er
vissulega málefni, sem þarf aS gefa meiri gaum en gert hefur veriS, því mér er ekki grunlaust
um, aS rannsókn myndi leiSa í Ijós, aS ískyggilega há hlutfallstala þeirra manna, sem orSiS hafa
fyrir slysförum á togurum, muni reynast úr hópi viSvaninga eSa lítt þjálfaSra sjómanna.
Þetta sagSi hinn reyndi togaramaSur, og virSast mér athuganir hans þess virSi, aS þeim sé
fullkominn gaumur gefinn.
Erfitt mun reynast aS svara þeirri spurningu, hvernig dregiS verSur úr slysahœttunni, fyrr
en gagnger rannsókn hefur fariS fram á því, hverjar eru helztu orsakir slysfaranna. Slík athugun
hlýtur aS verSa undanfari og grundvöllur allra aSgerSa í þá átt, aS draga úr hættunni meS
ákveSnum aSgerSum. Og þá kemur maSur aS þriSju spurningunni, sem fróSlegt vœri aS fá svaraS:
Hvernig stendur á því, aS sjóslys eru ekki rannsökuS af sömu nákvœmni og slys í landi?
Eins og alkunnugt er, verSur naumast svo óverulegt umferSaslys á götum íslenzkra bæja
eSa þjóSvegum úti, aS lögreglunni sé ekki faliS aS rannsaka slysiS og tildrög þess. Er þetta rétt
og sjálfsagt, enda hefur meS þessum hœtti fengizt gott yfirlit um umferSaslys og orsakir þeirra,
sem œtla má aS komi aS gagni í sambandi viS slysavarnir. Hitt er aftur á móti alger undantekning,
ef nokkur raunhœf rannsókn fer fram á því, er maSur slasast um borS í skipi eSa fellur útbyrSis
og drukknar. Ætti þó slíkt aS vera sjálfsagt, jafnframt því sem brýna nauSsyn ber til, aS rannsaka
í heild hin tíSu slys um borS í togurum, ef komast mœtti aS raun um, hverjar eru helztu orsakir
þeirra. Þá fyrst, er slík rannsókn hefur fram fariS, má gera sér von um raunhæfar tillögur til
varnar frekari slysum.
G.G.
226
VÍKINGUR