Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1951, Blaðsíða 47

Sextugur:
Guðmundur Júní Ásgeirsson
Á öðrum tug þessarar aldar urðu straumhvörf í at-
vinnumálum ísfirzkra sjómanna. Á fyrsta tug aldarinn-
ar höfðu áraskipin orðið að þoka fyrir vélaaflinu, og
varð mönnum það fljótt ljóst, hve miklir voru yfir-
burðir hinna vélknúðu skipa. Skúturnar þóttu og um
of seinfærar og ósjálfbjarga og gat því ekki hjá því
farið að þeirra hlutverki væri senn lokið. Ungir og fram-
sæknir formenn voru þó ekki fullkomlega ánægðir með
hina litlu vélbáta. Þóttu þeir um of staðbundnir. Þá
dreymdi um skip, sem sótt gætu á hver þau mið við
strendur landsins, þar sem aflavon var mest. Þá hófst
tímabil hinna „stóru“ vélbáta.
Fyrstur reið á vaðið Sophus Carl Löve og fór all-
geyst. Hann skipti oft um skip og lagði kapp á að
skipin væru sem stærst og bezt. Á þeim árum eignuðust
ísfirðingar álitlegan flota af vélknúnum skipum, 20—
40 smálestir, og gjörðu þau út til fiskveiða með línu, ekki
einasta á hin gömlu Vestfjarðamið, heldur einnig suður
í Jökuldjúp og Faxaflóamið, svo og til síldveiða, bæði
fyrir Vestur- og Norðurlandi.
Þá kom fram á sjónarsviðið hópur ungra formanna,
svo harðsnúinn og glæsilegur, að ég tel vafasamt að
nokkurt annað byggðarlag á þessu landi hefði getað
teflt fram öðrum slíkum. Nægir að nefna nöfn eins og
Karvel Jónsson, Guðjón frá Bakkaseli, Guðmund frá
Tungu, Guðmund Þorlák, Guðmund Júní, Guðmund frá
Eyri, Guðmund Magnússon, Jónatan Björnsson, Magn-
ús Vagnsson, Sigurð Hallbjarnarson, Halldór Bene-
diktsson, Benedikt Jónsson, Þorstein Eyfirðing og Jón
Barðason. Allir þessir menn voru Vestfirðingar, nema
tveir þeir síðastnefndu, þeir voru aðfluttir frá Norður-
landi.
Þessi nöfn, og ýmis fleiri, verður að muna, þegar
skráður verður sá þáttur í atvinnusögu landsins, sem
um þetta tímabil fiallar. Allir hafa þessir afburðamenn
Guðm. Júní Asgeirsson
nú skorðað farkostinn. Nokkrir hafa þegar lagt upp í
hina síðustu för, aðrir bíða.
Einn þessar vestfirzku víkinga, Guðmundur Júní
Ásgeirsson, átti sextugsafmæli í síðastliðnum júnímán-
uði. Það er því eftir dúk og disk að minnast þess nú,
enda verður það ekki svo gjört sem verðugt væri.
Fundum okkar Guðmundar bar fyrst saman á árinu
1919. Hann var þá formaður á m.b. Sóley, hafði fyrir
að við fórum frá bænum og þar til við komum heim með
síðasta manninn.
Björgunarsveitin var glöð og reif að loknu starfi.
Bar furðu lítið á þreytu eftir langa og erfiða göngu, en
talið er að 18 til 20 km. séu frá Siglufirði á strandstað.
Ljúft er og skylt að geta þess, að mjög tvísýnt hefði
orðið um bjöi’gun bátsverja, ef ekki hefði notið við
aðstoðar og umönnunar heimilisins að Sauðanesi. Ég
fullyrði, að enginn okkar, sem komum að Sauðanesi.
eftir björgunina gleymir þeirri alúð og hlýju, sem mætti
okkur þar. Rausn þeirra hjóna, Jónu Jónsdóttur og Jóns
Helgasonar, bar íslenzkri gestrisni vitni og sýndi
einnig, að mannkostina getur íslenzka útnesjaveðráttan
aldrei lamað, hversu harðleikin sem hún er. Allir báts-
verjar og björgunarsveitin gistu að Sauðanesi um nótt-
ina og undu sér vel í örygginu þar.
Kl. 11 f. h. daginn eftir var lagt af stað heimleiðis í
blíðskaparveðri. Sóttist gangan vel og undruðust allir
hve ferðin var auðveld og gekk fljótt, því að komið var
til Siglufjarðar kl. 14,30. Urðu þar miklir fagnaðar-
fundir með bátsverjum og aðstandendum þeirra.
Það er einróma álit okkar, sem fórum þennan leið-
angur, að ferðalagið yfir fjöllin hefði verið lítt hugsan-
legt án leiðsagnar Sigurðar Jakobssonar, eða minnsta
kosti hefði það tafizt um 1 til 2 klukkutíma.
Að endingu vil ég svo færa öllum, sem að þessari
björgun unnu, mínar alúðarfyllstu þakkir fyrir dugnað
þeirra, æðruleysi og þrautsegju.
Siglufiröi í nóvember 1950.
— Sveinn Ásmundsson.
V I K I N □ L) R
329