Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1967, Blaðsíða 36

var þetta alveg öfugt — því að
hann var þunglyndislegur og þög'-
ull, en með mikið örlæti gagn-
vart öðrum, sem var í algjöru
ósamræmi við þær kröfur er hann
gerði til hins stranga lífernis
síns. Hann taldi aldrei kjarkinn
úr neinum, og aldrei sýndi hann
óþolinmæði gagnvart þeim, sem
fullyrtu af vanþekkingu sinni
það að sigla fyrir Bojadorhöfða
inn í „Grænahaf myrkursins"
væri ógerningur og það væri
einnig guðlast að reyna slíkt.
Samkvæmt kenningu arabiskra
presta voru þessi svæði óhæf til
siglinga, „strandlaus, botnlaus og
sífelld þoka.“ Sérhver maður,
sem væri það heimskur að reyna
að sigla á þessar slóðir, verð-
skuldaði það eitt að missa borg-
araleg réttindi.
Það var fyrst árið 1434 sem
Hinrik sæfara tókst að fá ungan
mann til að reyna að sigla fyrir
Bojador-höfða. í fyrstu lotu mis-
tókst það og hann komst aðeins
suður til Kanaríeyja. En Hinrik
minnti á hinn unga sjómann, Gil
Eanes, að hann hefði fengið upp-
eldi sitt í „prinzabænum/1 og
hann skildi ekki hræðast ófreskj-
ur og myrkur, eins og illa upp-
lýstir sjómenn, því að þetta væri
alls ekki til.
„Fullkomnaðu sjóferð þína og
þú munt aðeins hljóta heiður og
auð með Guðs hjálp.“
Gil reyndi afur og í þetta sinn
sigldi hann fyrir höfðann, en sá
ekkert nema það, sem Hinrik
hafði sagt honum — meiri sjó og
sendna strandlínu. Hann fór á
land og leitaði gaumgæfilega að
einhverju til að flytja með sér
heim, sem tákn um komu sína, en
fann ekkert nema nokkrar plönt-
ur.
Þegar Eanes kom aftur heim
til Sagres, ljómaði hann allur af
ánægju og sagði við Hinrik:
„Herra! vegna þess að mér
fannst ég þurfa að hafa eitthvað
tákn um ferðalagið, þá fór ég á
land og tók upp þessar plöntur,
sem ég gef yðar tign.“
Hinrik var meira en ánægður,
því að fullyrðing hans hafði nú
verið sönnuð. Það var engin
hindrun, nema þá að Guð gripi
inn í, á siglingaleiðinni umhverf-
is Afríku og ef til vill á leiðinni
til Indlands og Kína.
Jafnvel þótt nú sé algengt að
fara fyrir Bojadorhöfðann, sem
er 275 km suðaustur af Teneriffa-
eyju í Kanaríeyjaklasanum, þá
hljótum við að dást að hugrekki
þeirra sjómanna, sem sigldu á
sínum örsmáu skipum inn á það
svæði, sem Ptolemy taldi algjör-
an dauða bíða hvers og eins er
það gerði.
Samt er merkilega gott kort til
frá 14. öld, sem sýnir nokkuð
sanna mynd af lögun Afríku, en
í kaupmannaferðunum um Sahara
öðluðust menn all mikla þekkingu
á strönd Guineu. Annars var
vesturströnd Afríku að mestu ó-
rannsökuð og ókortlögð, og til að
gera þetta enn áhættusamlegra,
gerðu suðaustan straumarnir,
Kanarí og Guinea, heimferðina
sérlega erfiða.
Persónuleg fégræðgi og ævin-
týraandi hafa frá dögum menn-
ingarinnar verið þau öfl til að
reka manninn áfram og yfir-
vinna meðfæddan ótta við hið ó-
Á myndinni sjáum \ið skóla Hinriks sæfara við Sagres, nálægt St. Vincenthöfða á suðvesturströnd Portúgals,
eins og skólinn lítur út nú. Compásrósin framan við húsið var notuð við kennslu sjómannaefna. Það sem Colum-
bus, Magellan og Vasco da Cama lærðu hér, varð undirstaða undir afrek þeirra í siglingum.
VÍKINGUR
292