Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1973, Blaðsíða 12

maðurinn okkur draga lítið eitt úr ferðinni. Þann-
ig’ héldum við áfram í g’egnum skipaþvöguna, og
skildum við ekkert í, hvað hann ætlaðist fyrir.
Þegar hann kom á móts við skipið, sem næst lá
sundinu, sagði hann okkur að kippa upp úr, það er,
hætta að róa um stund. Kallar hann þá til for-
mannsins á skipinu og spyr, hvort hann eigi lagið,
og svarar hinn því játandi. Ætlarðu að nota það?
Hinn kvað nei við því. Dragið þið áfram piltar,
sagði formaðurinn. Okkur grunaði, að hér væri
eitthvað óvanalegt að ske, og höfðum ekki augun
af formanninum til að vera reiðubúnir að taka á
móti skipunum hans strax og þær kæmu fram á
varir hans og framkvæma þær. Við vissum, að allt,
sem hann nú gerði, hlyti að vera það eina rétta.
Það hleypti líka í okkur spenningi að vera nú
komnir fremstir, þar sem við, í réttu lagi, áttum
að vera aftastir. Við vissum, að brimið var mikið
eftir skipafjöldanum sem lá við sundið að dæma
og ekki komust inn úr, en við höfðum brimið að
baki okkar, og sáum það því ekki og hugsuðum
um það eitt að komast inn úr.
Þegar við höfðum dregið fram fyrir hið um-
rædda skip, kallar formaðurinn hvasst „Takið þið
róðurinn og passið á ykkur hendurnar" og lamdi
með hnefanum í þóftuna, og þá var hann ekkert
blíður á svipinn.
Það var eins o s þegar hleypt er úr stíflu á vordegi.
Nú fengu kallarnir að sýna, hvað þeir gátu. Þeir
svikust heldur ekki um það, því hver hamaðist við
sína ár, og var ekki af dregið. Ræðrarnir iðuðu í
skinninu af ákafanum. Árarnar svignuðu og skulfu
í keipunum, og formaðurinn með sínum arnhvössu
augum athugaði allar hreyfingar sjávarins. Þannig
á sig komið skreið skipið með drjúgum og jöfnum
hraða inn á sundið.
Við höfðum ekki róið lengi, þegar við sáum, að
bára nokkuð rismikil, sem braut í toppinn, kom
á eftir okkur, fór hratt og eins og skipið héngi
framan í brattri brekku, og í sömu mund öskrar
formaðurinn. „Árar í kjöl“. Og á sama augnabliki
stóðu allar árarnar skáhallt upp í loftið, en skipið
sentist áfram með ofsahraða, svo marraði og brak-
aði í öllu skipinu af átökunum. Var sem það gengi
á móti stórviðrisstormi, sem annars átti logn að
vera. Og þegar sjórinn var kominn undir skipið
sauð á keipum og brimlöðrið vall inn á bæði borð.
Þannig óð skipið áfram í brimlöðrinu með gífur-
legum hraða, þar til sjórinn var kominn fram
undir hnísu, þá kallar formaðurinn. „Leggið út
að aftan“. Var þá ferðin farin að minnka en þó
svo mikil, að passa varð hver sína ár, að láta sér
ekki fipast áraburðinn, því annars var voðinn
vís. Því næst var kallað. „Leggið út að framan“.
Og varð þá alltaf þyngra og þyngra undir, eftir því
sem skipið seig lengra og lengra niður í öldudalinn.
Að síðustu var eins og árunum væri lamið í klett,
og skipið stóð kyrrt. Skipverjar hömuðust við róð-
urinn af lífs og sálarkröftum, því þeir vissu vel,
hverjar afleiðingarnar mundu verða, ef næsti sjór
næði skipinu ferðlausu eða ferðlitlu. Enda var
eggjað fast, og hver herti á öðrum, þótt vitað væri,
að allir gjörðu, eins og þeir gátu.
Eftir örstutta stund, sem þó enginn gat mælt,
fór skipið að mjakast áfram, og vorum við búnir
að fá nokkurn veginn fullan gang á það, þegar
næsti sjór kom. Var hann svipaður hinum fyrri,
og gekk all’t með líku sniði og í fyrra skiptið, enda
mátti engu skeika. Varð hver að passa sínar hend-
ur, því að minnstu mistök gátu valdið stórslysi,
en hver og einn virtist skilja kringumstæðurnar og
vera starfi sínu fyllilega vaxinn.
Þessi síðari sjór skilaði okkur alla leið inn úr
sundinu og í sléttan sjó, og varð þá einhverjum
að orði: „Laglega hélt hann í rófuna, eins og
vant er, karlinn“. Var svo róið í land, og skipið
sett í naust.
Þegar við komum upp í sandinn, sáum við margt
fólk, sem stóð í sjógarðshliðinu, og horfði út á
sjóinn með nagandi kvíða um afdrif ástvina sinna,
sem biðu bak við brimgarðinn, sem hamaðist í
öllum sínum trölldómi, og gaf ekkert hlé á. En hér
sannaðist sem oftar, að Drottinn leggur líkn með
þraut, því þegar hækkaði í sjónum, fór nokkuð að
draga úr briminu. Skipin fóru að tínast inn smátt
og smátt, og undir myrkur lenti sá síðasti. Komust
þannig allir að landi, heilu og höldnu, og munu
margir hafa lofað Guð fyrir, að svo giftusamlega
liafði tekist, ekki betur en á horfðist um tíma. Mun
hver og einn hafa orðið feginn að komast til síns
heima og ekki síður þeir, sem í landi biðu, og
höfðu orðið sjónarvottar að öllum aðdraganda og
endalokum, og lauk svo þessum minnisstæða degi,
sem var 13. marz 1898, með ánægju og gleði allra
þeirra, sem hlut áttu að máli.
Nokkru eftir að það skeði, sem að framan er
skráð, spurði ég formanninn, hvernig hefði staðið
á því, að hann lagði á sundið strax, og hann kom
að því umrætt skipti, sjáandi að upp undir 20 skip
biðu við það eftir lagi að komast innúr. „Eftir
hverju fórst þú, eða léztu kylfu ráða kasti?“ Ég
sagði honum, að mér léki nokkur forvitni á að vita
þetta, því ég áliti þetta nokkuð sérstætt fyrir-
brigði. Varð hann góðfúslega við þessum tilmælum
mínum og svaraði þeim eitthvað á þessa leið. „Eg
hefi stundað hér sjó frá því, að ég var lítill dreng-
ur. Fyrst sem hálfdrættingur, síðar sem fullgild-
ur háseti og síðast sem formaður. Ég varð fljótt
þess vísari, að heppileg sjósókn byggist á góðri
eftirtekt á veðri og sjó, sérstaklega þar sem brima
samt er eins og hér. Samtímis veðurútliti veitti ég
öldum hafsins athygli. Þær hærri og þykkari valda
ólögum, þegar upp á grunnið dregur. Þess vegna
er hægt að þekkja þær úr, sem ólögum valda, á
VÍKINGUR
12