Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1973, Blaðsíða 20

m. a. að liggja útum og til þess
að geta legið útum verður það að
geta snúið við inni í höfninni.
Því miður vantar mikið á, að
hafnir á Islandi uppfylli þau skil-
yrði, sem krefjast verður af góðri
og öruggri höfn, og vil ég leitast
við að færa nokkur rök að því.
Langflestar hafnir virðast vera
byggðar upphaflega með það eitt
Garðskagavitinn gamli
fyrir augum, að fiskiskip gætu
athafnað sig í þeim og skipað þar
upp afla sínum, og eru þá kallað-
ar fiskihafnir. Þegar nothæft
vatnssvæði í þessum höfnum er á-
kvarðað, er reiknað með stærð
fiskiskipa, og virðist það þá vilja
gleymast, að hafnirnar þurfa að
koma aflanum frá sér á erlenda
markaði og að nauðsynjavörur
fyrir útgerðina og fólkið, sem á
staðnum býr, verður einnig að
skipast upp í þessari sömu fiski-
höfn, og að það eru stærri skip
en fiskiskipin, sem þessa flutn-
inga annast.
Það sem veldur þrengslum í
mörgum þessum höfnum, og ger-
ir þær í raun og veru minni en
efni standa til’, er einkum þrennt.
I fyrsta lagi er haft of stutt bil
á milli hafnargarðanna, þar sem
þeir koma út frá ströndinni. I
öðru lagi eru garðarnir ekki látn-
ir ná nógu langt út, áður en byrj-
að er að beyja þá hvorn á móti
öðrum (eða annan þeirra). I
þriðja lagi er grunnsævi inni 1
höfninni næst fjörunni fyllt upp,
í stað þess að dýpka það og
byggja þar bryggjur, sem skip
geta legið upp með, og grunnsævi
annarstaðar í höfninni er heldur
ekki dýpkað.
Flestar bryggjur og hafnar-
garðar eru með beygjur og króka,
sem eru til mikilla óþæginda fyrir
Glettinganesviti
stærri skip, og ná oftast ekki
þeim tilgangi, sem þeim mun
ætlað að hafa, að veita meira
skjól. Skörp óvarin horn á
bryggjum og hafnargörðum og
óvarðir steypu- og járnviðlegu-
kantar eru stórhættulegir fyrir
skip og hafa oft valdið skemmd-
um; og þó sjaldnar en ætla mætti.
Sog og sjógangur inni í höfn-
um fer oft mikið eftir því, hvern-
ig hafnarmynnum er fyrirkomið,
og hve víð þau eru. Skjól og kyrrð
við hafskipabryggjur fer eftir
því, hvar þær koma út frá fjöru-
borðinu og hvernig stefna þeirra
er, og þegar stefna þeirra er á-
kveðin þarf einnig að taka tillit
til þess að auðvelt sé fyrir skip
að fara frá bryggjunni, ef veður
versnar snögglega. Þessa hefur
ekki alltaf verið gætt sem skyldi.
Straumar liggja víða meðfram
ströndinni, þar sem bryggjur og
hafnir hafa verið gerðar. Þessir
straumar, svo og sjógangur, bera
með sér möl og sand, sem hleðst
upp að bryggjum og görðum og
inn í hafnir. Hefur þessi aðburð-
ur orðið svo mikill á nokkrum
stöðum, að þessi dýru mannvirki
urðu ónothæf. Er svo að sjá, að
engin athugun hafi verið gerð
áður en framkvæmdir voru hafn-
ar, á því hvaða áhrif straumam-
ir gætu haft.
Varnargarðar eru margir allt
Þrídrangaviti
of veikbyggðir. Víða hafa þeir
brostið og hrunið úr þeim, eða
jafnvel hrunið alveg, stundum í
fyrstu hrynu, sem gert hefur eft-
ir að þeir voru byggðir. Víðast
hvar er görðunum ætlað það tvö-
falda hlutverk, að vera í senn
brimbrjótar og viðlegugarðar,
þar sem afgreiðsla skipa fer
fram. Margir þessara garða
liggja svo að segja fyrir opnu
hafi. Brjóta því hafsjóar á sjálf-
um garðinum og ganga yfir hann,
svo mönnum er ekki fært að ferð-
ast um garðinn hvað sem við
liggur. Hafa orðið slys af þessum
sökum, og oft legið nærri. Það er
allstaðar viðurkennt, að þar sem
svona hagar til, sé eina vörnin,
að hafa öldubrjót hæfilega langt
fyrir utan garðinn þar sem sjór-
inn getur brotið, svo hann verði
því sem næst kraftlaus, þegar
hann nær sjálfum garðinum.
Sá leiði ósiður tíðkast hér við
hafna- og bryggjugerðir, að
hlaupið er frá verkinu ófullgerðu.
VÍKINGUR
20