Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1973, Blaðsíða 7

15 mönnum á skipi til jafnaðar
var þetta enginn smávegis söfn-
uður. Auk þess heimafólk í Þor-
lákshöfn þar sem búsettir voru
um aldamótin rúmlega 20 manns
á 3 heimilum.
Þegar sr. Ólafur löngu síðar
minntist veru sinnar í Arnarbæli
getur hann þess, að í þessari einni
fj ölmennustu verstöð landsins
hafi mannlífið verið til sérstakr-
víni, sem hugðist græða á að
selja sjómönnum. Þegar Jón varð
þess var, tók hann ankerið af
manninum og bað hann vitja þess
í vertíðarlok. „Jón Árnason var
að vísu kaupmaður og gróðamað-
ur, en hann vann það aldrei til
fjár að verzla með áfenga drykki
jafnvel þó hann hefði getað rakað
saman fé á því (C. Ó.)“
Heimafólk í Þorlákshöfn var
Bryggjan í Þorlákshöfn.
ar fyrirmyndar. Þar hafi ríkt
reglusemi og góðir siðir, friður
og samkomulag hið bezta. Á
hverju kvöldi, frá vertíðarbyrj-
un til páska, var lesið og Passíu-
sálmar sungnir um föstuna, hvað
seint sem að var komið og hversu
mikið sem fiskaðist.
Á þessum tíma var hinn kunni
athafna- og framkvæmdamaður
Jón Árnason bóndi í Þorlákshöfn.
Hann var sonarsonarsonur Bein-
teins Ingimundarsonar er fyrr
er nefndur. Kona Jóns var Jór-
urm Sigurðardóttir frá Skúm-
stöðum. Þau voru bræðrabörn.
Heimili þeirra var annálað
fyrir myndarskap og reglusemi.
Jón leið engum að verzla með
vínföng í Höfninni. Allir sprútt-
salar þeirra tíma voru þar út-
reknir og bannfærðir. Til þess
þurfti engin lög eða reglugerðir.
Áhrifavald Jóns Árnasonar, stutt
heilbrigðu almenningsáliti og
nauðsynlegri sjál'fsbjargarvið-
leitni nægði til að halda víninu
frá Höfninni. Eitt sinn kom mað-
ur einn með anker fullt af brenni-
vel kirkjurækið. Það setti ekki
fyrir sig erfiða og all-langa
kirkjuleið upp á Hjalla til að
hlusta á sinn mælska sóknarprest.
En vermennirnir létu sig oft
vanta eins og fyrr segir. Af þeim
komu ekki nema maður og maður
einstaka sinnum.
Prestur færði þetta eitt sinn
í tal við greindan sjómann í
Höfninni. Sá sagði honum ástæð-
una. Hún var sú, að sjómenn
hefðu ekki með sér í verið nema
dagleg ígangsklæði. I þeim vildu
þeir ekki mæta innan um kirkju-
búinn söfnuðinn. „Skyldi þá ekki
vera bezt“, sagði prestur, „að
ég kæmi á eftir til ykkar og mess-
aði yfir ykkur frammi í Höfn?
Auðvitað komið þið þar til dyr-
anna eins og þið eruð klæddir.“
Þetta sagði sjómaðurinn að
mundi vekja almenna ánægju í
hinni fjölmennu verstöð.
Sú varð líka raunin á þegar
til framkvæmda kom. Og á þeim
stóð ekki hjá skörungnum sr.
Ólafi Ólafssyni. Hann bar mál
þetta strax undir Jón Árnason.
Tók hann tilboði prests með
ánægju og gerði allt sem í hans
valdi stóð til að greiða fyrir mál-
inu.
I Höfninni átti Lefoliisverzlun
stórt nýlegt fiskgeymsluhús. Var
það jafnan tómt framan af ver-
tíð nema hvað geymt var í því
allmikið af salti. Lánaði verzl-
unin nú húsið til þessa fyrirhug-
aða guðsþjónustuhalds. Hófst
Hjallakirkja.
þegar undirbúningur, sem sr. Ól-
afur lýsir svo: „Var húsið þveg-
ið og ræstað og gert vistlegt og
þægilegt sem auðið var. Hlj óðfæri
var borið út í húsið, ræðustóll
reistur og tjaldað innst með
flöggum og ábreiðum." Síðan
var boðuð fyrsta messan. Ekki er
hún tímatilfærð af sr. Ólafi. En
honum hefur samt verið það síð-
an næsta minnisstætt þegar „sjó-
mennirnir komu rakaðir, þvegnir
og greiddir, alvarlegir og hátt-
prúðir svo að húsið fylltist á
skammri stund. Engum kom til
hugar að hneykslast eða taka til
þess þótt sumir væru á striga-
buxum eða duggarapeysum. Það
var þeirra útversuniform. —
Söngur var bæði mikill og góður,
enda ágætir söngkraftar 1 hópi
hinna ungu manna, sem þarna
voru samansafnaðir úr flestum
sóknum Suðurlands.”
Þetta var upphafið að reglu-
bundnum sjómannamessum í Þor-
lákshöfn öll þau ár, sem sr. Ól-
afur var í Arnarbæli. Voru þær
jafnan 2-3 yfir vertíðina. Auk
VÍKINGUR
63