Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1973, Blaðsíða 19

Athafnamaðurinn Einar Sigurðsson.
sagt um kenninguna um að vera
aðeins skrifaður fyrir skipi. Að
raunverulega væri þetta ríkis-
eign.
Ég held að hann hafi ávallt
gert mikinn greinarmun á því
sem hann átti sjálfur og því sem
hann fór með fyrir aðra, fyrir
Vestmannaeyjahrepp, því hann
var oddviti og hreppstj. til dauða-
dags 1916, en það var ekki fyrr
en tveim árum eftir það, að Vest-
mannaeyjakaupstaður öðlaðist
bæjarréttindi. En líklega hefur
eignarrétturinn samt verið betur
skilgreindur í meðvitund þeirra
manna, sem börðust við erlent
vald um eignarréttinn á Islandi,
sínu eigin landi, en niðjun þeirra.
Það er ekki hægt að neita því, að
í dag hafa menn æði misjafnar
hugmyndir um eignarréttinn.
Hvað þar verður ofaná getum við
hvorugur sagt um núna. En það
skiptir í tvö horn í þessum efnum.
Það sem er fyrir austan tjald,
er talið ríkiseign, en það sem er
fyrir vestan tjald er talið eign
einstaklinga og félaga.
Hvaða eignir áttir þú í Vest-
mannaeyjum, þegar eldurinn kom
upp?
Ja, svona í stórum dráttum
var það fiskimjölsverksmiðjan
og hraðfrystihúsið, sem segja má
að sé nú árangurinn af lífsstarfi
mínu. Nú, ég get átt von á því á
morgun eða hinn daginn, að þetta
VÍKINGUR
verði afmáð af þessari jörð án
þess að ég vilji vera með neinar
hrakspár.
Hvers virði eru þessar eignir?
Þórður Þorbjarnarson, verk-
fræðingur hjá rannsóknarstofn-
un fiskiðnaðarins og forstjóri
hennar reyndar, gerði nýlega á-
ætlun um það, hvað loðnuverk-
smiðjan, sem vinnur þúsund lest-
ir á sólarhring myndi kosta, og
hann telur að hún muni kosta
500 milljónir króna. Mín verk-
smiðja afkastaði 800 tonnum á
sólarhring og ætti því að kosta
um 400 milljónir króna. Tryggvi
Ófeigsson var í dag að selja hrað-
frystihús sitt á Kirkjusandi fyr-
ir 200 milljónir króna til ísfélags
Vestmannaeyja. Ekki hefur mitt
frystihús í Eyjum verið minna
en frystihús Tryggva á Kirkju-
sandi. Þar fyrir utan voru ótal
mörg önnur hús í þeirri vinnslu-
einingu í Vestmannaeyjum. Mér
kæmi ekki á óvart, þótt þau
mannvirki, sem tilheyra vinnsl-
unni og frystihúsið sjálft með
talið, kostuðu um 300 milljónir
króna, ef það ætti að byggja þetta
í dag. Þetta gerir því svona laus-
lega áætlað um 700 milljónir
króna, en þess er að gæta, að
„hratt flýgur stund“ svo það
gæti líka kostað milljarð, því nú
tala allir um milljarða.
Voru Vestmannaeyjaeignirnar
þínar vátryggðar fyrir eldgosi?
Nei, þetta var ekki vátryggt
fyrir eldgosum, eða náttúruham-
förum, og mér er satt að segja
ekki ljóst hvernig þau mál fara,
ef þetta eyðileggst. Eða með
hverjum hætti svona starfsstöð,
eða vinnslustöð fyrir sjávarútveg
og þjóðarbúskapinn í heild, verð-
ui' endurreist.
Hvað var veltan mikil í Vest-
mannaeyjum hjá þér?
Undanfarin tvö ár var heildar-
veltan þarna um 300 milljónir
króna. En ég geri ráð fyrir að
á þessu ári hefði hún getað orðið
um 500 milljónir, og er líklega
ekki ofreiknað, því fiskimjöl hef-
ur tvöfaldazt í verði og fiskurinn
um 40—50 % ; launagreiðslur
námu um 200 milljónum, ef bát-
arnir eru taldir með og á launa-
skrá komu hundruð manna á
hverju ári.
Hvernig leggst framhaldið í
þig?
Það er of snemmt að spá urn
það. Æskuheimili mitt Heiði, er
í hraunkantinum núna. Hann er
hinumegin við götuna núna ofaná
húsunum þar. Þar fæddist ég og
þar fæddust fyrst krakkarnir
mínir tveir líka. Auðvitað hélt
lífið áfram, þótt ég færi frá Heiði,
og eftir það eignaðist ég 9
krakka. Kannske á ég eftir að
eignast níu hraðfrystistöðvar og
niu fiskimjölsverksmiðjur í nýju
umhverfi, en þó yrði ég harð-
ánægður ef ég gæti endurbyggt
það sem ég átti í Eyjum, ef það
færist, þótt það væri kannske
undir nýjum himni á nýrri jörð,
einsog þar stendur. Hraðfrysti-
húsið og verksmiðjan þrauka enn,
en það mun nú vera um 100
metrar að hrauninu.
Nú eru Vestmannaeyingar
komnir upp á land og heldurðu
að þeir snúi aftur, þegar gosinu
linnir?
Ef höfnin fer ekki forgörðum,
en á því veltur mikið, held ég
að um helmingui' eyjabúa fari
aftur í fyrstu lotu. Um hinn helm-
inginn treysti ég mér ekki að spá,
en „römm er sú taug, sem rekka
dregur, föðurtúna til.
j.g.
75