Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1973, Blaðsíða 27

(7pphaf landgrunnskenningar
eftir dr. Gunnlaug Þórðarson
Framh. iír síðasta blaði.
Hér fer á eftir ákvörðun sú,
er meðlimir Stéttaþingsins tóku
þar af lútandi.
V
Úrdráttur úr gerðabók meðlima
Stéttaþings 25. okt. 17UO.
Lesin var á þinginu orðsend-
ing Hr. Greys sendiherra Hans
Hátignar konungs Danmerkur,
viðvíkjandi lausn undirforingja
og fimm sjóliða, er komu til þessa
lands á skipinu de jonge Jo-
hanna, og áhafna nokkurra skipa
frá þessum héruðum, er teknar
voru við Island og færðar til
Kaupmannahafnar; var allt ít-
arlega tilgreint í téðri orðsend-
ingu.
Eftir umræðu á þessu var fall-
izt á og samþykkt að rita til
deilda flotamálaráðuneytisins í
Amsterdam, að téður undirfor-
ingi og hinir þrír dönsku sjólið-
ar, sem eru í fangelsi í Amster-
dam, verði leystir og þeim gefið
frelsi; að rita til deildar flota-
málaráðuneytisins við Meuse, ef
hinum tveim sjóliðum er enn
haldið í fangelsi á yfirráðasvæði
þess, eins og sagt er í téðri orð-
sendingu til að það leysi þá
sömuleiðis og gefi þeim frelsi.
Allt það, sem greinir hér að
ofan verði kunngert téðum sendi-
herra og komi það sem svar við
orðsendingu hans og við það
verði bætt, að H.V.H. hafi tekið
þessa ákvörðun og treysti fylli-
lega og vænti þess fastlega, að
áhafnir húkkortanna eða hinna
teknu skipa verði ekki aðeins
látnar lausar, eins og lofað sé í
téðri orðsendingu, heldur gefi
Hans Hátign Danakonungur
einnig út skipun um að skila aft-
ur þessum skipum, ásamt öllum
kostnaði og skaðabótum, og af-
stýra að slíkar tökur eigi sér
stað eftirleiðis, samkvæmt ítar-
legri mótmælum við konung Dan-
merkur frá sendiherranum
Coeymans; þess sé og æskt að
Herra Greys vilji jafnframt beita
greiðvikni sinni í sama tilgangi.
Útdráttur úr þessari ákvörð-
un verði fenginn í hendur téðum
sendiherra af starfsmanninum
í Byemont.
Konungur Danmerkur áleit þó
ekki heppilegt að skila aftur hol-
lenzku kaupmönnunum skipunum
sex, er höfðu verið tekin; voru
þau þvert á móti seld opinber-
lega ásamt farminum, til ágóða
ríkissjóði, án tillits til ítrekaðra
mótmæla, er sendiherra Hollands
bar fram, til að afstýra þvílíkri
aðför.
I orðsendingu þeirri, sem Hans
Hátign Danakonungur lét af-
henda meðlimum Stéttaþingsins í
þessu tilfelli var komizt svo að
orði:
„Siglingar, veiðar og verzlun
við Grænland, ísland, Færeyjar,
Finnmörk, Nordland og aðrar
eyjar og fjarl’ægar strendur í
Norðurhafinu, undir yfirráðum
Konungs Danmerkur, hafa um
allan aldur verið bannaðar er-
lendum þjóðum, síðar var veitt
undanþága um aðgang að þess-
um löndum í samningum þeim
er Hinir Hátignarlegu konungar
Danmerkur, Noregs o. s. frv. hafa
gert við önnur veldi, eins og í
sérréttindum, sem þeir hafa öðru
hvoru veitt erlendum þegnum.
Þetta fyrirkomulag, sem gert
var gagnvart téðum eyjum, höfn-
um og nýlendum í banni um
margar aldir, og tryggt með ofan-
greindum samningum, er orðið
það þekkt og opinbert af tilskip-
unum þeim og veitingum, er hafa
verið gefnar út vegna þessa, og
öðru hvoru verið endurnýjaðar,
að kunnugleiki þessa fyrirkomu-
lags ætti ekki að vera dreginn í
efa.
Réttindi þau, er veittu Hans
Hágöfgi konungi Danmerkur,
Noregs o. s. frv. einokun á téðum
löndum í Norðri, hafa verið við-
urkennd við mörg tækifæri af
öðrum veldum. Þessi réttindi
hinnar dönsku Krúnu hafa alltaf
verið varðveitt og viðhaldið gegn
brotum og skerðingum á tilskip-
unum þeim, er að þeim lúta;
bæði með viðeigandi mótmælum
og raunhæfum tilhliðrunum,
nauðsynlegum til þess arna.
Auk þess hafa afrit af öllum
samningum og skýrslum, er hafa
verið tilfærð, ekki verið látin
fylgja með, af því gert er ráð
fyrir því að mikill hluti þeirra
væri í skjalasafni hollenzka lýð-
veldisins, þó er lofað að láta
í té afrit af gögnum er kunni
að verða beðið um.“
Skömmu síðar tóku meðlimir
Stéttaþingsins eftirfarandi á-
kvörðun.
VI
Ákvörðun Stéttaþingsins 17. apr.
1741.
Eftir umræðu í útdrætti á
ýmsum bréfum frá sendiherra
Coeymas varðandi húkkortum-
ar sex frá þessum héruðum, er
VÍKINGUE
179