Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1973, Blaðsíða 28

voru teknar að fiskveiðum við
ísland og dönsk freigáta færði
burt, undir því yfirskini, að þær
hefðu verið að veiðum í minna
en fjögurra mílna fjarlægð frá
þessari ey í blóra við bann kon-
ungs Danmerkur, þá var fallizt
á og samþykkt að rita sendi-
herra Coeymans að H.V.H. hafi
ekki láðst að kanna af stökustu
kostgæfni og alúð bréfið frá
Schulm einkaráðgjafa, er hafi
verið skrifað téðum sendi-
herra þann 4. febrúar sl., og
gögn þau er því fylgdu til rétt-
lætingar, eins og haldið er fram,
á síðustu töku téðra húkkorta
og sölu þeirra, og til sönnunar á
rétti konungs Danmerkur og Nor-
egs til einokunar á Norðurhafinu
og í norðlægum Iöndum, ef verða
mætti; en hvorki bréfið né gögn-
in, sem því fylgdu hafi Hinum
Voldugu Herrum neinn veginn
þótt fullnægjandi, enda komi þau
lítt eða ekki máli því við, er sé
til umræðu, þar sem Hinir Vold-
ugu Herrar hafi aldrei véfengt
eignarrétt Hans Hátignar Dana-
konungs á ríkjum og landeign-
um er hún eigi í Norðursjó og
norðlægum löndum, né borið
brigður á, að hún hafi rétt til
að gefa þegnum sínum þær til-
skipanir og fyrirmæli er henni
sýnist. Deila konungs við H.V.H.
sé um það, hvort Hans Hátign
hafi rétt til að aftra þegnum
H.V.H frá frjálsri veiði við Is-
land og takmarka þessar veiðar
að geðþótta án samkomulags við
H. V. H. Með því að krafan eða
málið sé þannig fram borið, þá
skilji H.V.H. ekki hvaða gagn
sé í þessum fjölmörgu tilvísun-
um er fram hafi komið, bæði
hvað snerti Grænland, Færeyjar,
Finnmörk, Nordland og aðrar
strandlengjur, sem og ýmsa
samninga, er hafi verið gerðir
við konunga Englands frá 1443
og aðra gerða síðar, og það því
fremur sem þetta sé gert án skip-
unar og svo til án gildistöku að
því er snertir H.V.H. og veiðar
við ísland. Slík málsmeðferð sé
frekar til þess fallin að rugla
málsatvik en skýra þau. Til að
180
ráða bót á þeim, álíti H.V.H. að
nauðsynlegt sé að setja skýrt fram
það, sem raunverulega ber á milli,
en það sé fólgið í því, hvort kon-
ungur Danmerkur hefur rétt til
að aftra þegnum H.V.H. frá því
að halda áfram fiskveiðum við
Island, eða takmarka þessar veið-
ar að geðþótta í skjóli valds síns.
Hinir Voldugu Herrar haldi
því fram að svo sé ekki og byggja
neitun sína á eftirfarandi regl-
um, sem sé
1) að hafið sé frjálst og sérhver
geti stundað veiðar á því að
vild sinni, svo fremi sem hann
geri það ekki á ótilhlýðilegan
hátt.
2) að H.V.H. hafi, auk almenns
réttar er vikið sé að hér að
ofan, krafizt og öðlazt þenn-
an sama rétt til handa þegn-
um sínum með ýmsum samn-
ingum.
3) að þeir ráði yfir honum og
hafi haldið því áfram þegar
fyrir stofnun lýðveldisins og
svo, að konungur Danmerkur
hafi öðru hvoru reynt að
brydda upp á nýjungum við
H.V.H., er hafi alltaf verið
því mótfallnir, og málin sitji
áfram við það, sem þau voru,
það hljóti að vera ný rök
H.V.H. í hag.
Hvað viðkomi fyrstu reglunni,
er lúti að frjálsum veiðum á rúm-
sjó, þá hafi H.V.H. sér í vil bæði
rétt náttúrunnar og skráðan rétt,
og geti því vart ætlað nokkrum
að vilja draga hann í efa, hvað
lúti að tilhlýðilegri eða ótilhlýði-
legri fiskveiðiaðferð; þeir viti
alls ekki til að fiskimenn þeirra
hafi verið sakaðir um ótilhlýði-
legar veiðar, nema því aðeins
að einhver hafi viljað líta á það
sem ótilhlýðilega veiðiaðferð, að
þeir hefðu ekki haldið sig í fjög-
urra mílna þýzkra fjarlægð frá
ströndinni og að þeir hefðu þann-
ig brotið skipanir konungs. Því
skyldi svarað til að konungur
geti vel lagt slíkar skipanir og
bönn á sína þegna; en (með
þeirri virðingu sem honum ber)
ekki á þegna annarra konung-
borinna manna eða ríkja. Enn-
fremur ákvarði hvorki almenn
lög né skráð lög í hvaða fjarlægð
hver og einn eigi að halda sig
frá ströndum hvors annars; ann-
ar aðilinn vilji að þessi fjarlægð
sé skemmri, hinn að hún sé lengri,
en enginn láti hana ná út í fjór-
ar mílur, þar af leiðandi felist
allt sem hægt sé að halda fram
að þessu leyti, í nauðsyn þess að
konungur og H. V. H. komi sér
saman um téða fjarlægð; séu
H.V.H. reiðubúnir að taka því.
Hvað viðkomi öðru atriðinu,
sem sé hvað fallizt sé á í samn-
ingunum, muni H.V.H. ekki leita
þess svo langt sem gert hafi ver-
ið af hálfu Danmerkur og fara
allt aftur til 1443 og enn lengra
aftur; muni þeir aðeins taka til
samninga þeirra er hafi verið
gerðir við greifa sem fulltrúa
Niðurlanda, og við lýðveldið jafn-
vel eftir 1572. Þannig sé samn-
ingur Spire frá 23. maí 1544, sem
svo kveði á í fyrstu grein að
þegnar beggja geti verzlað hvor-
ir við aðra sjóleiðis eða landleið-
is í konungsdæmunum, fursta-
dæmunum og lénsdæmunum, á
landi og í höfnum, sem og í hverri
einustu á, án undantekningar
nokkurra landa eða staða, í fullu
frelsi og öryggi, ferðast, siglt og
komið þangað og verið um kyrrt
eins lengi og þeim sýnist, keypt
þar og selt mótmælalaust, korn-
vörur, vörur og allt annað er þeir
hafi þörf fyrir; sérhver geti eins
oft og honum þykir henta flutt á
skipum, sem hann á eða hefur
leigt eða fengið að láni, og ekið
á vögnum eða kerrum þegar hann
hvort heldur kemur eða fer, hvers
kyns varning, fatnað og farang-
ur af öllu tæi, undantekningar-
laust í téðum konungsdæmum,
furstadæmunum, löndum og borg-
um, höfnum og ám, rétt eins og
þeim væri skylt að gera í eigin
löndum á yfirráðasvæði þeirra.
Þegnar þessara staða og landa
gætu gert það sjálfir, svo að þeir
hafi enga þörf fyrir neitt griða-
bréf né almennt eða sérstakt leyfi
og munu þeir ekki þurfa að biðja
um neitt griða- eða vegabréf á
VlKINGUR