Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1973, Blaðsíða 33

er vitað mál, að þar sem grunn-
sævi er og mikill sjór, getur trufl-
un frá skipi, einkum djúpskreiðu
skipi, sem siglir þar yfir, orðið
til þess að sjóinn brjóti, þó að
hann geri það ekki annars. Þetta
er einnig ein af ástæðunum til
þess, að sigla verður með fullri
ferð inn í hafnarmynnið. (12
metra dýpi er of lítið, eins og ég
hef áður sagt, og það er alls ekki
óalgengt að sjó brjóti á því
dýpi). í þriðja lagi, að vegna
þess að garðarnir náðu svona
langt út, varð innsiglingarrenn-
an nógu löng til að skipið gat
runnið mesta skriðið af sér áður
en það kom inn í innri höfnina.
Og í fjórða lagi vegna þess, að
nógu rúmt var þar inni til að
geta stöðvað skipið alveg án þess
að missa stjórn á því.
Ilversvegna Byrhólaey?
Dyrhólaey hefur kosti fram-
yfir aðra staði á Suður-strönd-
inni, og hafa aðrir menn, mér
færari í þeim efnum, getið flestra
þeirra. Ég vil aðeins leitast við
að gera hér stutt yfirlit yfir þá
helstu, eins og þeir koma mér
fyrir sjónir.
1. Á öllu svæðinu frá Vestmanna-
eyjum til Hornafjarðar er eng-
in höfn. Innsigling til Horna-
fjarðar er erfið og ótrygg, og
verður að sæta þar sjávarföll-
um. Vegna mjög harðra sjáv-
arfallastrauma er leiðin ekki
fær nema á liggj anda, og stærð
skipa, sem leiðina geta farið
er takmörkuð. Leiðin er ekki
fær í vondum veðrum, og höfn-
in getur því ekki talist lífhöfn.
ins vegar er hún örugg eftir að
inn er komið.
2. Á framangreindu svæði er
Dyrhólaey eini staðurinn, sem
til greina kemur að gera
höfn á.
3. Bæði fyrir austan og vestan
Dyrhólaey eru blómleg sveita-
héruð, sem frá upphafi íslands-
byggðar hafa enga inn - eða
útflutningshöfn haft, og ekki
svo mikið sem afdrep fyrir
opin fiskiskip sín. Bændur í
VlKINGUE
þessum héruðum hafa orðið að
flytja vörur sínar að og frá
heimilunum óralangar leiðir
til næstu hafnar. Þessir flutn-
ingar á landi eru bæði kostn-
aðarsamir og tímafrekir, og
hafa staðið þessum landbúnað-
arhéruðum fyrir þrifum. Og þó
að góð vegasambönd séu nokk-
ur úrbót, þá er þar ekki nema
um stigsmun að ræða.
4. Út af Dyrhólaey og þar í
grennd eru fengsæl fiskimið.
Útgerð þaðan yrði því mjög
hagstæð. (Þennan kost hafa
fleiri staðir á Suðurströnd-
inni).
5. Aðstaða til hafnargerðar og
byggðar er betri þar en ann-
arsstaðar á ströndinni. a)
byggingarefni (grjót og sand-
ur) á staðnum, b) byggðar-
stæði gott og nægilegt, c) vatn
við hendina, d) leiðarmerki
(Ijósviti og radíóviti) til að
finna höfnina, til staðar.
6. Sandburður eða hætta á sand-
burði er talinn minni þar en
annarsstaðar, að sögn kunn-
ugra. Það mun nú vera í rann-
sókn.
7. Vegasamband er gott, verk-
efni næg, og atvinnuleysi því
næstum óhugsandi. Umhverfið
er fagurt. Hætta á því, að fólk
fáist ekki til að flytja þangað
er af þeim sökum sára lítil.
Efísrhroytur
Við lestur nefndra blaðaskrifa
um hafnargerðir og hafnabætur
á Suðurströnd landsins, og við
athugun á uppdráttum, sem sum-
um af þessum blaðagreinum hafa
fylgt, urðu fyrstu viðbrögð mín,
að brosa að þeim mikla áhuga á
höfnum, sem gripið hafði mann-
fólkið. Þegar ég gáði betur að,
sá ég að hér var þó ekki um hlát-
ursefni að ræða. Hafnamál á Is-
landi eru og hafa lengi verið í
miklum ólestri, eins og þeir best
vita, sem málið snertir á einn eða
annan hátt, mál, sem hefur mikil
áhrif á einn af aðal-atvinnuvegum
þjóðarinnar, sjósókn og siglingar.
Það vakti sérstaklega athygli
mína, að enginn sjómaður lét
þarna til sín heyra, í það minnsta
enginn skipstjórnarmaður hinna
stærri flutningaskipa. Það er eins
og þeim komi hafnir eða ástand
hafna ekkert við. Það ættu þó
skipstjórar að muna, að verði
skaði á skipi þeirra á meðan það
er í höfn eða á mannvirkjum í
höfninni, sem skip þeirra hefur
valdið, þá eru það þeir, skipstjór-
arnir, sem fá skaðann og skömrn-
ina, þótt oftast megi heimfæra
ástæðuna til atburðarins eða
slyssins til rangrar og klaufa-
legrar tilhögunar ogframkvæmda
við hina upphaflegu hafnar-
gerð, en á þetta hafa skipstjórar
aldrei fengið að hafa hin minnstu
áhrif vegna ráðríkis liafnamála-
stjóra, og ótrúlegs sinnuleysis og
skilningsleysis stj órnvalda og
annarra ráðamanna, sem með
vita- og hafnamál hafa að gera.
En það er nú einusinni svo, að
hafnir koma ekki að miklum not-
um, ef skipstjórar geta ekki kom-
ið skipum sínum inn í þær og lagt
þeim þar við bryggjur, án þess
að setja skipin beinlínis í hættu.
Eftir þennan lestur og athugun
á uppdráttum, fannst mér það
óverjandi, að hvergi kæmu fram
sjónarmið skipstjórnarmanna, en
allt samþvkkt með þögninni. Það
þr því fyrst og fremst til að sýna
fiðhorf skipstjórnarmanns, sem
í full 30 ár hefur stjórnað íslenzk-
um flutningaskipum af hinni
stærri gerð hverju sinni, bæði í
utan — og innanlandssiglingum,
að ég hef fest þessar skoðanir
mínar á blað. Ekki svo að skilja,
að ég hafi hina minnstu von um,
að neitt af þessu verði tekið til
greina. Eins og á er minnst hér
að framan, þá hafa hafnamála-
stjóri og verkfræðingar hans, al-
þingismenn og aðrir þeir, sem
hafnamálum stjórna, eða áhrif
hafa á stjórn þeirra og fram-
kvæmd, tekið öllum leiðbeiningum
og ráðleggingum okkar skip-
stjórnarmanna og tilraunum okk-
ar til að fá rétt til áhrifa á gerð
og fyrirkomulag hafna, með tak-
markalausri fyrirlitningu. Það
hefur meira að segja verið stofn-
uð „fimmta herdeild" innan okk-
337