Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1973, Blaðsíða 35

Jónas Guömundsson, rithöfundur
HVER Á FUGLA?
OTVARPSERINDI
Island er 103.000 ferkílómetrar
að flatarináli, ef gáð er að því í
vasabókinni, og við elskum það
allt og kyssum það á munninn.
Það er vont land. Sama hvort við
virðum það fyrir okkur í dapur-
legu haustregninu, meðan him-
inninn grætur dag eftir dag, eða
á veðraköldum vetri, þegar storm-
urinn hvæsir í fjallaskörðunum
og sjórinn þrumar í beinbrotinni
fjörunni. Island er harðbýlt land,
þar sem seigar ræturnar faðma
kalt grjótið og skelkuð blómin
springa út í vorhretinu. En okk-
ur þykir samt vænt um þetta
makalausa land, og okkur er það
Ijóst, að í rauninni værum við
enn verr settir, ef ísland væri
venjulegt land, hlaðið upp úr
sandi og pimpsteini einsog Frans
og mörg önnur suðræn lönd, því
þá myndi því bara skola burt í
vetrarbriminu. Hér úti í verald-
arhafinu dugar ekkert nema
grjót, melrót og aftur grjót.
Þú átt þetta land og elskar
kalt grjótið, grænt grasið og tign
óbyggðanna, og þegar þú laugar
þig nakinn í dögginni á Jónsmess-
unni, finnur þú að landið er harla
gott og þér er það ljóst, að í raun-
inni geta íslendingar ekkert land
elskað nema fyrir fulla borgun.
Þú sérð það lemja hafið með vold-
ugum hramminum, heyrir það
öskra á storminn og brosa á móti
sólinni og þú ferð líka að öskra og
brosa og þú finnur að þú átt
sterkt land.
Fongu landið af 1‘öpum
íslendingar fengu land sitt af
Pöpum, sem aftur á móti fengu
það af fuglum. Paparnir voru
VlKINGUR
mj ög undarlegir menn, sem lögð-
ust hér í bænir og sálmabækur, í
stað þess að herbúast. Þeir voru
einskonar guðspjallamenn, sem
sigldu hingað upp á skinnbátum,
til að biðjast fyrir, því hvergi á
þessari jörð var annað land nær
himni.
Papar áttu gott á íslandi. Þeir
þurftu ekki að spyrja neinn nema
guð. Þá var enginn seðlabanki,
ekkert skattakerfi og laxinn bylt-
ist í ám og vötnum. En sú dýrð
stóð ekki lengi. Skip kom úr hafi.
Villimenn voru komnir með fullt
skip af svínum, hrútum, hestum
og beljum og þeir munduðu sverð
og töluðu með tveim hrútshorn-
um. Þeir voru á flótta undan
gjaldheimtunni í Noregi og nú
tóku þeir Island af Pöpum. Papar
létu eftir sig írskar bækur og
bjöllur.
Nú komu tímar á Islandi.
Fjöldi skipa. Ný og ný skip með
svín, kindur og hesta og brátt
dundu axarhöggin í skóginum og
svínin hrinu útum allt og kind-
urnar drógust belgfullar um
smjörlöndin og brátt var þessi
sérkennilega eyja fullbyggð af
íólki, sem þrátt fyrir allt bar svip
þessa lands í hjarta sér. Þetta
voru íslendingar.
SlurJuugnuld
Það liðu mörg ár. Skógarnir
féllu og það kom Sturlungaöld.
Svo kom Gamli sáttmáli og féll
einsog stór víxill með fátæka
bændur aftan á sér og landið var
tekið. Allt landið var tekið, foss-
arnir, ölkeldurnar, berjalandið,
jöklarnir og öll þýfðu túnin. Segja
má að síðan hafi landið þvælst úr
einu skrifborðinu í annað og ým-
ist verið í Noregi, Svíþjóð eða
Danmörku, eins og hvert annað
skuldabréf, uns það komst í eigu
Oldenborgara, sem héldu því síð-
an. ísland var óskiljanlegt land,
umsetið reyfurum og duggurum,
sem fóru með lóðir og ólöglegan
kaupskap og það var ekki einu-
sinni hægt að græða á því pen-
inga, þegar verst gekk.--------
Og Oldenborgarar læstu Island
niðri í rentukammerinu og í kan-
selíinu, ásamt brúðargjöfum og
öðrum rarítetum — en svo eitt
vorið kom vort land heim til sín
með fuglunum sunnan úr heimi
og við heyrðum þyt vængjanna
og arnsúgur fór um hjartað.
Menn krepptu hnefana og það
blikaði á tár. Við sem komum í
fermingarfötunum á Þingvöll,
krepptum líka visna hnefana og
sál okkar var upphafin og fjaður-
mögnuð og við létum rigna beint
í andlit okkar og vánga, því nú
voru engir niðurlútir, nema Dan-
ir. Enginn bóndi hefur riðið glað-
ari heim frá jarðarkaupum en
vor þjóð, sem steig upp í boddý-
bílana á sumardeginum á Þing-
völlum árið 1944. Við höfðum
eignast land.
Á I'iiigvöllmn í fermingar-
fötiim
-------Það liðu mörg ár. Við
sem létum okkur rigna niður í
fermingarfötunum á Þingvöllum,
daginn, sem landið kom heim frá
Danmörku árið 1944, erum orðin
dálítið breytt. Barnsaugun eru
orðin að refsaugum og langar
vökur og samkeppni á öllum svið-
um, hefur gert okkur beisk á svip-
339