Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1973, Blaðsíða 3

Búðir í Fáskrúðsfirði um 1950. í baksýn Hoffell.
fluttir á hestum inn á Sauðár-
krók. Þeir buðu af sér góðan
þokka, voru vingj arnlegir og
prúðir í framkomu og afskipta-
lausir um allt utan síns eigin
hóps. Þegar lífsgleði þeirra
braust út í smávegis ærzlum héldu
yfirmennirnir þeim í skefjum með
hörðum aga.
Á orði var haft, hversu þessir
langt að komnu sjómenn voru
illa búnir til sinnar löngu og
ströngu útivistar hér á norður-
slóðum, voru flestir berfættir í
klossum sínum og annar búnaður
þeirra eftir því. Ýmsir uvðu til
að gefa þeim plöíre- og skjólflíkur,
sem virtist með þökkum begið.
öll kvnni fólksins á Skaga af
strandmönnunum voru með þeim
hætti, að eftir þetta var því hlýtt
til hinnar frönsku þjóðar.
Aiistur & Söndum
Franska strandið á Skaga sum-
arið 1900 var einstæður atburður
þar um slóðir. Þessu var ólíkt far-
ið á Suðnrlandi og við Anstfiörðu.
Flest urðu fyrstu kynni Páls yfir-
kennara Sveinssonar af franskri
þjóð. Getur hann þess í formálan-
um fvrir þýðincm sinnj á skáld-
sögu Pierre Loti: Á fslandsmiö-
um. sem Menningarsióður gaf út
árið 1930. Var sú fallega saga
mörgum kært lesefni á sínum
tíma, enda mun hún nú ófáanleg.
Frá uppvaxtarárum sínum í
Skaftafellsþingi minnist Páll
þess, þegar duggunum hlekktist á
og þær bárust upp á hina sendnu
strönd. Var strandmönnunum þá
komið fyrir á bæjum, sem gátu
hýst þá, þar sem þeir dvöldu oft
alllengi meðan undirbúin var för
þeirra um langan veg til Revkja-
víkur. „Þeir voru ætíð vel þokk-
aðir af heimafólki" segir Páll
Sveinsson, „ekki sízt börnum,
enda hefur mér ávallt fundizt
þeir taka öðrum sjómönnum fram
í háttprýði og góðu viðmóti".
Skipstnpinn mikli
Ekki munu vera neinar heim-
ildir um það, hve margar fransk-
ar duggur hafa farist á íslands-
VlKINGUR
miðum. hitt má hiklaust fullyrða,
að aldrei hafi fiskifloti Frakka
beðið slíkt afhroð, sem veturinn
1873. Frá þeim válegu atburðum
segir Páll Sveinsson í formála
sínum fyrir sögunni: Á íslands-
miðum á þessa leið:
Það var á útmánuðum eða í
miðgóu árið 1873, aðfaranótt hins
6. marzmánaðar, að 13 skútur
frakkneskar fórust úti fyrir
Hornafirði eystra. Var á land-
nyrðingur allhvass fram eftir
degi, en gekk snögglega til hafs
með ofsaroki. Skall það á svo
skjótt, að fjöldi fiskiskipa, er þar
var að veiðum fram undan, varð
of naumt fyrir, og hrakti skipin
á land, aðallega frá Hornafjarð-
arósi og austur fyrir Hornskrið-
ur; 5 þeirra rak í heilu lagi og
voru seld á uppboðum síðla mán-
aðarins. Er svo talið af kunnug-
um mönnum, að á annað hundrað
manns hafi týnzt; rak marga
þeirra á land í Nesjum og í Lóni.
Voru flestir jarðsettir í Bjarna-
nesskirkjugarði, en nokkrir að
Stafafelli. Einn þriðji hluti skip-
brotsmanna hélt lífi, eða um 60
manns, og nutu ágætrar aðhlynn-
ingar Nesjamanna. Er einkum
við brugðið drengilegri fram-
göngu þeirra Hornsbænda, Eyj-
ólfs Sigurðssonar, föður Sigurðar
er nú býr á Horni og Sigurðar
Snjólfssonar. Veittu þeir skip-
brotsmönnum hinn bezta beina og
2 þeirra er slasast höfðu, lágu í
sárum í heilt misseri á Horni.
Síðar sæmdi Frakkastjórn þá
Hornsbændur báða gullmedalíu í
viðurkenningarskyni fyrir hjálp-
fýsi þeirra og færði þeim góðar
gjafir. Var franskt herskip sent
með spánýjan sexæring með
veiðarfærum öllum og öðrum út-
búnaði handa þeim bændum en
Eyjólfi gáfu þeir auk þess smíða-
tól mikil og vönduð.
Þótt Frakkar hafi einatt átt um
sárt að binda, sem ýmsar aðrar
þjóðir í missi sjómanna sinna,
munu þeir þó sjaldan eða aldrei
hafa goldið meira afhroð hér úti
við ísland en í þetta sinn.
Síönsta strandlð
Síðasta strand franskrar
duggu, sem hér skal nefnt og e.
t. v. það seinasta hér við land,
varð á útmánuðum 1924. Það var
skútan Manon frá Dunkerque,
355