Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1973, Blaðsíða 14

Great Western England. 1838—1840,
sigldi á 15 dögum.
City of Paris 1889—1892, 5 daga 19 tímar
18 mín. USA
Luditania England 1893—1897, 5 daga
7 tímar 23 mín.
BARÁTTAN
Hraðagleði og flýtir eru eigin-
leikar, sem lengi hafa fylgt mönn-
um, en fáar hraðakeppnir hafa
gleypt aðrar eins geysifjárhæðir
og baráttan um hið svonefnda
„bláa band“. Fáar hafa leitt af
sér jafnmikla harmleiki og enn
færrí verið greidd jafn kyrfilega
með taugabilun og mannslífum.
Engin keppni í veraldarsögunni
hefur verið jafn sérstök og ein-
kennileg að formi til. Heila öld
stóð baráttan um sigurvinning,
sem alls ekki var til. Það er til-
tölulega nýlega, sem verðlauna-
gripur hefur verið gerður, og
hann slík herfa, að það er full
ástæða til þess að forðast að
vinna hann. Áratug eftir áratug
hefur hin erfiðasta og einstakasta
keppni sögunnar hvorki haft
ákveðin brottfararstað, við-
bragðslínu, né heldur komustað
eða mark. Til þess að fullgera
þessa sérkennilegu mynd, þá er
þann dag í dag hvorki að finna
tímavörð né dómara í þessari
keppni.
Hér er um að ræða híð „bláa
band“ Atlanshafsins. Eins og
stendur er það hið 51 þúsund
lesta, ameríska skip, „United
States“, sem hefur rétt til þess
að flagga með blárri veifu á fram-
mastri, en þetta er arfur í far-
þegaflutningum mili Evrópu og
Bandaríkjanna, frá hinum stolnu
tímum seglskipanna, sem sigldu
frá San Fransisco um Hornhöfða
til Evrópu, og var hvorki til spar-
að harka né fé. Þessi réttur er þó
ekki notaður, og það er vafamál
hvort margir af starfsmönnum
útgerðarfélagsins í New York
vita hvar verðlaunaófreskjan —
silfurhnöttur flúraður og skreytt-
ur gimsteinum — er geymdur, það
er að segja, ef útgerðin hefur þá
haft fyrir því að losa fyrrverandi
handhafa, Cunard-skipafélagið,
við þennan grip, sem brezkur
stjórnmálamaður og silfursmiður
fann hvöt til þess að efna til árið
1935.
Keppnin um „bláa bandið“ er
þó allt annað og meira heldur en
að vinna þennan afskræmislega
verðlaunagrip, sem líkt hefur ver-
ið við martröð. Hinn raunsanni
vinningur er auglýsingin um
snilli sigurvegarans í iðnaði, og
möguleikinn á því að ná til sín
farþegaflutningum í stærri mæli.
Stórt skip er í raun og veru stór-
bygging á floti, sem betur en
nokkuð annað sýnir hvað tækni,
snilli og framleiðslugeta viðkom-
andi lands megnar að inna af
höndum.
Jafnvel þótt þannig sé hægt að
sjá hinn nakta raunveruleika bak
við hina sígildu kappsiglingu um
Atlantshaf, þá er ekki hægt að
svifta baráttuna um „bláa band-
ið“ þeim mikilleik og fórnarlund,
sem menn hafa sýnt í þessu sam-
bandi. Yfirvættis sigurgleði og
örvæntingarfull vonbrigði hafa
þyrlast upp í kjölfari hinna miklu
kappsiglara, sem kostað hafa
geysi fjárfúlgur, hugvit og erfiði.
Baráttan hófst þegar járn-
brautarfélagið „Great Western"
lagði kjöl að skipi, sem hlaut
nafn félagsins. Þetta var gufu-
skip, en þangað til hafði sigling-
in verið ærið mislöng, háð dutt-
lungum vinda og strauma, enda
hafði tíminn verið breytilegur,
allt frá þrem vikum í tvo mánuði.
Skipstjórar seglskipanna litu
gufuskip með gríðarmiklum efa,
að ekki sé sagt fyrirlitningu —
jafnvel eftir að fyrsta gufuskipið
— hollenzkt skip með gufuknúð-
um hjólum, „Curacao" að nafni,
varð fyrst skipa til þess að fara
um Atlantshaf án þess að nota
segl. Útgerðarmenn litu á það með
samúð og velvild, að skipstjórar
þeirra féllu í þá freistni að fara
undir fullum seglum nokkra
hringi kringum gufuskip, sem
silaðist áfram með erfiðismunum.
Félag, sem keppti við „Great
VlKINGUR
366