Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1983, Qupperneq 21

Gámaflutníngskerfí um borð í fiskiskipum:
Bylting í vinnu í lest
— sameinar vinnuhagræðingu og bætta meðferð aflans
í nokkur ár hefur verið unnið að hönnun gániaflutningskerfis um
borð í fiskiskipum á vegum Rannsóknastofnunar fiskiðnaðarins í
samvinnu við Iðntæknistofnun íslands og Norma hf. Kerfið miðast
við plastker sem framleidd eru af Norm-x hf. Ker þessi hafa ýmsa
kosti fram yfir fiskkassana sem notaðir hafa verið hingað til, þar
sem fiskurinn geymist betur í þeim, helst lengur ísaður. Einnig er
mikill kostur við kerin að hægt verður að flokka fiskinn eftir teg-
undum og jafnvel stærðum og dagmerkja þau. Fiskur sem ætlaður
er á ferskfiskmarkað fer þá í kerin um borð og er síðan sendur í
sama keri á markaðinn. Kerin eru sett í gáma sem sendir eru nieð
flugvél eða flutningaskipum til útlanda. Vandinn við kerin er hins
vegar sá að þau er erfitt að færa til með handafli, þess vegna hafa
fyrrgreindir aðilar reynt að finna upp flutningskerfi með vélarafli.
Tilkoma kerfisins léttir starf sjómannsins í lestinni til mikilla
niuna, en lítið hefur verið gert til þess hingað til, þó tölvuvæðing í
brúnni hafi orðið eins hraðskreið og menn vita. Nú er Vélsmiðjan
Normi að smíða flutningskerfi sem hannað er fyrir m/s Júpiter en
eigandi hans hefur ákveðið að taka kerfið upp í sínu skipi.
Um aðdraganda að hönnun
þessa kerfis segir svo í skýrslu frá
Norma h/f:
Stórstígar framfarir hafa átt sér
stað undanfarin ár í tækjum og
búnaði margháttuðum um borð í
fiskveiðiflota landsmanna. Nefna
má tölvuskjár sem sýna staðsetn-
ingu veiðarfæra í sjó sem dæmi.
Tiltölulega litlar breytingar
hafa hins vegar orðið á vinnutil-
högun í fiskilestum veiðiskipa.
í byrjun áttunda áratugsins
hófst að vísu notkun fiskikassa og
mun svo komið að fiskikassar eru
notaðir um borð í flestum togur-
um hérlendis. Hægar hefur gengið
að innleiða notkun fiskikassa í
minni skip og vertíðarbáta. Notk-
un fiskikassa hefur haft í för með
sér að betri fisk er landað nú en
áður m.a. vegna þess að fiskur í
kössum verður mun minna fyrir
hnjaski en stíufiskur. Notkun
VÍKINGUR
fiskikassa hefur á hinn bóginn
ekki aukið verulega geymsluþol
ferskfisks né heldur minnkað
vinnu um borð í veiðiskipunum.
Fiskkassarnir hafa oft reynst of
litlir fyrir óhausaðan vertíðarfisk,
þeir eru of þungir til þess að auð-
velt sé að flytja þá til fulla af ís og
fiski (ca. 70 kg) en of litlir til þess
að hagkvæmt hafi þótt að koma
upp sjálfvirku flutningakerfi fyrir
kassana.
Af framantöldum ástæðum
hófst á síðari hluta áttunda ára-
tugsins samstarf fyrir forgöngu
Rannsóknastofnunar fiskiðnarins
milli stofnunarinnar, Iðntækni-
stofnunar íslands og aðstandenda
Norma h.f.
Rannsóknastofnun fiskiðn-
aðarins hafði þá um nokkurt skeið
unnið að tilraunum með geymslu
á síld og bolfiski í málmgámum.
Normi h.f. annaðist viðgerðir á
þessum málmgámum.
Fyrir tilstuðlan þessara aðila var
hannaður og smíðaður 750 lítra
plastgámur NorrrnTc750, sem unnt
er að nota bæði sem sjókæligám
og til ísunar á síld og bolfiski.
Flutnin(>skcrfi verður að vera til staðar til að lyfta kerjuiiuin upp fyrir lúgukarminn og því
næst að láta þau síga niður í lestina þar sem annað flutningskerfi væri til staðar til að
flytja kerið á sinn stað í lestinni.
21