Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1983, Qupperneq 55

Verið að landa rækju.
dúnsbændum til hrellingar skal
sagt frá því að þarna mátti sjá
„pokaendur'k snyrtilega plokk-
aðar og pakkaðar inn í plast,
merktar sínu rétta nafni. Þá töldu
gárungar í íslensku sendinefnd-
inni sig þekkja Valla víðförla, þótt
kominn væri í sneiðar með áletr-
uninni „hvalrossköd“. Stöðvar-
stjórinn upplýsti að umsetning
þeirra á rostungakjöti væru þó
aðeins um 7 tonn á ári, enda þætti
kjötið ekkert sérstakt góðgæti.
Þá var komið að fiskiðjuver-
unum. Rækjuverksmiðjan sem
Konunglega Grænlandsverslunin
rekur í Sisimiut er sennilega ein sú
stærsta (tæplega 10 þús. tonna
umsetning af ópillaðri rækju á ári)
og fullkomnasta sem yfirhöfuð
þekkist. Þar gat að líta 8 pillunar-
samstæður og allt gekk síðan fyrir
tölvum og færiböndum. Rækjan
er að verða ein best nýtta auðlind
landsmanna. Heildaraflinn er
kominn upp í tæp 50 þús. tonn á
ári (móti 8—9 þús. tonna heildar-
afla hér á landi). Rækjuvertíðin í
Holsteinsborg stendur allt árið,
utan tvö síðustu ár, að óvenjuleg
ísalög hafa tafið veiðar seinnipart
vetrar. Þorskstofninn við Græn-
land hefur hins vegar verið í mik-
af útlendingum (V-Þjóðverjum)
við A-Grænland.
Á stuttum tíma hafa veiðar
Grænlendinga breyst úr strand-
veiðum báta í úthafsveiði togara.
Fyrir nokkrum áruin áttu Græn-
lendingar aðeins örfáa skuttogara.
Nú hefur orðið stórbreyting á og
þeir eiga orðið um 30—40 nýleg
togskip, sem ekki eru þó öll af
þeirri stærð sem við myndum
flokka undir skuttogara. Frysti-
húsið í Holsteinsborg gaf í engu
eftir því sem maður á að venjast
hér á landi. Fiskveiðar og fisk-
vinnsla í Grænlandi eru þannig að
rniklu leyti rekin sem háþróuð at-
vinnugrein. Hitt er svo annað mál,
að mest öll þekking og menntun í
greininni er enn í höndum Dana
eða útlendinga. Að því hlýtur þó
að koma að „innfæddir“ yfirtaki
reksturinn sjálfir og þróun í þá átt
er þegar hafin. Eins og hingað
hafa verið sendir ungir bændur til
náms frá Grænlandi sýndist okkur
Islendingum ráðlegt að bjóða
Grænlendingum pláss í sérskólum
hér á landi svo sem í Fiskvinnslu-
skólanum og Sjómannaskólanum
til þess að flýta fyrir þessari þróun.
Haldið heim
Ráðstefnunni var lokið og það
illi lægð. í kringum 1960 voru
veidd um 450 þús. tonn af þorski
viðlandið. í kringum 1970hrapaði
þessi afli niður í 100 þús. tonn og
síðar niður úr öllu valdi. Nú er
aflinn á bilinu 50—60 þús. tonn og
þar af taka útlendingar um 15 þús.
tonn. Orsakir hins mikla hruns í
þorskstofninum eru fyrst og
fremst taldar vera umhverfisþætt-
ir, þ.e. kólnandi stjór, en nú virðist
stofninn heldur vera á uppleið. Af
karfa er veitt um 30—40 þús. tonn
á ári, en sá afli er nær allur tekinn
Rækjubátur sem verið er að landa úr.
VIKINGUR
55