Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1983, Page 14

... Guðmundurhaföi
þaö ekki fyrirdraum
aö stofna kvenféiag
Öldunnar, heldurlét
veröa afþví...
14 Víkingur
var mun árstíðabundnari en nú
er.
Fyrsti Sjómannadag-
urinn ógleymanlegur
Á þessum árum var unnið að
stofnun F.F.S.Í. og Sjómanna-
dagsins og kom Guömundur
þarmjögnærri.
Fyrsta hugmyndin að þvi að
sjómenn sameinuðust um einn
fridag, kom frá Henry heitnum
Hálfdanarsyni. Hann skrifaði
félögunum bréf og var vel tekið
ihugmyndina.
Fyrsti Sjómannadagurinn
var svo haldinn 6. júni 1938 og
hann líður mér seint úr minni.
Það var ótrúlegt hvað allir voru
lukkulegir og hvað rikti mikil
gleði þennan dag. Það getur
enginn imyndað sér það. Há-
tiðahöldin fóru fram á Arnar-
hóli, þar sem geysilegur fjöldi
safnaðist saman. Um kvöldið
var haldið hóf á Hótel Borg og
þar var sama stemningin rikj-
andi. Guðmundur sá um sölu
aðgöngumiöanna, og það var
nánast umsátursástand í
kringum húsið okkar, og Lauf-
eyhlæraðminningunni.
Fólk var að reyna aö fá miða
bak við, þó að væri uppselt. Eft-
ir hófið var dansað og dans-
leikir voru í öllum danshúsum
borgarinnar i tilefni dagsins.
Það voru allir svo ánægðir.
Þetta eru skemmtilegustu böll
sem éghefveriðá.
Mennirnir sem voru í fyrsta
Sjómannadagsráðinu eru nú
allir dánir. Henry var formaður,
fyrstu fimmtán árin, Guðmund-
ur var gjaldkeri i fyrsta ráðinu
en hætti þvi á striðsárunum en
þá sigldi hann meö Júpíter til
Englands.
S.S.R. og Aldan sam-
einast1944
Ég held aö hugmyndin að
stofnun F.F.S.I. hafi komið frá
ungu mönnunum i Skipstjóra-
og stýrimannafélagi Reykja-
vikur. Þeir vildu að stofnað yrði
sterkt samband félaganna og
jaf nframt að félögin sameinuð-
ust þ.e. Aldan, Kári í Hafnar-
firði, Ægir og S.S.R. F.F.S.Í var
stofnað 1937, það var mikill
áfangi. Ég man hvað mér
fannst samningafundirnir oft
langir, þegar þetta stóð yfir,
segir Laufey og brosir. Ég var
ekki vön svo miklu félagsstarfi
en auðvitað skildi ég mikilvæg-
ið og sætti mig við þetta.
Ekki tókst aö sameina f élög-
in fyrr en i nóvemþer 1944 að
Aldan og S.S.R. sameinuðust.
Það tók sinn tima aö ná sam-
komulagi þvi báðir aðilar vildu
halda nokkru af sinu. Ungu
mennirnir höfðu ákveðnar
hugmyndir sem þeir eldri gátu
ekki alveg fallist á. Þessi sam-
eining var mikil þlóðgjöf fyrir
Ölduna, ungu mennirnir urðu
brátt i forustusveit félagsins.
En þetta tók marga samninga-
fundi.segirLaufeyog þrosir.
Málgagnfyrirstéttina
Guömundur var mikill
áhugamaöur um að sjómenn
eignuðust sitt eigið málgagn.
Um nauðsyn þess hafði verið
talað, allt frá upphafi en úr þvi
varð ekki fyrr en i júní 1939. Ég
man það svo vel, þvi elsta
barnið okkar er næstum jafn
gömul blaðinu, fædd 24. júni
1939. Guðmundurskildi nauð-
syn þess að koma ýmsum mál-
efnum sem barist var fyrir, á
framfæri við fjöldann, þvi menn
mæta mis vel á fundi og hafa
ekki alltaf tækifæri til. Reyndar
hefur mér fundist sjómenn litlir
félagshyggjumenn. Bárður
Jakobsson var fyrsti ritstjóri
blaðsins, var það i eitt ár en þá
tók Guömundur við og var i eitt
ár, eða 1941 þegar hann fór á
sjóinn aftur. Menn voru strax
áhugasamir að kaupa blaðiö
og það hefur vissulega verið
stéttinni mikils viröi.
Sjómannadagsblaðið kom
hins vegar út ári áður, eða
1938 og var Guðmundur rit-
stjóri þesssl.22ár.
Formaður Öldunnar
1958
Eftir stríðið fór Guðmundur
aftur á síld og 1947 fór hann til
Norðurlandanna að kaupa inn
nýja síldarbáta. 1948 eignast
hann svo Odd, sem var síldar
og flutningaskip og var hann
skipstjóri á honum. Þeir önn-
uðust flutninga fyrir herinn á
hina ýmsu staði á landinu, t.d.
var mikið siglt til Hornafjarðar,
á Snæfellsnes og vestur á
Firði. í land kom hann svo 1956,
en hélt áfram flutningunum fyr-
ir herinn, leigði skip til þess og
sá aö einhverju leyti um flutn-
inglandleiðina.
í kringum 1960 varð hann
afturgjaldkeri Sjómannadags-
ráðs og hefur verið það siðan.
Það varð svo hans aðalstarf
1972 og þartil hann lést.
Hann starfaði líka alltaf i
Öldunni, var þar varamaður
o.fl. en formaðurfélagsins varð
hann 1958 og gegndi því starfi i
12 ár. Árið áður höfðu þeir oröið
jafnir i kosningu, Ingólfur Þórð-
arson og hann og var dregið
um hvor skyldi hljóta embætt-
ið. Ingólfur vann og varformað-
ur i eitt ár, þetta var hörku
barátta. Eftir 1960 varð hann
svo forseti F.F.S.Í. i 4 ár.
Kvenfélagiö stof nað
Það hafði alltaf veriö draum-
ur félagsmanna í Öldunni, að
stofnað yröi kvenfélag meðal
eiginkvenna þeirra. Guðmund-
ur hafði það ekki fyrir draum,
heldur lét verða af þvi. Hann
skrifaði bréf til félagsmanna og
boðaði til fundar, sem haldinn
var i Grófinni 1, þar sem Flóin er
núna.bætirLaufey við.
Þar mættu heilmargar konur
en ég þekkti aðeins tvær
þeirra. Við vorum þrjár sem töl-