Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1983, Blaðsíða 20

— Kafbáturinnvar
þarna á sveimi. Ég
þóttistsjáskyggni-
pípu á honum meöan
viö vorum aöbjarga
fólkinu...
um tekjum en þá var atvinnu-
leysið. Menn voru tímunum
saman atvinnulausir svo mað-
ur þótti heppinn að vera alltaf i
skiprúmi.
Björguöu353
mönnum
Á striðsárunum fór ég eina
ferð stýrimaöur á honum
Skallagrimi, til Englands. Það
var minnisstæð ferö, þvi við
björguðum 353 mönnum af
enska skipinu Antaniu. Það var
skemmtiferðaskip frá White-
Star línunni en notaö sem eftir-
litsskip í striðinu. Þessi skip
voru svo há á sjónum að þau
voru beinarskotskifurfyrirkaf-
bátana. Þetta var fjórtán þús-
und tonna skip. Viö vorum
komnir um 186 milurfrá Eyjum
þegar skip kom i veginn fyrir
okkurog tilkynnti að skip hefði
verið skotið niður, 40—45 míl-
uri norðurfrá okkur. Skipstjór-
inn okkar spurði hvort þeirósk-
uðu eftir aðstoð og þeir þökk-
uöu fyrir svo við fórum til þaka
og fundum þá í bátunum. Þá
var skipið ekki sokkið, þaö
sökk svona tuttugu minútum
eftir að við komum. Það tókst
ágætlega að koma þeim um
borð, enda ekki slæmt veöur.
Þaö varð ansi þröngt þegar allt
fólkið var komið um borð i þetta
litla skip. Í lúkarnum voru um
80 manns, svo fór að smá
hvessa og urðum við að senda
þaö niður i kolaþox. Þeir voru i
34 tima um borð hjá okkur, þá
kom tundurspillir til móts viö
okkur, norðan við Skotland og
tók þá yfir til sín. Það má heita
tilviljun að þetta lukkaðist. Kaf-
báturinn var þarna á sveimi. Ég
þóttist hafa séð skyggnipípu á
honum, meðan við vorum að
bjarga fólkinu. Við fengum allir
silfur sigarettuveski að launum
fyrir björgunina og skipstjórinn
áletraðgullúr — umhaustiðvar
hann sæmdur M.B.E. orðunni
sem er ein æðsta orða Breta.
Þetta var eina sérstæða atvik-
ið sem ég lenti i til sjós, annars
hefur þetta gengið til hjá mér
likt og öðrum mönnum. Það
koma fyrir ýmis atvik sem ekki
er orð á gerandi — nema menn
séu aö skrifa ævisögu sína, og
Guöjón hlær eins og það væri
það siöasta sem honum dytti í
hugaðgera.
Nótabassi hjá
Færeyingum
Straxeftirað ég kom úrtúrn-
um á Skallagrimi, fór ég norður
til Akureyrar á færeyskt skip.
Ég var tvö sumur með færey-
ingum, þaö voru indælis menn.
Ég var einn Islendingur fyrra
sumarið en við vorum þrír það
seinna. Ég var nótaþassi, sem
Söfnunarsjóð íslands. Það er
ekki afturkræft fé, en þorgaður
hluti af vöxtunum árlega.
Þessu fé var varið til að styrkja
ekkjur fyrir jólin og menn sem
urð.u frá vegna heilsuleysis
eða slysa. Seinna meir var
stofnaður Styrktar- og sjúkra-
sjóður Öldunnar sem er öflug-
ur sjóður og notaöur fyrir fé-
lagsmenn. Vextirnir af gamla
sjóðnum voru áfram notaðir til
jólagjafanna, auk smá fram-
lags frá hverjum félagsmanni.
Þetta var svona rétt til að sýna
lit á að þær væru ekki gleymd-
ar, þessar konur. Var í raun
enginfjárhæö.
Ég hafði ánægju af að kynn-
ast þessum manneskjum og
þeim þótti vænt um að f á þessa
aura. Það sagði mér ein að hún
notaði þá fyrir sjálfa sig, það
væri eins og jólagjöf frá mann-
inum sínum. Sumar konurnar
voru orðnar útslitnar mann-
eskjur, höfðu misst mennina
sina á besta aldri, þeir höföu
drukknað eöa farist af slysför-
um á sjónum. En þær höfðu
komið upp sínum börnum,
eignalausar flestar — verö-
bólgan hef ur séð fyrir þvi.
— Varekkioftfjölbreyttfé-
lagslíf iöldunni?
— Það var svona upp og
ofan. Árshátíðir voru haldnar
fyrstu árin eftir að ég gekk i fé-
lagið en síöan lögöust þær nið-
ur. Félagsvist var spiluð árum
saman, ég sá um það lengi vel,
var í skemmtinefnd sem svo
var kölluð. Við spiluðum hing-
að og þangaö um Pæinn, yfir-
leitt á sunnudagseftirmiödög-
um. Ég man við byrjuðum i
Grófinni 1, vorum i Oddfellow,
Félagsheimili iðnaöarmanna,
Breiðfirðingabúð, Lindarbæ og
viðar. Það var þó nokkur vinna
við þetta. Gallinn var þara sá
aö minnst af þessu voru fé-
lagsmenn. Mér þótti það mjög
leiðinlegt. Þeir komu kannski
nokkur skipti, en mest var
þetta hópur af fólki sem hefur
gaman af að spila félagsvist en
þar á meðal er ég sjálfur, Guð-
jón borsir og fær sér í nefið úr
silfurtóbaksdósinni sem hann
skilursjaldanviðsig.
Eitt af þvi sem kom frá gömlu
mönnunum voru jólatrés-
skemmtanir. Við héldum þeim
uppi árum saman, í félagi við
Stýrimannafélag íslands. Svo
var þetta orðið ill mögulegt, fé-
lagið átti ekki eigiö húsnæði og
veitingamennirnir náðu þessu
einhvern veginn af okkur. Okk-
ur kom saman um að leggja
þetta niður, en það er hægt að
takaþettauppaftur.
— Aðlokum.Guðjón?
— Mennirnir sem stóðu að
stofnun Öldunnar, hafa verið
miklir hugsjónamenn. Þeirra
merki hefur veriö haldið all vel
uppi, en mér finnst yngri menn
mega taka þá sér til fyrirmynd-
ar.
20 Víkingur