Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1987, Blaðsíða 158

Sjóman
Hlutverk sjómanns-
konunnar hefir aldrei
veriö metiö aö verö-
leikum. Ekki frekar en
störf heimavinnandi
húsmæöra yfirleitt gæti
einhver sagt. Allirsem til
þekkja, ekki síst
sjómenn sjálfir, vita þó
betur; aö kona
sjómannsins vinnur í
raun tvöfalt starf.
Tvær myndir úr félags-
starfi Öldunnar. Sú efri
er tekin á peysufatadegi
1964 en hin á venjuleg-
um fundi, Arný Hjartar-
dóttir formaður hefur
orðiö.
Ekki einasta hefir þessi stétt kvenna þá sérstööu aö bera meiri ábyrgð og aö
ráða meiru um heimilishaldið en títt var um aörar húsmæöur, heldur og einnig
krefst starf húsbóndans, sjómannsins, þess aö þær ráöi fram úr fjölmörgum málum
smáum og stórum sem heimilisfeður starfandi i landi sinna sjálfir. Ekki síöur mikil-
vægt er hið mikla og margslungna hlutverk sjómannskonunnar sem uppalandi, þar
sem hún veröur í flestum tilfellum ein aö sinna uppeldi barnanna utan þeirra
stopulu stunda sem eiginmaðurinn er í landi. Síöast en ekki síst mátti og má sjó-
mannskonan enn í dag bíöa frétta þar sem brugðið getur til beggja vona, því þrátt
fyrir miklar framfarir og margþætt starf aö öryggismálum hefir enn ekki tekist aö
fyrirbyggja óhöpp.
Sveinn
Sæmundsson
rithöfundur
158 VÍKINGUR
Sjómannskonan var lang-
tímum saman bæöi húsbóndi
og húsmóöir á sinu heimili,
meðan húsbóndinn var viös-
fjarri svo vikum og jafnvel
mánuðum skipti. Einmana-
leiki hlýtur aö hafa sótt á
þegar illviöri geisuðu, rokið
hamaöist á gluggum og þekju
og fátt vitað um skip á sjó.
Kviði andvökunátta þegar
svo stóö á verður hvorki veg-
inn né mældur. En því meiri
var fögnuðurinn er skip kom
heilt úr heljargreipum hafs og
veðra, fjölskyldan var sam-
einuð á ný. Konur sjómanna
fundu snemma hver styrkur
var að samtökum, félagsskap
þar sem þær gætu hist, deilt
reynslu og rætt sameiginleg
áhugamál. Félög voru stofn-
uð og störf sjómannakvenna í
þeim þáru brátt ávöxt. Flér
var komið til afl sem lét sér
afkomu sjómanna og sjó-
mannaheimila skipta, sem
kom til hjálpar þegar á þjátaði
og studdi hverskonar menn-
ingar- og framfaramál stétt-
arinnar. Eftirtektarvert er að
flest félög eiginkvenna sjó-
manna voru mjög stéttvis.
Eiginkonur skipstjóra og
stýrimanna á fiskiskipum
stofnuðu félagiö Ölduna,
konur stýrimanna og skip-
stjóra á farskipum félagið
Flrönn, konur vélstjóra félagið
Keðjuna og konur lofskeyta-
manna Kvenfélagið Bylgjuna.
Kannski var hér lagður
fyrsti vísir aö styrktarsjóðum
sem veitti aðstoð er veikindi
eða aðrir erfiðleikar herjuðu á
sjómannaheimilin. Við stofn-
un Farmanna- og fiski-
mannasambands íslands
eignuðust sjómenn samtök
sem eftir var tekið. Máttur
samtakanna og nauðsyn
þess að koma þessum fé-
lagsskap á legg var frum-
kvöölum Ijós frá upphafi. Hér
voru samtök sem létu sér fátt
óviðkomandi er til framfara
horfði.
En hvaða áhrif hafði stofn-
un FFSÍ á viðhorf sjómanns-
konunnar? Hver eru áhrif
sambandsins á sjómanna-
heimilin í hálfa öld?