Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1987, Page 21

anna í spón, í ísþröng, 12 til 14
sjómílur frá landi. Þeir sem
björguðust komust í önnur skip,
sem rak áfram suður. í byrjun
október var aðeins eitt skip eft-
ir. Hinn 11. október brotnaði
það einnig. Þar voru þá 286
menn um borð. Matarskammt-
urinn var færður niður í 10 mat-
skeiðar á dag, af graut eða
baunum. Nokkrir dóu úr hungri,
aðrir frusu í hel, og nokkrir
drukknuðu. Þeir sem eftir lifðu
ákváðu að skipta hópnum.
Einn hópur hélt norður með
ströndinni en annar og stærri
hópur ákvað að fara yfir jökul-
inn til vesturstrandarinnar. Til
þeirra spurðist aldrei meir.
Þriðji hópurinn, fimmtíu menn,
hélt suður með ströndinni og
var bjargað af Eskimóum
skammt norðan við Hvarf.
Fjórði hópurinn, rúmlega fimm-
tíu menn, ákvað að vera um
kyrrt á ísnum. Þá rak suður um
Hvarf og náðu til Fredriksháb
og Godtháb eftir miklar þrautir
og mörg dauðsföll. Sex menn
voru í tveim bátum þegar skip
þeirra sökk í ísnum. Þeir reru
suður með ísnum fyrir Hvarf og
Þessi teikning frá 1820 í
bók Villiam Scoresbys
„Account of the Arctic
Regions" sýnir hve
hvalveiðar gátu verið
hættulegar. Listamað-
urinn er James Waddel.
VÍKINGUR 21
Evrópu
Öllu lokið Skipið er horfið undir ísinn, og ísbirnir rannsaka staðinn í
fæðuleit.
En C-vítaminið var óþekkt.
Menn undruðust frábært
heilsufar Eskimóanna, þeir
höfðu sterkar tennur og fengu
ekki tannholdsblæðingar. Það
var þó fyrst undir lok hvalveiði-
aldar að farið var að vista hina
sjúku hjá Eskimóunum og láta
þá taka upp þeirra lífshætti.
Urðu menn þá heilir heilsu.
Hvalveiðarnar voru einnig
lífshættulegar. Hvalirnir slógu
rösklega frá sér. Sótt var að
þeim á smábátum og skeði það
oft aö hvalurinn snerist til varn-
ar. William Scoresby skipstjóri
segirfrá því, hvernig skutlari lét
lífið: „Hann hafði skutlað hval
en á sömu stundu sló hvalurinn
með sporðinum og laust hann
banahöggi“. Scoresby segir
einnig frá því þegar særður
hvalur réðst á alla nálæga
báta, hvolfdi mörgum þeirra og
þrír menn drukknuðu.
Mesta slys
hvalveiðisögunar
Undan strönd Austur-Græn-
lands norður við 75°, þar sem
nú er„ Daneborg", lá hinn 24.
júní 1777 stór hvalveiðifloti.
Þegar leið á daginn fór að
hvessa og var það aðdragandi
sorglegasta kafla hvalveiði-
sögunnar. Fjórum dögum síðar
rak 28 skip inn í meginísinn og
festust. Sumum áhöfnunum
tókst að losa skip sín eftir
nokkra mánuði en 12 þeirra
sátu föst og rak með ísnum.
Hinn 19. ágúst brotnuðu 6 skip-